Articles by "Πνευματικοί Διάλογοι με Ρουμάνους Πατέρες"
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Πνευματικοί Διάλογοι με Ρουμάνους Πατέρες. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων



Η ιστοσελίδα Πηγή Ζωής θέλοντας να καλύψει ένα σημαντικό κενό που υπάρχει στο διαδίκτυο όσο αφορά τα ποιμαντικά ζητήματα και κατόπιν παρακλήσεως πολλών επισκεπτών, αποφάσισε να συγκεντρώσει και να ανεβάσει μια ολοκληρωμένη εργασία ερωτήσεων και απαντήσεων που να αναφέρεται στα προβλήματα και στα ζητήματα που απασχολούν τους ορθόδοξους χριστιανούς.


Πατέρες της ορθοδόξου εκκλησίας από διάφορες χώρες κυρίως από Ελλάδα, Ρουμανία, Ρωσία και αλλού, απαντούν με σαφήνεια σε πολλές ερωτήσεις, πουν θα μπορούσαν να υποβάλουν χριστιανοί ορθόδοξοι σαν να βρίσκονταν σε ένα φιλικό τους περιβάλλον, σε ένα μοναστήρι, σε μια ενορία, σε ένα αρχονταρίκι.



Δοξασμένο το όνομα της Άγιας Τριάδος.





10 ΕΝΟΤΗΤΕΣ με ερωτήσεις - απαντήσεις





 



ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ


Με θαυμαστό ζήλο ο πανοσιολογιότατος ιερομόναχος. πατήρ Ιωαννίκιος Μπάλαν. έφθασε στο σημείο να φέρει στην δημοσιότητα τον τόμο πού πραγματεύεται για την πνευματική ζωή της Ρουμανίας.

Στους "Πνευματικούς Διάλογους", στο οποίο παρουσιάζει ψυχωφελή λόγια, διδασκαλίες και πατρικές νουθεσίες μοναχών, Πνευματικών των μοναστηριών, ιερέων και ρουμάνων θεολόγων, οι οποίοι τα σφράγισαν με την ζωή και τα έργα τους. Εκθέτει αυτές τις διδασκαλίες ως απάντηση σε αντίστοιχες ερωτήσεις, οι όποιες έχουν σχέση με τα προβλήματα και ότι σχετικό με την παρούσα ζωή των χριστιανών των ήμερων μας.
Το βιβλίο λοιπόν, με τις ερωτήσεις και απαντήσεις, συχνά μας επαναφέρει πίσω στους χρόνους των δούλων του Θεού πού προόδευσαν πνευματικά μέσα στο πνεύμα της παραδόσεως της αληθινής πίστεως μας, αφ' ενός μεν προσφέροντας μία μαρτυρία της σταθεράς παραδόσεως της πνευματικότητος μας, αφ' ετέρου δε μία εξήγηση σ' εμάς αυτής της παραδόσεως. Ή εργασία αυτή περιέχει ένα παλαιό θησαυρό, ο οποίος παρουσιάζεται ως μία ζώσα πηγή της πνευματικής σοφίας για τον άνθρωπο των ήμερων μας.
Ό π. Ιωαννίκιος επέλεξε γι' αυτή την παρουσίαση των διδαχών, τον διαλογικό τρόπο, δηλ. δια ερωτήσεων και αποκρίσεων. Αυτός ο τρόπος είναι ο πλέον ζωντανός, διότι έτσι οι πατέρες, με την μακροχρόνια εμπειρία των, μεταβιβάζουν αύτη την εμπειρία ή πνευματική των διδασκαλία της Εκκλησίας του Χρίστου στους νεωτέρους μαθητές τους πού είναι δοκιμασμένη με την ζωή των για το παρόν και για το μέλλον. Γενικώς ο θησαυρός της πνευματικής παραδόσεως μεταφέρεται από την μία γενεά στην άλλη, όχι με μία θεωρητική ένωση, αλλά με την ζώσα παρουσίαση οσίων γερόντων, στην ζωή των οποίων αποθησαυρίστηκε αυτός ο θησαυρός.
Ό διάλογος των πατέρων και γερόντων με τους αγαπώντας την πνευματική γνώση γίνεται ανέκαθεν για να ερμηνεύσει με ζώσα φωνή στους μεταγενεστέρους αυτά πού έλαβαν με συμβουλές να τα δουν τώρα και στην πράξη από τους προκατόχους των πατέρας. Άλλα ακόμη, αυτός ο τρόπος του γραψίματος πού είναι ευρέως διαδεδομένος και πολύχρηστος, έγινε και ένα μέσον κοινωνίας και μεταδόσεως της πνευματικής εμπειρίας από τους παλαιοτέρους προς τους νεωτέρους. Άρχισαν να γίνονται μαθητές μερικών πνευματικών πατέρων άνθρωποι χωρίς να έχουν κάνη πολλά χρόνια μαζί των, ώστε να τους γνωρίσουν επαρκώς. Ακόμη κοντά στους μεγαλύτερους οι νεώτεροι μπορούσαν να πάρουν συμβουλές, όχι μόνο από ένα πατέρα πνευματικό, αλλά από περισσοτέρους, Προϋποθέσεις όπως ο τρόπος της ζωής των αφομοιώνεται από τους νεωτέρους, ήταν οι δοσμένες γραπτώς συμβουλές των, να προκαλούν τον πόθο για μια αληθινή ζωή και να γίνονται απόδειξης ότι είναι ικανοί διδάσκαλοι να επιτύχουν μία ζωή, πού θα αφήνει τον αντίλαλο της στους τόπους, όπου έζησαν και εργάσθηκαν για την δόξα του Τριαδικού Θεού.
Αυτές τις προϋποθέσεις νομίζουμε ότι ξεπλήρωσαν, κατά ένα μεγάλο μέτρο, αυτοί πού απαντούν στις ερωτήσεις αυτού του βιβλίου, τις όποιες θέτει ο π. Ιωαννίκιος προς πνευματικό όφελος των σημερινών χριστιανών μας.
Γι' αυτό πιστεύουμε ότι θα επηρεάσουν ευμενώς, αυτούς πού θα διαβάσουν αυτές τις σελίδες και θέλουν να γίνουν μαθητές του Χρίστου και μιμητές αυτών πού ομιλούν σ' αυτές τις σελίδες με την μαρτυρία της ζωής των, όπως την γνώρισαν στην πράξη, για την ωφέλεια και των ορθοδόξων πιστών και την ενισχύσει της πίστεως μας.




