Θα συνοψίσουμε τώρα τα κύρια χαρακτηριστικά αυτών των αληθινών εμπειριών παραδείσου και θα δούμε σε τι διαφέρουν από τις εμπειρίες του εναέριου κόσμου που περιγράφηκαν σε προηγούμενα κεφάλαια.
1. Η αληθινή εμπειρία παραδείσου πάντοτε λαμβάνει χώρα στο τέλος μίας διαδικασίας ανόδου, συνήθως μέσα από τα τελώνια, εάν η ψυχή έχει κάποια «τέλη» να πληρώσει εκεί. Αντιθέτως, στις σημερινές «εξωσωματικές» και μεταθανάτιες» εμπειρίες, η διαδικασία ανόδου αναφέρεται μόνο σε μερικές σπάνιες περιπτώσεις, και τα τελώνια καθώς και οι δαίμονές τους δεν απαντώνται ποτέ.
2. Η ψυχή πάντοτε οδηγείται στον παράδεισο από έναν ή περισσότερους αγγέλους, ποτέ δεν «περιφέρεται» εκεί και ποτέ δεν πηγαίνει εθελουσίως. Αυτή είναι σίγουρα μία από τις πιο εντυπωσιακές διαφορές ανάμεσα στις αυθεντικές εμπειρίες παραδείσου και στις σύγχρονες «μεταθανάτιες» εμπειρίες από τα «ουράνια» και τον «παράδεισο», που περιγράφουν οι Πεντηκοστιανοί και άλλοι: αυτές οι τελευταίες είναι σχεδόν πανομοιότυπες με τις εμπειρίες «παραδείσου» που έχουν κάποιοι κοσμικοί, ή ακόμα και αθεϊστές, όπως έχουμε ήδη δεί, εκτός από μερικά δευτερεύοντα σημεία ερμηνείας, τα οποία προέρχονται από την ανθρώπινη φαντασία, όπως στην περίπτωση εμπειριών στο «αστρικό πεδίο», όμως, σχεδόν ποτέ σε τέτοιες εμπειρίες δεν αναφέρεται ότι η ψυχή οδηγείται από αγγέλους. Γράφει σχετικά ο αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ερμηνεύοντας την παράγραφο για τον πλούσιο και τον πτωχό Λάζαρο: «Έτσι και το Λάζαρο οι άγγελοι τον μεταφέρουν, ενώ την ψυχή του πλουσίου την απαιτούσαν κάποιες φοβερές δυνάμεις, ίσως σταλμένες γι' αυτό το σκοπό, διότι δεν αναχωρεί προς εκείνη τη ζωή μόνη της η ψυχή, επειδή δεν είναι δυνατό. Διότι εάν, όταν μεταβαίνουμε από πόλη σε πόλη, έχουμε ανάγκη από οδηγό, πολύ περισσότερο η ψυχή όταν αποσπασθή από το σώμα και μεταφέρεται προς τη μέλλουσα ζωή, έχει ανάγκη από οδηγούς».
Αυτό το σημείο μάλιστα, μπορεί να θεωρηθεί ως ένα από τα καθοριστικά κριτήρια της αυθεντικής εμπειρίας παραδείσου. Στις εμπειρίες που αναφέρονται σήμερα, πολύ συχνά παρέχεται στην ψυχή η δυνατότητα να επιλέξει να «παραμείνει» στον παράδεισο ή να επιστρέψει στη γή, αντιθέτως, η γνήσια εμπειρία παραδείσου βιώνεται όχι κατόπιν επιλογής του ανθρώπου, αλλά μόνο κατ' εντολήν του Θεού, που εκπληρώνεται από τους αγγέλους Του. Η συνήθως «εξωσωματική» εμπειρία «παραδείσου» στις μέρες μας δεν έχει την ανάγκη κάποιου οδηγού αφού λαμβάνει χώρα εδώ ακριβώς, στον αέρα που βρίσκεται πάνω από μας, που και πάλι όμως, βρίσκεται εντός του κόσμου τούτου, αντιθέτως, η παρουσία των οδηγών αγγέλων είναι αναγκαία στην περίπτωση που η εμπειρία λαμβάνει χώρα εκτός του κόσμου τούτου, σε ένα διαφορετικό είδος πραγματικότητας, την οποία η ψυχή δεν μπορεί να προσεγγίσει μόνη της. Αυτό δε σημαίνει, βέβαια, ότι οι δαίμονες δεν μπορούν να μεταμφιεστούν ως «οδηγοί άγγελοι» επίσης, αλλά φαίνεται ότι σπάνια το κάνουν στις σημερινές εμπειρίες.
