Εφόσον ή γνώση των πονηρών πνευμάτων είναι, όπως είπαμε, τόσο ατελής και περιορισμένη, δέν μπορεί νά γίνει λόγος γιά καμιά προγνωστική ή προφητική τους ικανότητα. Ό άγιος Ιωάννης τής Κλίμακος είναι σαφής: «Τίποτα μελλοντικό δέν γνωρίζουν οι δαίμονες άπό προγνωστική δύναμη. Γιατί τότε θά μπορούσαν και οι μάγοι νά μας προλέγουν τό θάνατο μας». Συμπεραίνουν μόνο τό τι πρόκειται νά συμβεί, παρατηρώντας τίς αρχές και τίς αιτίες ορισμένων γεγονότων και αξιοποιώντας τες μέ τήν πολυχιλιετή πείρα τους. Τό γενικό μέλλον τό γνωρίζουν μόνο στις περιπτώσεις εκείνες, πού ό ίδιος ό Θεός τους τό φανερώνει, προκειμένου νά υπηρετήσουν συγκεκριμένο σχέδιο Του (βλ. Γ Βασ. 22:21-22).
Ό άγιος Ιωάννης ό Δαμασκηνός λέει, ότι «τά μελλοντικά οΰτε οι άγγελοι τοϋ Θεοΰ ούτε οί δαίμονες τά γνωρίζουν, ωστόσο τά προλέγουν. Οι μέν άγγελοι, επειδή τους τά αποκαλύπτει ό Θεός καί προστάζει νά τά προλέγουν γι' αυτό καί όσα λένε πραγματοποιούνται. Προλέγουν, όμως, καί οι δαίμονες, άλλοτε επειδή βλέπουν αυτά πού συμβαίνουν σε μακρινή απόσταση καί άλλοτε επειδή προσπαθούν νά τά συμπεράνουν. Γι' αυτό καί ψεύδονται τίς περισσότερες φορές. Αυτούς δέν πρέπει νά τους εμπιστεύεται κανείς, κι άν ακόμα συχνά λένε τήν αλήθεια».
Είναι πολύ χαρακτηριστική ή στάση τοϋ αποστόλου Παύλου απέναντι στή δούλη των Φιλίππων, πού είχε «πνεύμα πύθωνας», δηλαδή πνεύμα μαντικό. Μολονότι έλεγε τήν αλήθεια σχετικά μέ τους αποστόλους καί τό κήρυγμα τους, ό Παύλος δέν ανέχθηκε τή δαιμονική αυτή "διαφήμιση", αλλά έδιωξε τό πονηρό πνεύμα από τή δαιμονισμένη (Πράξ. 16: 16-18).
Ό Μέγας Αντώνιος μας διδάσκει, πώς, άν καί οι δαίμονες «καμώνονται οτι έχουν τήν ικανότητα νά προλέγουν, κανείς δέν πρέπει νά τους εμπιστεύεται». Καί συνεχίζει: «Αναφέρουν, πράγματι, πριν άπό μερικές μέρες τά ονόματα αδελφών, πού συναντούμε ΰστερ' άπό λίγες μέρες. Καί έρχονται μέν εκείνοι, αλλά τό κάνουν αυτό οι δαίμονες όχι επειδή ενδιαφέρονται γιά εκείνους πού τους άκοΰνε, αλλά γιά νά τους πείσουν νά τους εμπιστεύονται, καί τότε πλέον, αφού τους έχουν βάλει στό χέρι, νά τους καταστρέψουν... Γιατί τι τό παράξενο, έάν, έχοντας αυτοί ελαφρότερα σώματα άπό τους ανθρώπους, προσπερνούν στό δρόμο εκείνους πού είδαν νά ξεκινούν μιαν όδοιπορία καί τους προαναγγέλλουν; Αυτό τό προλέγει καί ένας καβαλάρης, γιατί φτάνει νωρίτερα άπό τόν πεζό...