 






Με θαυμαστό ζήλο ο πανοσιολογιότατος ιερομόναχος. πατήρ Ιωαννίκιος Μπάλαν έφθασε στο σημείο να φέρει στην δημοσιότητα τον τόμο πού πραγματεύεται για την πνευματική ζωή της Ρουμανίας. Στους "Πνευματικούς Διάλογους", στο όποιο παρουσιάζει ψυχωφελή λόγια, διδασκαλίες και πατρικές νουθεσίες μοναχών, Πνευματικών των μοναστηριών, ιερέων και ρουμάνων θεολόγων, οι όποιοι τα σφράγισαν με την ζωή και τα έργα τους. Εκθέτει αυτές τις διδασκαλίες ως απάντηση σε αντίστοιχες ερωτήσεις, οι όποιες έχουν σχέση με τα προβλήματα και ότι σχετικό με την παρούσα ζωή των χριστιανών των ήμερων μας.
Το βιβλίο λοιπόν, με τις ερωτήσεις και απαντήσεις, συχνά μας επαναφέρει πίσω στους χρόνους των δούλων του Θεού πού προόδευσαν πνευματικά μέσα στο πνεύμα της παραδόσεως της αληθινής πίστεως μας, αφ' ενός μεν προσφέροντας μία μαρτυρία της σταθεράς παραδόσεως της πνευματικότητος μας, αφ' ετέρου δε μία εξήγηση σ' εμάς αυτής της παραδόσεως. Ή εργασία αυτή περιέχει ένα παλαιό θησαυρό, ο όποιος παρουσιάζεται ως μία ζώσα πηγή της πνευματικής σοφίας για τον άνθρωπο των ήμερων μας.
Ό π. Ιωαννίκιος επέλεξε γι' αυτή την παρουσίαση των διδαχών, τον διαλογικό τρόπο, δηλ. δια ερωτήσεων και αποκρίσεων. Αυτός ο τρόπος είναι ο πλέον ζωντανός, διότι έτσι οι πατέρες, με την μακροχρόνια εμπειρία των, μεταβιβάζουν αύτη την εμπειρία ή πνευματική των διδασκαλία της Εκκλησίας του Χρίστου στους νεωτέρους μαθητές τους πού είναι δοκιμασμένη με την ζωή των για το παρόν και για το μέλλον. Γενικώς ο θησαυρός της πνευματικής παραδόσεως μεταφέρεται από την μία γενεά στην άλλη, όχι με μία θεωρητική ένωση, αλλά με την ζώσα παρουσίαση οσίων γερόντων, στην ζωή των οποίων αποθησαυρίστηκε αυτός ο θησαυρός.
Ό διάλογος των πατέρων και γερόντων με τους αγαπώντας την πνευματική γνώση γίνεται ανέκαθεν για να ερμηνεύσει με ζώσα φωνή στους μεταγενεστέρους αυτά πού έλαβαν με συμβουλές να τα δουν τώρα και στην πράξη από τους προκατόχους των πατέρας. Άλλα ακόμη, αυτός ο τρόπος του γραψίματος πού είναι ευρέως διαδεδομένος και πολύχρηστος, έγινε και ένα μέσον κοινωνίας και μεταδόσεως της πνευματικής εμπειρίας από τους παλαιοτέρους προς τους νεωτέρους. Άρχισαν να γίνονται μαθητές μερικών πνευματικών πατέρων άνθρωποι χωρίς να έχουν κάνη πολλά χρόνια μαζί των, ώστε να τους γνωρίσουν επαρκώς. Ακόμη κοντά στους μεγαλύτερους οι νεώτεροι μπορούσαν να πάρουν συμβουλές, όχι μόνο από ένα πατέρα πνευματικό, αλλά από περισσοτέρους, Προϋποθέσεις όπως ο τρόπος της ζωής των αφομοιώνεται από τους νεωτέρους, ήταν οι δοσμένες γραπτώς συμβουλές των, να προκαλούν τον πόθο για μια αληθινή ζωή και να γίνονται απόδειξης ότι είναι ικανοί διδάσκαλοι να επιτύχουν μία ζωή, πού θα αφήνει τον αντίλαλο της στους τόπους, όπου έζησαν και εργάσθηκαν για την δόξα του Τριαδικού Θεού.
Αυτές τις προϋποθέσεις νομίζουμε ότι ξεπλήρωσαν, κατά ένα μεγάλο μέτρο, αυτοί πού απαντούν στις ερωτήσεις αυτού του βιβλίου, τις όποιες θέτει ο π. Ιωαννίκιος προς πνευματικό όφελος των σημερινών χριστιανών μας.
Γι' αυτό πιστεύουμε ότι θα επηρεάσουν ευμενώς, αυτούς πού θα διαβάσουν αυτές τις σελίδες και θέλουν να γίνουν μαθητές του Χρίστου και μιμητές αυτών πού ομιλούν σ' αυτές τις σελίδες με την μαρτυρία της ζωής των, όπως την γνώρισαν στην πράξη, για την ωφέλεια και των ορθοδόξων πιστών και την ενισχύσει της πίστεως μας.



via



Πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Στανιλοάε

Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Βουκουρεστίου (1903 - )





Η ορθόδοξη Ρουμανική θεολογία επί πενήντα και πλέον χρόνια, έχει επί κεφαλής τον σπουδαιότερο μεταξύ των εκπροσώπων της διδάσκαλο, τον σεβαστό ιερέα π. Δημήτριο Στανιλοάε. Η προσωπικότης του είναι ανεγνωρισμένη τόσο στην Ρουμανία όσο και στο εξωτερικό. Είναι η μεγαλύτερη ίσως προσωπικότης της Ορθόδοξου Εκκλησίας σήμερα. Δογματολόγος παγκοσμίου φήμης, ακοίμητος προστάτης της Ορθοδοξίας, οδηγός και διδάσκαλος στην θεολογία της ταπεινώσεως, μεταφραστής πατερικού θησαυρού και ακούραστος συγγραφεύς θεολογικών και πνευματικών έργων, πρότυπο Ιερέως και πνευματικός πατήρ πολλών ψυχών. Η αιδεσιμολογιότης του τιμάται απ' όλους γενικά τους Ιερείς, μοναχούς, φοιτητές, συγγραφείς, διανοουμένους και από ένα πλήθος χριστιανών εκ των χωρίων και πόλεων της Ρουμανίας.


Στην αξιοσέβαστη ηλικία των 82 ετών πού ευρίσκεται τώρα ο π. Δημήτριος αφήνει ως κληρονομιά στην Εκκλησία μας, εκτός από το πλήθος των Ιερέων μαθητών του και πολλών θεολογικών συγγραφών, δύο μεγάλα Ιστορικά έργα: Την Φιλοκαλία με σχόλια από τον ίδιο σε δέκα τόμους, η οποία σήμερα συνεχίζεται με την σειρά "Εκκλησιαστικοί Πατέρες και συγγραφείς" και την περίφημη Δογματική του, σε τρεις τόμους, η οποία μαζί με το έργο του "Μυστική Θεολογία" αποτελούν την θεολογική μαρτυρία του ενώπιον Θεού και ανθρώπων.


Ως μαθητής του επί πολλά χρόνια, τον παρεκάλεσα για μία πνευματική συζήτηση και εκείνος με καλοσύνη συγκατατέθηκε. Στην συνέχεια εκθέτουμε αυτόν τον διάλογο, ως μία διαθήκη της καρδιάς του, η οποία προσφέρεται σε εμάς και στους διαδόχους μας.


1. Ποιος είναι ο θεμελιώδης ορισμός της θεολογίας;


- Πιστεύω ότι ο θεμελιώδης ορισμός της θεολογίας είναι η τελεία ένωση με τον Θεό, την Αγία Τριάδα. Δεν μπορώ όμως να την περιγράψω, διότι αυτό είναι έργο αυτών πού ζουν την θεία ένωση δηλ. των αγίων.