3. Η εμπειρία εκδηλώνεται μέσα σε λαμπρό φώς, και συνοδεύεται από έκδηλα σημάδια θείας χάρης, και ειδικότερα από μία υπέροχη ευωδία. Είναι αλήθεια ότι τέτοια σημάδια είναι μερικές φορές παρόντα και στις σημερινές «μεταθανάτιες» εμπειρίες, υπάρχει όμως μία θεμελιώδης διαφορά μεταξύ τους η οποία μετά δυσκολίας μπορεί να θεωρηθεί ότι τονίζεται. Οι σημερινές εμπειρίες είναι επιφανειακές, ακόμα και ορατές μέσω των σωματικών οφθαλμών, τίποτε δεν τις διαχωρίζει από τις παρόμοιες εμπειρίες των απίστων εκτός από τις χριστιανικές συλλογικές εικόνες τις οποίες ο παρατηρητής βλέπει ή προσθέτει στην εμπειρία, δεν πρόκειται για τίποτα άλλο παρά για μια φυσική αίσθηση ευχαρίστησης στην «εξωσωματική» κατάσταση με ένα λεπτό «χριστιανικό» επικάλυμμα. Είναι, επίσης πιθανό ότι σε μερικές από αυτές τα πεπτωκότα πνεύματα ήδη προσθέτουν τις δικές τους πλάνες έτσι ώστε να παρασύρουν τον παρατηρητής ακόμα πιο πολύ στην υπερηφάνεια και να του επιβεβαιώσουν την επιφανειακή του ιδέα για τον Χριστιανισμό, εδώ όμως δεν υπάρχει ανάγκη να το εξακριβώσουμε αυτό. Από την άλλη, το βάθος της πραγματικής χριστιανικής εμπειρίας επιβεβαιώνεται με αληθινά χαρισματικές εκδηλώσεις. Ο αγ. Σάλβιος «τρεφόταν» τόσο πολύ από την ευωδία που δε χρειάστηκε ούτε τροφή ούτε νερό για περισσότερο από τρείς ημέρες, και μόνο τη στιγμή που αποκάλυψε την εμπειρία του η ευωδία χάθηκε αφήνοντας τη γλώσσα του ερεθισμένη και πρησμένη, ο αγ. Ανδρέας είχε πεθάνει για δύο εβδομάδες, ο συγγραφέας του Unbelievable for many ...; ήταν «κλινικά νεκρός» για 36 ώρες. Αναμφίβολα στις σημερινές εμπειρίες συμβαίνει μερικές φορές κάποια «θαυματουργική ανάνηψη» σε περιπτώσεις επικείμενου ή φαινομενικού θανάτου, ποτέ όμως δε συνοδεύεται από κάτι τόσο ασυνήθιστο όσο τα προαναφερθέντα, και ποτέ δεν υπάρχει κάτι που να υποδηλώνει ότι τέτοιες εμπειρίες ήταν πράγματι εμπειρίες παραδείσου και όχι ένα απατηλό φαινόμενο που προκαλεί ευχαρίστηση στο άτομο που βρίσκεται στην «εξωσωματική» κατάσταση (το «αστρικό πεδίο»). Η διαφορά ανάμεσα στις σημερινές εμπειρίες και στις αληθινές εμπειρίες παραδείσου είναι ακριβώς η ίδια με τη διαφορά ανάμεσα στον επιφανειακό σημερινό «Χριστιανισμό» και τον αληθινό Ορθόδοξο Χριστιανισμό. Η αίσθηση της γαλήνης, για παράδειγμα, που αποκαλύπτεται στους βίους των μεγάλων Ορθοδόξων Αγίων απλώς δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να συγκριθεί με τη «γαλήνη» που αισθάνεται ένας άνθρωπος ο οποίος «έχει δεχθεί το Χριστό ως τον προσωπικό του Σωτήρα» ή έχει βιώσει την πολύ συνηθισμένη σύγχρονη εμπειρία της «γλωσσολαλιάς» ή έχει δεί το «Χριστό» - φαινόμενο καθόλου σπάνιο σήμερα- αλλά ο οποίος καθόλου δε γνωρίζει τι συνεπάγεται η συνειδητή εν Χριστώ ζωή και η μετάνοια, και δεν έχει κοινωνήσει του αληθινού Σώματος και Αίματος του Χριστού στα Αγια Μυστήρια που ο ίδιος ο Χριστός καθιέρωσε. Οι σύγχρονες εμπειρίες «παραδείσου» είναι κυριολεκτικά «κίβδηλες απομιμήσεις» των γνήσιων εμπειριών.