»Κατά τόν ϊδιο τρόπο φλυαρούν μερικές φορές καί μέ τά νερά των ποταμών. Μόλις, δηλαδή, δουν νά πέφτουν πολλές βροχές στά μέρη της Αιθιοπίας, επειδή γνωρίζουν ότι άπό τά νερά των βροχών εκείνων προκαλείται ή πλημμύρα τού Νείλου, πριν φτάσει τό νερό στην Αίγυπτο, προτρέχουν καί τό λένε... Έάν, όμως, ή θεία Πρόνοια σκεφτεί στό μεταξύ κάτι άλλο γιά τά νερά ή γιά εκείνους πού ταξιδεύουν -γιατί έχει τη δύναμη-, οι δαίμονες αποδεικνύονται ψεύτες καί, επιπλέον, εξαπατώνται καί όσοι τους είχαν πιστέψει.
»Έτσι ιδρύθηκαν τά μαντεία των Ελλήνων ειδωλολατρών καί έτσι τους πλάνεψαν οι δαίμονες κατά τό παρελθόν... Άπό μόνοι τους οι δαίμονες δεν γνωρίζουν τίποτε, αλλά, σάν τους κλέφτες, εκείνα πού βλέπουν στους άλλους, αυτά καί μεταβιβάζουν. Είναι, δηλαδή, μάλλον στοχαστές παρά προγνώστες. Επομένως, κι άν καμιά φορά προλέγουν αληθινά πράγματα, ούτε καί τότε νά τους θαυμάζει κανείς. Γιατί καί οι γιατροί, με τήν πείρα πού έχουν στις ασθένειες, όταν συναντήσουν σε άλλους ασθένεια μέ τά ϊδια συμπτώματα, συνήθως συμπεραίνουν άπό τήν πείρα τους καί προλέγουν τήν εξέλιξη της. Άλλα καί οι ναυτικοί καί οι γεωργοί τό ίδιο κάνουν. Βλέπουν τις καιρικές συνθήκες καί άπό τήν πείρα τους προλέγουν ή ότι έρχεται κακοκαιρία ή ότι περιμένουμε καλοσύνες. Γι' αυτό δεν μπορεί κανείς νά ισχυριστεί ότι κι αυτοί προλέγουν άπό θεία έμπνευση, αλλά άπό πείρα καί άπό συνήθεια. Επομένως, άν τυχόν καμιά φορά καί οι δαίμονες στοχάζονται τά ϊδια πράγματα καί τά λένε νωρίτερα, άς μήν τους θαυμάζει κανείς γι' αυτό οΰτε νά τους δίνει προσοχή».
Οι δαίμονες και τα έργα τους *Ό άγιος Ιωάννης ό Δαμασκηνός λέει, ότι «τά μελλοντικά οΰτε οι άγγελοι τοϋ Θεοΰ ούτε οί δαίμονες τά γνωρίζουν, ωστόσο τά προλέγουν. Οι μέν άγγελοι, επειδή τους τά αποκαλύπτει ό Θεός καί προστάζει νά τά προλέγουν γι' αυτό καί όσα λένε πραγματοποιούνται. Προλέγουν, όμως, καί οι δαίμονες, άλλοτε επειδή βλέπουν αυτά πού συμβαίνουν σε μακρινή απόσταση καί άλλοτε επειδή προσπαθούν νά τά συμπεράνουν. Γι' αυτό καί ψεύδονται τίς περισσότερες φορές. Αυτούς δέν πρέπει νά τους εμπιστεύεται κανείς, κι άν ακόμα συχνά λένε τήν αλήθεια».
Είναι πολύ χαρακτηριστική ή στάση τοϋ αποστόλου Παύλου απέναντι στή δούλη των Φιλίππων, πού είχε «πνεύμα πύθωνας», δηλαδή πνεύμα μαντικό. Μολονότι έλεγε τήν αλήθεια σχετικά μέ τους αποστόλους καί τό κήρυγμα τους, ό Παύλος δέν ανέχθηκε τή δαιμονική αυτή "διαφήμιση", αλλά έδιωξε τό πονηρό πνεύμα από τή δαιμονισμένη (Πράξ. 16: 16-18).