2. Ποια είναι η αρχή και το θεμέλιο της θεολογίας και ποιο το στεφάνι της, κατά τους Αγίους Πατέρας;


Η αρχή και το θεμέλιο της θεολογίας είναι η πίστη στην Αγία Τριάδα, τον αληθινό Θεό και στον Ιησού Χριστό, τον Υιό, του Θεού. Διότι Αυτός ενσαρκώθηκε, θυσιάστηκε για εμάς, αναστήθηκε, άνοιξε τον δρόμο της σωτηρίας μας και πάλι θα έλθει να κρίνει ζώντας και νεκρούς. Αυτή η πίστη έχει άρρηκτο δεσμό με την Αγία Τριάδα, η οποία έγινε γνωστή σ' εμάς δια του Ιησού Χρίστου, πού είναι η αρχή της θεολογίας μας. Ενώ το στεφάνι δηλ. η κορυφή της θεολογίας είναι η σωτηρία, ο αγιασμός, η θέωσις.


3. Ο μοναχός πού δοξάζει ακατάπαυστα τον Θεό και προσεύχεται για την σωτηρία των ανθρώπων, μπορεί να ονομάζεται θεολόγος, κατά τους Αγίους Πατέρας;


Ναι. Όχι μόνο ο μοναχός, αλλά οποιοσδήποτε πιστός, πού έχει πάντοτε στον νου του την μνήμη του Θεού και εγκρατεύεται από τα έργα πού αντιτίθενται στο θέλημα του Θεού, μπορεί να ονομάζεται θεολόγος.


4. Ποια πνευματική σχέση υπάρχει μεταξύ γνώσεως και ζωής; Ο χριστιανός μπορεί να σωθεί με την μία η την άλλη εξ αυτών;


Η γνώσης του Θεού έχει ως σκοπό την ζωή και αγάπη εν Χριστώ, ενώ η ζωή μας βοηθά να προκόψουμε στην γνώση Αυτού. Η αληθινή γνώσης του Θεού δεν επιτυγχάνεται χωριστά από την αγάπη Του, διότι ο Θεός είναι αγάπη (Ίωάν. 4, 16).


5. Ποιες είναι οι βασικότερες ιδιότητες της Ορθόδοξου Εκκλησίας μας πού την ξεχωρίζουν από τις άλλες εκκλησίες;


Είναι εκείνες πού αναφέρονται στο Σύμβολο της Πίστεως, ότι: Η Εκκλησία είναι Μία, διότι είναι το Σώμα του Χριστού ή το σύνολο των πιστών, βασιζόμενο στην αληθινή πίστη και ιδιαίτερα στο Ιερό Μυστήριο της ενσαρκώσεως του Μονογενούς Ιησού Χριστού.


Είναι Αγία και φορεύς της αγιότητας, διότι ο Χριστός είναι Άγιος και μας αγιάζει δια του Αγίου Πνεύματος. Είναι Καθολική, διότι τα μέλη της αγωνίζονται να διατηρούν άρρηκτο δεσμό ενότητας μεταξύ των εν Χριστώ και διότι συνεργάζονται μετά των ιεραρχών για να διαφυλάττουν, επί τη βάσει των Ί. Κανόνων, απαράλλακτη την πίστη και την παραδοσιακή ζωή της Εκκλησίας δια μέσου των αιώνων. Είναι Αποστολική διότι διατηρεί αναλλοίωτη την διδασκαλία και παράδοση, πού παρέλαβε από τους Αποστόλους, οι οποίοι τις διδάχθηκαν κατευθείαν από τον Κύριόν μας Ιησού Χριστό.


6. Πώς συγκεκριμένα αποδεικνύεται η υπεροχή της Ορθοδοξίας έναντι του Καθολικισμού και Προτεσταντισμού;


Ο Καθολικισμός βλέπει την ένωση περισσότερο εξωτερικά και όχι τόσο ως σύνολο των πιστών εν Χριστώ. Αυτό τον κάνει να διατηρεί την ενότητα περισσότερο δια της υπακοής σ' ένα Ιεράρχη και όχι δια της στενής ενώσεως όλων εν Χριστώ και της διαφυλάξεως της Αποστολικής παραδόσεως. Άλλα αυτό είναι μία ατελής ένωση. Αυτό το είδος ενώσεως έκανε τους προτεστάντες να μη διατηρήσουν πλέον ούτε αυτό. Άλλα, εάν ένας μόνο Ιεράρχης δεν μπορεί να διατήρηση και εξήγηση κατά τέλειο τρόπο τον θησαυρό της Αποστολικής παραδόσεως, πώς θα μπόρεση να ενοποίηση όλους τους ιεράρχες, οι όποιοι συγκρατούν και συμπληρώνουν οι μεν τους δε για να αποφεύγεται οποιαδήποτε μονομέρεια;


Γι' αυτό ό Καθολικισμός δεν διατήρησε πλήρως ούτε την αποστολικότητα ούτε την εν Χριστώ ζωή και αγιότητα. Στους προτεστάντες δεν φυλάγεται πλέον ούτε αυτή η ατελής ένωση, συνεπώς ούτε η αποστολικότητα και αγιότητα. Η Εκκλησία είναι σ' αυτούς διαιρημένη σε επί μέρους ομολογίες, εν αντιθέσει προς την ιδική μας, ή ότι να σεβόμενη την αποστολική διαδοχή της ιεραρχίας, ενώνει δια μέσου των αιώνων, ως μία σπονδυλική στήλη, τα πλήθη των πιστών, τα όποια αποτελούν το Σώμα του Χριστού. Οι νέο - προτεσταντικές ομολογίες συνέτριψαν κυριολεκτικά το Σώμα του Χριστού, την Εκκλησία.


7. Ποια άλλη χριστιανική εκκλησία κατέχει την χάρι της σωτηρίας, εκτός της Ορθόδοξου Εκκλησίας;


Η χάρις της σωτηρίας δεν λαμβάνεται άλλου παρά μόνο στην Ορθόδοξη Εκκλησία, διότι είναι ενέργεια του Χριστού, πού παραμένει χθες και σήμερα η ίδια μέσα στην Εκκλησία. Η θεολογία των καθολικών θεωρεί την χάρι κτιστή, οπότε δεν είναι ενέργεια πού πηγάζει από τον Χριστό. Η σωτηρία είναι ζωή εν Χριστώ η ζωή του Χριστού στους πιστούς μέσω των άκτιστων ενεργειών Του. Αυτή επιτυγχάνεται όταν ό άνθρωπος προάγεται στην αρετή με την βοήθεια της θείας χάριτος.


8. Η προτεσταντική, αγγλικανική και οι νέο - προτεσταντικές ομολογίες, οι όποιες δεν έχουν αποστολική ιεραρχία, διατηρούν κάποια χάρι του Αγίου Πνεύματος;