4. Η αληθινή εμπειρία παραδείσου συνοδεύεται από ένα τέτοιο αίσθημα δέους και φόβου ενώπιον της μεγαλοσύνης του Θεού, καθώς και μίας τέτοιας αναξιότητας να αντικρίζει ο άνθρωπος αυτή τη μεγαλοσύνη, που σπάνια συναντώνται ακόμα και στους σημερινούς Ορθόδοξους Χριστιανούς, για να μη μιλήσουμε για όσους βρίσκονται εκτός της Εκκλησίας του Χριστού. Οι εκ βάθους καρδίας εκφράσεις αναξιότητας του αγ. Σάλβιου, η τρεμάμενη γονυπετής προσκύνηση του αγ. Ανδρέα μπροστά στο Χριστό, ακόμα κι αυτή η τύφλωση του συγγραφέα Unbelievable for many μπροστά στο φώς που ήταν ανάξιος ν' αντικρίσει, είναι εκδηλώσεις πρωτάκουστες για τις σημερινές εμπειρίες. Όσοι σήμερα βλέπουν τον «παράδεισο» του εναερίου κόσμου είναι «ευχαριστημένοι», «ευτυχείς», «ικανοποιημένοι» - σπανίως κάτι περισσότερο, στην περίπτωση που βλέπουν το «Χριστό» με κάποια μορφή, αρκούνται μόνο στο να «εντρυφήσουν» στους γνωστούς «διαλόγους» μαζί του που χαρακτηρίζουν τις εμπειρίες της «χαρισματικής» κίνησης. Το στοιχείο του Θείου και του δέους που αισθάνεται ο άνθρωπος ενώπιόν του, του φόβου του Θεού, απουσιάζουν από τέτοιες εμπειρίες.
Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε και άλλα χαρακτηριστικά μίας αληθινής εμπειρίας παραδείσου, όπως καταγράφονται ειδικά στους Βίους Ορθοδόξων Αγίων, όμως όσα ήδη προαναφέραμε αρκούν για να τη διαχωρίσουν κατηγορηματικά από τις σημερινές παρόμοιες εμπειρίες. Ωστόσο, οποτεδήποτε τολμάμε να μιλάμε για τέτοιες μεταρσιωτικές και υπερκόσμιες εμπειρίες, θα πρέπει να έχουμε κατά νού ότι απέχουν πολύ από το δικό μας χαμηλό επίπεδο αίσθησης και αντίληψης, και ότι μας δίδονται περισσότερο ως έμμεσες ενδείξεις παρά ως πλήρεις περιγραφές αυτού που δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να περιγραφεί σωστά στην ανθρώπινη γλώσσα. «Εκείνα που μάτι δεν είδε και αυτί δεν άκουσε και νούς ανθρώπου δεν συνέλαβε, εκείνα που ετοίμασε ο Θεός δι' εκείνους που τον αγαπούν».
- Απόκρυφες εμπειρίες
- «Αστρική προβολή»
- «Αστρικά ταξίδια»
- Συμπεράσματα σχετικά με τον «εξωσωματικό» κόσμο
- Λίγα λόγια για τη «μετενσάρκωση»
- Αληθινές Χριστιανικές εμπειρίες Παραδείσου Πού «βρ...
- Χριστιανικές εμπειρίες Παραδείσου
- Χαρακτηριστικά της αληθινής εμπειρίας Παραδείσου
- Ένα σχόλιο για τις οράσεις της κόλασης