Ό Μέγας Αντώνιος μας διδάσκει, πώς, άν καί οι δαίμονες «καμώνονται οτι έχουν τήν ικανότητα νά προλέγουν, κανείς δέν πρέπει νά τους εμπιστεύεται». Καί συνεχίζει: «Αναφέρουν, πράγματι, πριν άπό μερικές μέρες τά ονόματα αδελφών, πού συναντούμε ΰστερ' άπό λίγες μέρες. Καί έρχονται μέν εκείνοι, αλλά τό κάνουν αυτό οι δαίμονες όχι επειδή ενδιαφέρονται γιά εκείνους πού τους άκοΰνε, αλλά γιά νά τους πείσουν νά τους εμπιστεύονται, καί τότε πλέον, αφού τους έχουν βάλει στό χέρι, νά τους καταστρέψουν... Γιατί τι τό παράξενο, έάν, έχοντας αυτοί ελαφρότερα σώματα άπό τους ανθρώπους, προσπερνούν στό δρόμο εκείνους πού είδαν νά ξεκινούν μιαν όδοιπορία καί τους προαναγγέλλουν; Αυτό τό προλέγει καί ένας καβαλάρης, γιατί φτάνει νωρίτερα άπό τόν πεζό...
»Κατά τόν ϊδιο τρόπο φλυαρούν μερικές φορές καί μέ τά νερά των ποταμών. Μόλις, δηλαδή, δουν νά πέφτουν πολλές βροχές στά μέρη της Αιθιοπίας, επειδή γνωρίζουν ότι άπό τά νερά των βροχών εκείνων προκαλείται ή πλημμύρα τού Νείλου, πριν φτάσει τό νερό στην Αίγυπτο, προτρέχουν καί τό λένε... Έάν, όμως, ή θεία Πρόνοια σκεφτεί στό μεταξύ κάτι άλλο γιά τά νερά ή γιά εκείνους πού ταξιδεύουν -γιατί έχει τη δύναμη-, οι δαίμονες αποδεικνύονται ψεύτες καί, επιπλέον, εξαπατώνται καί όσοι τους είχαν πιστέψει.
»Έτσι ιδρύθηκαν τά μαντεία των Ελλήνων ειδωλολατρών καί έτσι τους πλάνεψαν οι δαίμονες κατά τό παρελθόν... Άπό μόνοι τους οι δαίμονες δεν γνωρίζουν τίποτε, αλλά, σάν τους κλέφτες, εκείνα πού βλέπουν στους άλλους, αυτά καί μεταβιβάζουν. Είναι, δηλαδή, μάλλον στοχαστές παρά προγνώστες. Επομένως, κι άν καμιά φορά προλέγουν αληθινά πράγματα, ούτε καί τότε νά τους θαυμάζει κανείς. Γιατί καί οι γιατροί, με τήν πείρα πού έχουν στις ασθένειες, όταν συναντήσουν σε άλλους ασθένεια μέ τά ϊδια συμπτώματα, συνήθως συμπεραίνουν άπό τήν πείρα τους καί προλέγουν τήν εξέλιξη της. Άλλα καί οι ναυτικοί καί οι γεωργοί τό ίδιο κάνουν. Βλέπουν τις καιρικές συνθήκες καί άπό τήν πείρα τους προλέγουν ή ότι έρχεται κακοκαιρία ή ότι περιμένουμε καλοσύνες. Γι' αυτό δεν μπορεί κανείς νά ισχυριστεί ότι κι αυτοί προλέγουν άπό θεία έμπνευση, αλλά άπό πείρα καί άπό συνήθεια. Επομένως, άν τυχόν καμιά φορά καί οι δαίμονες στοχάζονται τά ϊδια πράγματα καί τά λένε νωρίτερα, άς μήν τους θαυμάζει κανείς γι' αυτό οΰτε νά τους δίνει προσοχή».
via