Η σωτηρία στους προτεσταντικούς σχηματισμούς της πίστεως είναι φοβερά αδύνατος, διότι στερείται της ενώσεως με τον Χριστό δια της αληθινής πίστεως σ' Αυτόν. Ακόμη στερείται της χάριτος των αγίων Μυστηρίων των τελουμένων από τους ιερουργούς, οι όποιοι είναι ορατά όργανα και διορισμένοι δια χειροτονίας από τον ίδιο τον Χριστό για την τέλεση των Μυστηρίων. Η μάλλον ό Ίδιος ό Χριστός τα επιτελεί και ενώνεται δι' αυτών με τους πιστούς. Η ενότης της εκκλησίας είναι, κατά τρόπο αναμφισβήτητο, αδύνατη, διότι στερείται των θείων Μυστηρίων με τα όποια εργάζεται ο Ίδιος ο Χριστός στις καρδιές των ανθρώπων την σωτηρία τους. Έτσι λοιπόν, οί πιστοί δεν έχουν την δυνατότητα να προχωρήσουν στην αγιότητα ούτε στην εν Χριστώ κοινωνία μεταξύ τους. Είναι αιχμάλωτοι της υπερηφάνειας, της ατομικότητας, η οποία δεν τους βοηθεί να πραγματοποιήσουν την αληθινή ειρήνη και αρμονία μεταξύ των. Ό άνθρωπος του προτεσταντισμού γνωρίζει κάτι για τον Χριστό, αλλά μόνο με τα λόγια και αυτά πάλι στερούνται της ολοκλήρου αποστολικής γνώσεως και αγιαστικής ενεργείας του Χριστού, πού χορηγείται δια των θείων Μυστηρίων, της ιερουργίας και ευλογίας. Δεν είναι προφανώς μέλη της Ορθόδοξου Εκκλησίας, αλλά μέλη της υπερήφανου ζωής η οποία δεν μπορεί να τους ανύψωση στον Χριστό, να τους ανεβάσει υψηλά και να βίωση την διδασκαλία για τον Χριστό όπως αυτή διατηρήθηκε από τους Αποστόλους. Την εξομολόγηση, με την οποία αναγνωρίζουμε τα σφάλματα μας, οι Προτεστάνται και νέο - προτεστάνται δεν το έχουν ως μέσο της ψυχικής των ειρήνης και διορθώσεως, διότι δεν το θεωρούν ως αναγκαίο στην ζωή των. Στερούνται της ταπεινώσεως πού είναι το μέσο για την αληθινή γνώση του Θεού σε όλο το πλάτος της μεγαλοσύνης Του.


9. Η διδασκαλία της Ορθόδοξου Εκκλησίας μας διδάσκει, ότι δεν υπάρχει σωτηρία έξω από την Εκκλησία. Πώς μπορούμε να εννοήσουμε αυτό το πράγμα;


Μόνο αυτός πού ζει στην Ορθόδοξη Εκκλησία, διαφυλάττει ολόκληρη την προς τον Χριστό πίστη με την οποία δια μέσου των Μυστηρίων λαμβάνει ολόκληρο τον Χριστό μέσα του και σώζεται.


Και όταν ακόμη, εξ αδυναμιών του αμαρτάνει, μπορεί πάλι ν' απόκτηση την συγχώρηση, όταν την ζητήσει. Εφ' όσον όλα αυτά δεν υπάρχουν στις προτεσταντικές και νέο - προτεσταντικές παραφυάδες, πώς θα μπόρεση η εκκλησία των να σώσει τα μέλη της; Αυτοί ακούουν μόνο λόγο για τον Χριστό, ως να είναι κάτι το εξωτερικό, και δεν Τον κοινωνούν με τις ενέργειες Του, όπως ενεργούνται από τα Μυστήρια Του. Άλλα και αυτή η διδασκαλία των


παρουσιάζεται διαστρεβλωμένη και πολύ συνεσκιασμένη για το πρόσωπο του Χριστού. Θα μπορούσαν, κατά εξαιρετικό τρόπο, να σωθούν μερικοί απ' αυτούς, με τα άλλα μεγάλα έργα πού κάνουν από το γενικό πνεύμα αυτών των ομολογιών. Άλλα δεν μπορούν να έχουν μία ασφάλεια και σιγουριά σ' αυτό.


10. Οί βαπτιζόμενοι στις εκκλησίες των προτεσταντών λαϊκοί χριστιανοί, λαμβάνουν καμιά χάρι από το βάπτισμα; Εάν αρνούνται τα βασικά Μυστήρια του Σωτήρος, μπορούν να σωθούν χωρίς αιτία;


Μία μερική σχέση με τον Χριστό μπορούν να έχουν δια της πίστεως, της διδασκαλίας και του βαπτίσματος, το όποιον τελούν στο Όνομα της Αγία Τριάδος. Άλλα αυτή η σχέσης μπορεί να υπάρχει σ' οποιοδήποτε μέτρο δυνατότητας όχι μόνο σ' αυτούς αλλά και σ' εκείνους πού βάσει του εμφύτου νόμου περί αγαθοεργίας, ζουν μία χριστιανική ζωή πού πλησιάζει προς την διδασκαλία της Ορθόδοξου Εκκλησίας. Άλλα στην εν Χριστώ αληθινή ζωή μπορούν να φθάσουν, κατά τρόπο μοναδικό, μόνο εάν προσαρτηθούν στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Τότε αυτό πού έλαβαν στο βάπτισμα τους γίνεται πραγματική χάρις, διότι συνδέονται πλέον στενά και ολοκληρωτικά με τον Χριστό και έτσι αποκαλύπτουν τις κακόδοξες διδασκαλίες των προτεσταντικών ομολογιών.


11. Είναι δυνατή η σωτηρία των αποσχισμένων από τους κόλπους της Ορθοδόξου Εκκλησίας χριστιανών;


Αυτοί πού ήταν στην Ορθόδοξη Εκκλησία, όπου γνώριζαν την αληθινή πίστη και τις προϋποθέσεις της σωτηρίας τους, αλλά από αδιαφορία δεν θέλησαν να τις εκμεταλλευθούν και τελικώς αρνήθηκαν αυτή την πίστη, δεν μπορούν να σωθούν παρά μόνο εάν μετανοήσουν για τα έργα των και επανέλθουν στους κόλπους της Εκκλησίας. Διότι μόνο έτσι επανασυνδέονται με ολόκληρο τον Χριστό με τον Όποιον μπορούν να τελειοποιηθούν ως ολοκληρωμένοι άνθρωποι και χριστιανοί.


12. Έχει περιορισμούς και όρια η Χάρις τον Άγιου Πνεύματος στο έργο της σωτηρίας;


Η σωτήριος χάρις υπάρχει εκεί, οπού υπάρχει ένωσης με τον Χριστό, με ολόκληρη την κληρονομηθείσα από τους Αποστόλους πίστη, δηλαδή στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Στον καθολικισμό δέχονται μία ασήμαντη δύναμη της θείας χάριτος, η οποία γίνεται σωτήριος σ' αυτούς πού ζουν κάτω από την αδέκαστη κρίση του Θεού, τον οποίον κηρύττουν με τα λόγια και το παράδειγμα των δια , του οποίου εκφράζεται ο ενεργών δι' αυτών Χριστός. Μερικές ακτίνες του θείου φωτός έρχονται και στις προτεσταντικές ομολογίες ανάλογα με το μέτρο του κηρυττομένου υπ' αυτών Χριστού προς τον αληθινό Χριστό, όπως τον διδάσκει η Ορθόδοξη Εκκλησία. Άλλα γι' αυτούς είναι πολύ δύσκολο να φθάσουν στην τέλεια γνώση το Χριστού και στην ζωή των θείων ενεργειών Του. Κατά αναμφισβήτητο τρόπο, οι καθολικοί και προτεστάνται, φθάνουν στην τέλεια γνώση του Χρίστου, όταν εισέλθουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Με αυτή την έννοια η Χάρις, ως ενέργεια του Χρίστου περιορίζει την ευεργετικότητά της προς την ανθρώπινη φύση. Ό Χριστός δεν την καταργεί ο Ίδιος. Εργάζεται δι' αυτής κατά τρόπο αισθητό στους ανθρώπους.


Και τούτο διότι η ανθρώπινη φύσις εξυψώθηκε μια για πάντα και έχει την δυνατότητα να γίνεται το μέσον της ενεργούμενης θείας Χάριτος.


