1. Ερώτηση: Πολλές φορές είχα την σκέψη να σε ερωτήσω: Πώς δεν το καταλαβαίνεις; Πώς δεν με έρωτας; Τι είναι αυτό, πού σε καταβάλλει; Τι είναι αυτό, πού σε λυπεί; Τι είναι αυτό, πού σε κάνει να φαίνεσαι, σαν να τα έχεις χαμένα;
Απάντηση: Πάντοτε ένα: Ή μη χριστιανική καρδιά. Ή κακή καρδιά. Ή καρδιά πού δεν θέλει να συγχωρήσει. Ή καρδιά, πού έχει έχθρα εναντίον του... Θεού!... Και γι' αυτό δεν θέλει να συγχωρήσει. Γιατί δεν επιθυμεί καν να συγχωρήσει! Και παρά ταύτα νομίζει, πώς έχει το δικαιωμα να λέει την ευχή: «και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις όφειλέταις ημών»! Και έτσι, έρχονται σε σύγκρουση και σε αντιπαράθεση με μας, ή καρδιά μας και ό νους μας.
Μετά από κάτι τέτοια αισθάνομαι τόσο καταβεβλημένος, πού τίποτε πια δεν μου φαίνεται γλυκό. Γιατί τα έξω δεν τα εκτιμάει κανένας. Και πιο πολύ δεν τα εκτιμάει ό Θεός.
Και σκέπτομαι: Πάντοτε έτσι τα έλυνα τα θέματα μου. Βέβαια τότε δεν είχα φθάσει ακόμη στο σημείο, να δω ότι όλο το μυστικό, όλο το αλάτι της χριστιανικής ζωής, είναι: Να ζητείς συγγνώμη. Να δικαιολογείς. Να μη ξέρης και να μη σκέπτεσαι το κακό.
Όχι την αμαρτία να μη σκέπτεσαι, κακό να μη σκέπτεσαι!
Ό μεθύστακας, ό πόρνος, ό υπερήφανος, μπορεί να αξιωθούν του ελέους του Θεού. Μα όποιος δεν συγχωρεί, δεν ζητεί συγγνώμη, δεν δικαιολογεί, και μάλιστα όσο πιο πολύ μπορεί συνειδητά και σκόπιμα, ... αυτός ό άνθρωπος έχει ξεγράφει τον εαυτό του από την αιώνια ζωή μια για πάντα! Και πιο πολύ για την στιγμή αυτή! Γιατί δεν έχει καμιά σχέση με τον Θεό. Και δεν πρόκειται να εισακουστεί.
2. Ερώτηση: Ή ιδιότητα αυτή της χριστιανικής ζωής είναι φυσική στην άνθρωπο, ή πρέπει να την καλλιεργήσομε;
Απάντηση: Όχι, δεν είναι φυσική. Και γι' αυτό πρέπει να την καλλιεργήσομε. Κάτι περισσότερο πρέπει να κάνομε. Γιατί είναι εκ Πνεύματος Αγίου. Κάθε φυσική Ιδιότητα μας έρχεται από τους γονείς μας. Μα οί χριστιανικές αρετές, είναι καρποί του Αγίου Πνεύματος. Όχι ενέργειες της ψυχής.
Ερώτηση: Και δεν μπορεί να είναι φυσική Ιδιότητα;
Απάντηση: Δεν μπορεί. Είναι έλλαμψι του Αγίου Πνεύματος. Και δίδεται με τα μυστήρια. Με τις προσευχές των γονέων. Και ιδίως της μητέρας Επειδή ή μητέρα ανατρέφει το παιδί μεταδίδοντας του τον εαυτό της. Το κοινωνεί συχνά. Το πηγαίνει στην Εκκλησία. Το βάζει να ασπαστεί τις Εικόνες. Το αγιάζει με το σημείο του Τιμίου Σταυρού. Το μαθαίνει να κάνη τον Σταυρό του. Χωρίς ή ίδια να προσεύχεται, είναι αδύνατο να αναθρέψει πνευματικά το παιδί. Γιατί ή μητέρα μεταδίνει στο παιδί την δική της στάση προς τον θεό. Αυτή είναι πού αγιάζει και φωτίζει το νήπιο. Και σ' αυτό έγκειται το μυστήριο της μητρότητας. Μα αυτά είναι ένα μεγάλο θέμα. Με πολύ ενδιαφέρον. Με το θέμα αυτό ατυχώς πολύ λίγο ασχολούνται οι πατεράδες. Γιατί φαντάζονται, πώς το πιο σημαντικό στο παιδί είναι ή σωματική υγεία.
Ποτέ δεν πρέπει να λησμονούμε, ότι έχομε ενέργειες σωματικές, ψυχικές και πνευματικές. Ζωή σωματική, ζωή ψυχική (τα συναισθήματα) και ζωή πνευματική. Ακριβώς εδώ λοιπόν αρχίζουν οί παρανοήσεις... Είναι δυνατό να μεταδοθούν στο παιδί από την μητέρα, από τους γονείς, ένας θαυμάσιος χαρακτήρας και μια καλή ψυχή (έτσι δεν είναι;), μα όχι και χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος: πίστη και αγάπη.
Γιατί ό Σατανάς ξεσηκώθηκε με τόση μανία εναντίον μας εναντίον των ορθοδόξων.
Επειδή και εμείς του στέκομε ανοιχτά εμπόδιο στην πνευματική του επιρροή, την κακή επιρροή του.
Καταλαβαίνετε συνεπώς, γιατί και οί μαχητές του πνεύματος, οί μοναχοί, βρίσκονται σε ανειρήνευτο πόλεμο με τον διάβολο και τους αγγέλους του, τους δαίμονες, τα πονηρά πνεύματα, μέχρις ότου νεκρώσουν τα ψυχικά τους πάθη και γιατί την ήμερα της κούρας πρέπει τα πάθη αυτά να έχουν παύσει πια. Για αυτό, όταν κάνουν την κούρα κάποιου σε μοναχό, τον «κουρεύουν» ώριμο πια γιατί έχει παύσει πια να έχη σχέση με την ματαιοδοξία, με την πορνεία και με τον πόθο της τιμής.
3. Ερώτηση: Κακό και αδυναμία. Τι διαφορά υπάρχει ανάμεσα τους;
Απάντηση: Το κακό είναι ιδιότητα της καρδιάς. Ή αδυναμία είναι ιδιότητα του ανθρώπου. Ή αδυναμία μπορεί να είναι: αδυναμία της θελήσεως αδυναμία ψυχοπαθολογικής φύσεως αδυναμία του νευρικού συστήματος. Χρειάζεται να προσέχομε. Γιατί άλλο είναι οι «ψυχικές» ιδιότητες, και άλλο τα χαρίσματα του Πνεύματος.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΜΨΩΝ Ο ΕΚΔΟΣΗ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ. ΕΚΔΟΣΗ Γ. ΠΡΕΒΕΖΑ 1995