Το μνημονικό είναι η αιτία και το ταμείο της μνήμης και της αναμνήσεως.
Διότι μνήμη είναι φαντασία που έχει μείνει μέσα μας από κάποια αίσθηση, που ενεργεί και παρουσιάζεται, ή είναι διατήρηση της αισθήσεως και της νοήσεως.
Η ψυχή αντιλαμβάνεται, δηλαδή αισθάνεται, τα αισθητά με τα αισθητήρια όργανα, και δημιουργεί την παράσταση· ενώ με το νου αντιλαμβάνεται τα νοητά και δημιουργεί τη νόηση. Όταν, λοιπόν, διατηρεί τις μορφές των παραστάσεων ή των σκέψεων, τότε λέμε ότι θυμάται.
Πρέπει ακόμη να γνωρίζουμε ότι η αντίληψη των νοητών δεν αποκτάται παρά μόνον με τη μάθηση ή με την έννοια που σχηματίζεται από τη φύση και όχι από τις αισθήσεις. Διότι τα αισθητά διατηρούνται στη μνήμη από τη μορφή τους· ενώ τα νοητά, εάν τα γνωρίσαμε, τα θυμόμαστε, αλλά δεν μπορούμε να έχουμε στη μνήμη σχηματισμένη την ουσία τους.
Ανάμνηση, επίσης, λέγεται η ανάκτηση της μνήμης που χάθηκε από τη λήθη (λησμονιά). Λήθη πάλι είναι η απώλεια της μνήμης. Το φανταστικό, λοιπόν, που αντιλαμβάνεται με τις αισθήσεις τα υλικά όντα, μεταδίδει την αντίληψή τους στη διάνοια ή στο νου· διότι και τα δύο αυτά είναι το ίδιο. Αυτά, αφού παραλάβουν την εντύπωση και σχηματίσουν γνώμη, την παραπέμπουν στο μνημονικό. Όργανο πάλι του μνημονικού είναι η εμπρόσθια κοιλότητα του εγκεφάλου, την οποία ονομάζουν και παρεγκεφαλίδα, και το ψυχικό πνεύμα που υπάρχει εκεί.