13. Τι πρέπει να γνωρίζει ο χριστιανός για την έννοια της σωτηρίας;


Σωτηρία είναι η ένωσης εν αγάπη με την Αγία Τριάδα δια του Κυρίου ημών Ιησού Χρίστου. Γι' αυτό ό άνθρωπος πρέπει να ενώνεται με τον Χριστό μέσω των Μυστηρίων, να διατηρεί και επαυξάνει αυτή την ένωση, όσο εξαρτάται από τον εαυτό του, με την φανερωθείς ζωή του Χριστού και τα αγαθά έργα. Το πλήρωμα της σωτηρίας αποκτά ο χριστιανός μόνο στην μέλλουσα ζωή και ιδιαίτερα μετά την ανάσταση των νεκρών.


14. Μπορεί ο ορθόδοξος χριστιανός να είναι σίγουρος για την σωτηρία τον από την παρούσα ζωή;


Σ' αυτή την ζωή ζει ο χριστιανός την σωτηρία του, ως ένα αρραβώνα, πού εκδηλώνεται με το αδιατάρακτο της συνειδήσεως του, με την συμμετοχή του στα θεία Μυστήρια και την σύμφωνη προς το θέλημα του Θεού ζωή του.


Όμως η αιώνια σωτηρία κοντά στον Χριστό εξαρτάται από την αταλάντευτη ζωή του σ' αυτή την γη ως προς το θέλημα του Θεού. Οι αδυναμίες πού έχει δεν του δίνουν την πληροφορία ότι θα διατηρήσει αυτή την οδό, ούτε, όταν πέσει στην αμαρτωλή ζωή, μπορεί να εξασφάλιση την σωτηρία του, λέγοντας ότι θα μετανοήσει.


15. Ποιες είναι οι κυριότερες προϋποθέσεις πού μπορούν να βοηθήσουν θετικά στην σωτηρία τον ανθρώπου;


Η αληθινή πίστης στον Χριστό, η αγάπη του Θεού και , του πλησίον και η βοήθεια στους έχοντας ανάγκη.


16. Ποιοι είναι οι βασικότεροι λόγοι αδυναμίας της πίστεως μας στον σημερινό κόσμο;


Είναι το πλήθος των ανθρωπίνων ιδεών πού είναι αντίθετες προς την πίστη και οί όποιες διαδόθηκαν με τα βιβλία, τον προφορικό λόγο κ.λ.π. Επίσης είναι και η εσφαλμένη κατανόησης των φυσικών γνώσεων, πού σήμερα προόδευσαν σημαντικά. Όλα αυτά έδωσαν την εντύπωση ότι ο εξωτερικός ορατός κόσμος είναι η μοναδική πραγματικότητα και ό άνθρωπος μπορεί να επίλυση όλα τα προβλήματα του, της γνώσεως και της ζωής. Μετά είναι η έλλειψης βάθους της θεολογίας μας, των θαυμάτων της φύσεως, της υπάρξεως του άνθρωπου και της ιδέας περί Θεού.


17. Ποια είναι τα επακόλουθα εκ της αδυναμίας της πίστεως μας προς τον Θεό;


Τα βλέπουμε όλοι μας. Η υπερηφάνεια, ο εγωισμός, τα πάθη πού πηγάζουν από την δουλική προσκόλληση μας στην γη, η επιπολαιότητα. Κατόπιν, οι ασυμφωνίες μεταξύ των ανθρώπων, το διαζύγιο, η ακολασία, το μίσος η εκδίκησης, η αίρεσης κ.λ.π. Όλα αυτά είναι καρποί αδυναμίας της πίστεως μας.


18.Τί πρέπει να κάνη η Εκκλησία του Χριστού για την ενίσχυση της προς τον Χριστόν πίστεως και αρμονικής συμβιώσεως των ανθρώπων;


Πρέπει η Εκκλησία να προετοιμάζει καλλίτερα τους ποιμένας της για να αντιμετωπίζουν ωριμότερα τα προβλήματα του παρόντος καιρού και να τους προτρέπει στην επιμελέστερη και πλέον ευσυνείδητη εκπλήρωση των καθηκόντων τους απέναντι του Θεού και της διαποιμάνσεως των ψυχών πού εμπιστεύθηκε σ' αυτούς ο Θεός. Η καλλίτερη συμβουλή, όσον άφορα αυτά, είναι το προσωπικό παράδειγμα και ο ζήλος για μία, όσο το δυνατόν, ακριβέστερη ζωή εν Χριστώ των υπηρετών της Εκκλησίας.


19. Πώς μπορούμε να επαυξήσουμε περισσότερο την ελπίδα της σωτηρίας μας;


Περισσότερο με τις πνευματικές αναγνώσεις και καλλίτερα με την προσευχή, δηλ. την αδιάκοπη μνήμη του Θεού, την σκέψη ότι, χωρίς την πίστη στον Θεό δεν έχει κανένα νόημα ό κόσμος και η ζωή μας και Όλα είναι φθορά και απάτη. Ολόκληρη Όμως η τάξις και αρμονία της δημιουργίας του Θεού μας φανερώνει ότι δεν μπορεί να υπάρχει τίποτε χωρίς έννοια και σκοπό.


20. Η αγάπη και κοινωνική βοήθεια έχουν κάποιο μισθό, όταν δεν γίνονται εν ονόματι του Θεού;


Εάν δεν συνοδεύονται από υπερηφάνεια ότι δηλ. δεν χρειάζεται ο Χριστός να βοηθεί σ' αυτά, ανακουφίζουν και τέρπουν την ψυχή πνευματικά, οπότε και μπορούν να βοηθήσουν στην σωτηρία της ψυχής. Μία εμπαθής ψυχή, αδιάφορα σε ποια κατηγορία ανήκει, δεν μπορεί να έχει το πλάτος της αληθινής αγάπης και την κατανόηση του μυστηρίου του συνανθρώπου.


21. Τι σημαίνει χριστιανική τελειωτής και ποιοι είναι οι βαθμοί τελειώσεως, κατά τους Αγίους Πατέρας;


Την πνευματική τελείωση δεν την φθάνουν σ' αυτή την ζωή παρά μόνο οι Άγιοι. Αυτή προϋποθέτει παντελή έλλειψη από κάθε μορφή μίσους προς όλους τους ανθρώπους. Επιτυγχάνεται με την συνεχή μνήμη του Θεού, την ταπείνωση και την αγάπη. Ό δρόμος της τελειότητας έχει τρεις βαθμούς: Την κάθαρση με την μετάνοια από τα πάθη, την απόκτηση των αρετών με προσευχή, νηστεία ακατάπαυστη μνήμη του Θεού, καθοδήγηση από έμπειρο Πνευματικό και ευχαριστία για όλα τα επερχόμενα δεινά της ζωής. Ενώ η Τρίτη βαθμίδα, η τελειότης συνίσταται στην μυστική ένωση του άνθρωπου με τον Θεό δια της αγάπης και ταπεινώσεως, που θεώνουν τον άνθρωπο και τον ανεβάζουν στις υψηλές κορυφές των πνευματικών εννοιών και αισθήσεων.


22. Ποια είναι η τελειότερη έκφρασης χριστιανικής αγάπης απέναντι του Θεού και του πλησίον;


Είναι η παραίτησης από οποιοδήποτε προσωπικό συμφέρον και η φροντίς για την εφαρμογή της αγάπης προς τον Θεό και , τον συνάνθρωπο.


