81. Εκείνος που εξουθενώνει την αρετήν της συνέσεως και καυχάται εις την αμάθειάν του, δεν είναι μόνον "ιδιώτης τω λόγω" αλλά και εις την γνώσιν
(Β΄ Κορ. ια΄, 6).
82. Όπως άλλο είναι το χάρισμα της σοφίας του λόγου και άλλο η φρόνησις, ούτως άλλο είναι η "ιδιωτεία", η αμάθεια εν λόγοις, και άλλο είναι η αφροσύνη.
83. Εις τίποτε δεν δύναται να βλάψη η αμάθεια λέξεων τον ευλαβέστατον άνθρωπον, όπως ούτε η σοφία λόγων δύναται να ζημιώση τον ταπεινόφρονα.
84. Μή δικαιολογείσαι, ότι δεν γνωρίζης το οφειλόμενον και επομένως θεωρείς τον εαυτόν σου ανεύθυνον, πού δεν το πράττεις. Διότι εάν έπραττες όσα καλά γνωρίζεις, τα υπόλοιπα θα σου απεκαλύπτοντο κατόπιν, όπως ακριβώς μεταβαίνει κανείς από το ένα δωμάτιον εις το άλλο και προσλαμβάνει σταδιακώς την γνώσιν. Δεν σε συμφέρει, πριν μάθης διά πράξεως τα προηγούμενα, να μάθης θεωρητικώς τα επόμενα. Διότι "η γνώσις φυσιοί" εάν δεν γίνη πράξις, "η δε αγάπη οικοδομεί", επειδή "η αγάπη πάντα υπομένει". (Α΄Κορ. η΄,1 ιγ΄,7)
85. Τους λόγους της Θείας Γραφής να αναγινώσκης διά πράξεων και μή πλατυλογής επί των "ψιλών" νοημάτων και εντεύθεν φυσιούσαι. (Δηλαδή να μαθαίνης το βάθος των νοημάτων της Γραφής εκ της εργασίας των εντολών και να μή μένης εις τα χωρίς σάρκα νοήματα, διότι τούτο φέρει υπερηφάνειαν, όταν μάλιστα προβαίνης εις αναλύσεις θεωρητικάς).
86. Εκείνος που δεν επιμελείται τας πρακτικάς αρετάς και θεμελιώνει την πνευματικήν ζωήν του επί της ψιλής γνώσεως, πού προσλαμβάνει εκ της αναγνώσεως, αυτός κρατεί, αντί διστόμου μαχαίρας, καλαμίνην ράβδον. Η οποία, εν καιρώ πολέμου με τον σατανάν και τα πάθη θα του τρυπήση το χέρι, όπως λέγει η Γραφή, θα το διαπεράση και θα εμβάλη το δηλητήριον που έχει η φύσις του καλάμου, καθ΄όν χρόνον ευρίσκεται πρό των εχθρών του.
87. Ο Θεός κρίνει κάθε διαλογισμόν μας με ακρίβειαν, ως προς την ποιότητά του. Δεν αρκεί ότι θα διανοηθή κανείς κάτι, αλλά πώς θα το διανοηθή. Διότι συμβαίνει αυτό το ίδιο πράγμα να το σκεφθή τις εμπαθώς ή απαθώς.
88. Εκείνος που εκτελεί μίαν εντολήν του Χριστού, ας περιμένη πειρασμόν ένεκεν αυτής. Διότι η αγάπη προς τον Χριστόν δοκιμάζεται διά των πειρασμών.
89. Όταν πέσης εις αμέλειαν και δεν καλλιεργής αγαθούς λογισμούς, πρόσεξε να εγερθής εκ της αμελείας σου, διότι ο Θεός γνωρίζει τους ακάρπους λογισμούς σου αλαθήτως.
90. Όταν εις τον νουν σου συλλάβης λογισμόν, όστις σε προτρέπει να δοξασθής υπό των ανθρώπων, γνώριζε με πάσαν σαφήνειαν, ότι σου παρασκευάζει αισχύνην.
_________________
του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Μάρκου του Ασκητού