23. Ή τελείωσης είναι υποχρεωτική προϋπόθεσης για την σωτηρία του ανθρώπου;


Είναι υποχρέωσης μόνο ως πόθος για την τελειότητα, διότι σ' αυτόν τον βαθμό δεν μπορεί να φθάσει κανείς επί της γης. Ό δρόμος της τελειότητος δεν κλείνει ποτέ.


24. Πότε συγκεκριμένα γίνεται ο άνθρωπος κατοικητήριο της Αγίας Τριάδος, όπως μας διδάσκει ο Σωτήρ ημών Ιησούς Χριστός;


Ό άνθρωπος γίνεται σταδιακά σκήνωμα, πλήρες χάριτος της Αγίας Τριάδος. Ή αρχή γίνεται από το βάπτισμα. Αυξάνεται ή χάρις σ' αυτή την κατάσταση με την προσευχή, την αποβολή των παθών, την μετάνοια, την Θεία Μετάληψη και όλα τα ιερά Μυστήρια, την εγκράτεια, τα έργα της αγάπης, την φοίτηση στην Θεία Λειτουργία με την οποία προάγεται ή ζωή της αγάπης προς την Αγία Τριάδα και την τελεία ένωση μετά του Χρίστου. Όλα αυτά βοηθούν να αυξάνεται και ή ενότης της Εκκλησίας. Αυτό το αποτέλεσμα επιφέρει κυρίως ή κοινή στην Λειτουργία προσευχή και υπέρ των άλλων.


25. Πότε χάνει ο χριστιανός την χάρι της σωτηρίας του;


Όταν επιτέλεση μία θανάσιμη αμαρτία με την τελεία απόφαση του να αντίδραση στο θέλημα του Θεού και να απομακρυνθεί απ' Αυτόν. Εάν και πάλι μετανοήσει, συγχωρείται και επανασυνδέεται με τον Χριστό. Άλλα ποτέ δεν πρέπει να παίζει με τη σκέψη ότι θα διαπράττει την θανάσιμη αμαρτία, διότι κατόπιν θα μπορεί πάντοτε να μετανοεί. Διότι έτσι αμβλύνει μέσα του την αίσθηση , του ψυχικού πόνου για την γενομένη αμαρτία του, καθώς και την δύναμη ίνα μετανοεί ειλικρινώς και να ζει σε μία συνεχή κατάσταση μετανοίας. Ωστόσο όμως, όσο ό άνθρωπος ζει στην γη δεν χάνει οριστικά την ελπίδα της σωτηρίας του, πού μπορεί να την επιτυχή με την χάρι και το έλεος του Θεού.


26. Ό χριστιανός πού αφήνει την Εκκλησία του Χριστού και προσκολλάται στην αίρεση, χάνει την χάρι της σωτηρίας του;


Οι αιρέσεις δεν ευρίσκονται σε ενότητα με τον Χριστό, οπότε δεν κοινωνούν με την Χάρι, με την μοναδική αποστολική διδαχή των Ιεραρχών, δια της οποίας ο Χριστός είναι χθες και σήμερον και δια όλους τους πιστεύοντας ο Αυτός. Στα μέλη των αιρέσεων παρουσιάζεται μόνο ένας υποκειμενικός συναισθηματισμός με τα λόγια περί του Χριστού, του οποίου την προσωπικότητα διαστρεβλώνει κάθε αιρετική ομάς με διαφορετικό τρόπο. Σ' αυτούς δεν εργάζεται η αντικειμενική δύναμις του αιωνίου και αληθινού Χριστού, προς μία συνεχή και βαθιά μεταμόρφωση και πνευματική πρόοδο της υπάρξεως τους, όπως συμβαίνει σ' όλους τους χριστιανούς, στους οποίους αποτυπώνεται η ίδια μορφή του Χριστού. Αυτοί παραμένουν πάντοτε, έτσι όπως ήταν στην αρχή. Παραμένουν πάντοτε σε μια κατάσταση κατά την οποία παρατηρούν με υπερηφάνεια


και εμπάθεια περισσότερο τα αμαρτήματα των άλλων παρά τα ιδικά των. Αυτοί δεν προάγουν την ενότητα μεταξύ των χριστιανών, αλλά την διάλυση. Ενώ εμείς σε κάθε τελούμενη Λειτουργία ενωνόμαστε πνευματικά μεταξύ μας και με τον Χριστό δια της προσευχής και της Μεταλήψεως Αυτού του Σώματος και του Αίματος Του. Διότι ο εγωισμός καταπολεμείται με την αύξηση της ενότητας. Ό Χριστός ήλθε για να ένωση όλους σε ένα. "Όποιος διευκολύνει τον διχασμό, προάγει την αμαρτία. Γι' αυτό δεν μπορούμε να κερδίσουμε την σωτηρία μας παρά με την Εκκλησία, με την εν Χριστώ ένωση μας, πού και πάλι διατηρείται από τον Χριστό. Η ένωσης μεταξύ μας και με τους προκατόχους μας δημιουργεί μία αλυσίδα από ιερουργούς του Ιερού Βήματος, προικισμένους με την χάρι της ιεροσύνης, από των Αποστόλων και μέχρι συντέλειας του κόσμου. Αύτη είναι η ιερά σπονδυλική στήλη, πού προέρχεται και αγιάζεται από τον Χριστό, πέριξ της οποίας ενώνονται όλοι αυτοί πού φυλάττουν την ίδια πίστη και επιτελούν τα ίδια μυστήρια για την σωτηρία όλων.


27. Τι πρέπει ως βασικό έργο να γίνει για την επιστροφή στους κόλπους της Ορθόδοξου Εκκλησίας σήμερα των ανθρώπων;


Να διδαχθεί καταλλήλως ό πιστός λαός περί του αληθινού Σωτήρος της χριστιανικής μας πίστεως και η ζωή των ποιμένων της Εκκλησίας να είναι συνεπέστερη προς το Ευαγγέλιο και την πίστη μας. Κατόπιν να γίνεται επίμονος και ακούραστη η διαποίμανση των πιστών, κυρίως στις μεγάλες πόλεις. Η αναζήτησης και βοήθεια των θλιβομένων, ο περιορισμός και τελική απομάκρυνσης των αιρέσεων και των ανθρώπων πού ταράζουν και διχάζουν τους πιστούς η παροχή βοηθείας στους ανθρώπους πού έχασαν την κοινωνία με την Εκκλησία. Όλα αυτά οφείλουν να επιτελούν οι ποιμένες μας για να διατηρηθεί μία ζωή ορθοδόξου κοινωνίας, λειτουργική και πνευματική τόσο στα χωριά όσο και στις πόλεις.


28. Ποια πνευματική έννοια έχει το σημείο του Σταυρού και Τι ωφέλεια προκαλεί στους πιστούς πού το τιμούν;


Ό Σταυρός του Χριστού έχει πολλές έννοιες. Είναι ένα δώρο του Θεού για τους ανθρώπους είναι νίκη εναντίον των αμαρτιών, οι όποιες εκφράζονται με τον εγωισμό. Για άλλους ο Σταυρός είναι πόνος. Είναι απομάκρυνσης από τις κοσμικές απολαύσεις και κοινωνία με τον Θεό. Με τον Σταυρό νικήθηκε ο θάνατος και ο διάβολος .Ό Σταυρός είναι το σημείο και η εγγύησης της εκ νεκρών αναστάσεως του Κυρίου μας. Κάνοντας εμείς οι χριστιανοί το σημείο του Τίμιου Σταυρού παίρνομε επάνω μας δύναμη πού πηγάζει από την θυσία του Χριστού και αγάπη από τα Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος για να προκόψουμε και εμείς στην αγάπη και την πνευματική κοινωνία μεταξύ μας.


29. Ό Σταυρός είναι το σύμβολο της θυσίας και του πόνου. Ποια είναι η έννοια του πόνου, κατά την διδασκαλία της Εκκλησίας του Χριστού;


Στον σταυρό ενώνεται η θυσία με τον πόνο της εγκράτειας και συμπαθείας για τους άλλους, χωρίς την οποία δεν υπάρχει ενότης μεταξύ μας και με τον Θεό. Ό σταυρός είναι πόνος στην ζωή μας Όταν μας βγάζει από την φιλαυτία και τον εγωισμό μας. ΟΙ θλίψεις στην ζωή έρχονται και χωρίς την θέληση μας, για να μας αποσπάσουν από τις κοσμικές ματαιότητες, από τις όποιες με δυσκολία παραιτούμεθα με την θέληση μας. Γι' αυτό επετράπη και ο θάνατος για να μη διαιωνίζεται το κακό στον άνθρωπο. Όταν λοιπόν, έρχεται κάποια δοκιμασία στην ζωή μας, κατά παραχώρηση Θεού, πρέπει να την δεχώμεθα χωρίς διαμαρτυρίες και γογγυσμούς, όπως ο ληστής, πού μετανόησε, επί του σταυρού.


30. Γιατί ονομάζεται η Ιερά Εξομολόγησης δεύτερο Βάπτισμα; Ποιοι είναι οι καρποί της χάριτος από το Βάπτισμα και την εξομολόγηση;


Με το Μυστήριο του Βαπτίσματος πεθαίνουμε εμείς οι ίδιοι ως προς την αμαρτία και αναγεννώμεθα πάλι γεμάτοι από το Πνεύμα του Χριστού, για μία ζωή νέα, χαρισματική, ως μέλη της Εκκλησίας και τέκνα του Θεού κατά χάριν. Όταν όμως αμαρτάνουμε, απομακρύνουμε τον Χριστό από μέσα μας και απογυμνούμεθα από το Άγιο Πνεύμα. Τότε η Εξομολόγησης ως ένα δεύτερο βάπτισμα ως εκούσια ταπείνωσης, μας λύνει από τις αμαρτίες, μας καθαρίζει πάλι και μας ανοίγει την θύρα για τον Χριστό.


31. Ποιος είναι ό ρόλος του Πνευματικού για την πνευματική πρόοδο του χριστιανού;


Έχει ένα πολύ μεγάλο ρόλο. Τα εκλεκτότερα τέκνα της Εκκλησίας προήλθαν από έμπειρους Πνευματικούς. Γι' αυτό πρέπει να θυσιάζει την ζωή του και την φλόγα της καρδιάς του για , τον κάθε πιστό προκειμένου να τον οδηγήσει στον Ευαγγελικό δρόμο.


32. Ποια είναι τα αποτελέσματα της Θείας Κοινωνίας;


Με την Θεία Μετάληψη λαμβάνουμε το αναστημένο Σώμα του Αναστάντος Κυρίου, ως αρραβώνα της αναστάσεως μας. Και επειδή λαμβάνουμε όλοι το ίδιο Σώμα του Χριστού ενωνόμαστε και μεταξύ μας. Γι' αυτό η Θεία Λειτουργία δια της Κοινωνίας των Άχραντων Μυστηρίων, διατηρεί στον υπέρτατο βαθμό την ενότητα της Εκκλησίας.


33. Κατά πόσον η Θεία Κοινωνία βοηθεί τον άνθρωπο στην θέωσή του; Γι' αυτό τον σκοπό μπορεί να συνιστάται συχνότερα η Θ. Κοινωνία;


Η Θεία Κοινωνία βοηθεί στην θέωσή μας, εάν είναι ενωμένη με την πίστη, την μετάνοια και εμείς επιτελούμε όλες τις προϋποθέσεις για τα έργα των αρετών. Έτσι με την δύναμη εκ του αναστημένου Σώματος του Χριστού μπορούμε να προχωρούμε σε μία ζωή όμοια με τον σταυρωθέντα και αναστάντα Χριστόν. Η συχνότερη με κάθε προετοιμασία Θεία Κοινωνία βοηθεί ώστε το σώμα και το αίμα μας να ενώνονται με το αμόλυντο και αναστημένο Σώμα και Αίμα του Χριστού και αγιαζόμενο να ομοιάζει με τα σώματα των αγίων ως προς την καθαρότητα, την αγάπη, το πνεύμα της θυσίας, την δύναμη της αναστάσεως για μία αιώνια και μακαριά ζωή. Έτσι γινόμεθα περισσότερο τέκνα του Πατρός κατά χάριν και αδελφοί του Χριστού.


34. Τι είναι η προσευχή και Ποιοι οι βαθμοί της, κατά τους Αγίους Πατέρας;


Η προσευχή είναι η συνομιλία μας με τον Θεό και η υπακοή μας προς Αυτόν. Οί βαθμοί της δημιουργούνται απ' αυτήν, η οποία μετά την κατάπαυση των λογισμών, γίνεται καθαρότερη και ακατάπαυστη. Σ' αυτή την κατάσταση η προσευχή, έχει πείρα και αίσθηση της υπακοής προς τον Θεό. Ό προσευχόμενος είναι πολύ απορροφημένος στην νοερά του κοινωνία με τον Θεό, στην αίσθηση της παρουσίας και δυνάμεως Του. Τότε ο νους είναι συγκεντρωμένος ολόκληρος στην καρδιά και εκεί συναυλίζεται με τον Χριστό.


35. Τι αξία έχει η καρδιακή προσευχή για την θέωση του ανθρώπου;


Όταν η προσευχή φθάσει στον τελευταίο βαθμό, να γίνει δηλ. καρδιακή, οι δυνάμεις του ανθρώπου ενώνονται τόσο πολύ με τις δυνάμεις του Θεού, ώστε αισθάνεται ότι οι ενέργειες του είναι ταυτόσημες με τις ενέργειες του Θεού, αλλά κατά τρόπο αισθητό, καθόσον είναι ακόμη θνητός άνθρωπος εν μέσω ανθρώπων. Αυτή είναι η θέωσις του ανθρώπου.


36. Ποιες είναι οι αμαρτίες κατά του Αγίου Πνεύματος, οι οποίες δεν συγχωρούνται στον παρόντα ούτε στον μέλλοντα αιώνα;


Είναι η απιστία, η απελπισία και η παντελής έλλειψης αγάπης. Όποιος ευρίσκεται σ' αυτές δεν μπορεί να σωθεί. Όποιος όμως εξομολογείται με μετάνοια, αναλαμβάνει αγώνα εναντίον τους, τότε ο Θεός τον βοηθεί να λυτρωθεί απ' αυτά. Με την σταθερά μετάνοια συγχωρούνται Όλα τα αμαρτήματα.


37. Ποια είναι η κατάστασης των βρεφών, πού τα σκοτώνουν οι γονείς των με εκτρώσεις; Που ευρίσκονται οι ψυχές των; Πώς μπορούν να συγχωρηθούν οι γονείς πού φόνευσαν τα παιδιά τους;


Τα εκ των εκτρώσεων βρέφη δεν είναι ένοχα από προσωπική των αμαρτία όχι διότι λυτρώθηκαν από την προπατορική αμαρτία, έφ' όσον δεν ήταν σε κατάσταση να μπορέσουν να βαπτισθούν. Πιστεύω όμως ότι ο Θεός έχει το έλεος Του γι' αυτά, ανταμείβοντας τα λόγω του βίαιου και ακουσίου θανάτου των με την συγχώρηση αυτής της αμαρτίας. Οι γονείς πού δεν έκαναν την έκτρωση από απιστία αλλά κάτω από το βάρος κάποιου κινδύνου θανάσιμου για την μητέρα, πιστεύω ότι θα συγχωρηθούν. Σ' οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, το αμάρτημα αυτό δεν συγχωρείται διότι αποτελεί βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος. Μόνο εάν εξομολογηθούν και ζήσουν σ' ολόκληρη την ζωή των με δυνατή μετάνοια, θα τύχουν συγχωρήσεως και σωτηρίας.


38. Γιατί στην Μέλλουσα κρίση ο Χριστός θα ερωτήσει μόνο για τα έργα της ελεημοσύνης και όχι για τα άλλα;


Θα ερωτήσει μόνο για τα έργα της ελεημοσύνης, διότι αυτά αντιπροσωπεύουν όλα τα άλλα στον υπέρτατο βαθμό. Οπότε ο άνθρωπος πρέπει να επιτέλεση αυτά αποφεύγοντας την νωθρότητα και τα απερίσκεπτα ενδιαφέροντα του. Όποιος ελεεί τους ενδεείς, βλέπει στο πρόσωπο των τον Χριστό και τιμά δι` αυτών τον Ίδιο τον Χριστό.


39. Αυτοί πού αρνούνται τον Χριστό από φόβο η από συμφέρον, μπορούν να θεωρηθούν αποστάται, όμοιοι με αυτούς πού δεν Τον πιστεύουν καθόλου και Τον βλασφημούν;


Αυτοί πού αρνούνται τον Χριστό μόνο εξωτερικά, σε μία στιγμή εξωτερικού κινδύνου, δεν θα δικαστούν τόσο σκληρά όσο αυτοί πού τον αρνούνται από απιστία. Μπορούν να συγχωρηθούν, εάν μετανοήσουν ειλικρινά. Έτσι συγχωρήθηκε και ο Απόστολος Παύλος.


40.Τί γνώμη έχετε για την παγκόσμια οικουμενική κίνηση; Έχει κάποιο συγκεκριμένο ευαγγελικό σκοπό;


Κατ' αρχήν πρέπει να ειπούμε ότι με την οικουμενική κίνηση γίνεται γνωστή στους άλλους η αληθινή πίστης μας κατά τρόπο προσιτό σ' αυτούς πού υπάγονται σε άλλες χριστιανικές ομολογίες. Επί πλέον οι αντιπρόσωποι αυτών των θρησκευτικών ομολογιών βοηθούνται στην αναζήτηση της αληθινής πίστεως.


41.Ποιος είναι ο σκοπός των μοναστηριών και μοναχών μας κατά το παρελθόν και το παρόν;


Τα μοναστήρια είναι τα ανώτατα σχολεία της ορθοδόξου ευλάβειας, του πολιτισμού και της πνευματικής ζωής. Αποτελούν ένα ανεκτίμητο θησαυρό για το έθνος. Αυτά φανέρωσαν στο παρελθόν τους τρόπους της χριστιανικής ζωής, τους οποίους πρέπει να κρατήσουν οι πιστοί και προσαρμόσουν στην ζωή των συνανθρώπων των. Αυτό πρέπει να γίνει και σήμερα. Τα μοναστήρια και οί μοναχοί έχουν καθήκον να είναι πάντοτε εν τω Θεώ δια των αγαθών λογισμών και της προσευχής και μετά των ανθρώπων διδάσκοντας αυτούς τα έργα της πνευματικής ζωής.


42. Οι μοναχοί είναι υποχρεωμένοι να καταφύγουν στην περισσότερη ησυχία και προσευχή; Ή πρέπει να ασχολούνται και με την προστασία και ομολογία της ορθοδόξου πίστεως και την διδαχή των λαϊκών στον δρόμο της σωτηρίας;


Οι μοναχοί πρέπει να τα κάνουν και τα δύο. Δεν μπορεί να γίνει πραγματική ιεραποστολή χωρίς προσευχή, αγιασμό και βαθιά ησυχία. Δεν απαλλάσσονται της ευθύνης για την Εκκλησία και τους πιστούς της. Τα μοναστήρια και οι μοναχοί δεν πρέπει να είναι ξένοι προς τα πολύπλοκα προβλήματα της Εκκλησίας και χριστιανικής ζωής. Να βοηθούν, όπως και στο παρελθόν, με την προσευχή, το προσωπικό τους παράδειγμα και τον προφορικό λόγο για την επίλυση των προβλημάτων. Η καρδιακή προσευχή μπορεί να συμπαρασταθεί σε οποιοδήποτε ιεραποστολικό έργο και βοήθεια των ανθρώπων.


43. Πείτε μας κάτι για το έργο του μοναχισμού στην προστασία της Ορθοδοξίας, της πίστεως και της πατροπαράδοτου ευσέβειας.


Οί μοναχοί φανερώνουν τις δυνατότητες εκτελέσεως αυτής της αληθείας και μάλιστα στον υψηλότερο βαθμό με την ζωή κατά την διδασκαλία του Χριστού, με την καθαρότητα, την αγάπη, την προσευχή και την θυσία, όπως εκδηλώνεται σ' εμάς από τον Χριστό. Αυτοί προστατεύουν την αληθινή πίστη με το έργο. Αυτοί παρουσιάζουν τον τέλειο κατά χάριν άνθρωπο του Θεού, τις ανιδιοτελείς αρετές του, την εν Χριστώ ζωή του, όπως την βλέπουμε στον Χριστό. Αυτός είναι ο άνθρωπος πού οδηγείται στην θέωση.


44. Γιατί οι διανοούμενοι προπαντός χριστιανοί δεν συμμετέχουν πιο ενεργητικά στην ζωή της Εκκλησίας;


Πάντοτε η διανόησης ήταν πιο λογοκρατούμενη και συνεπώς λιγότερο χριστιανική, απ' ότι οι απλοί άνθρωποι από τους οποίους και ό Χριστός διάλεξε τους μαθητές Του. Κατόπιν η διανόησης ήταν πιο επηρεασμένη από την επίδραση ενός βεβιασμένου συμπεράσματος της αποκαλύψεως, της γνώσεως και σκέψεως, όπου στήριξαν τον τομέα δράσεως τους και από την γνώμη ότι μπορούν να οικοδομήσουν χωρίς Θεό μία ζωή καλλίτερη, φορέα μιας ελευθερίας, πού θεμελιώνεται σ' αυτή την ιδιοτροπία τους.


45. Ποια είναι η ωφέλεια των ακολουθιών και ελεημοσυνών πού γίνονται για τους κεκοιμημένους; Υπάρχει καμία σχέσης της ωφελείας αυτών με το καθαρτήριο των καθολικών;


Οι προσευχές και δωρεές για τους κεκοιμημένους αποδεικνύουν ότι οι ζώντες έχουν κάποια αγάπη με αυτούς. Αυτή η φροντίδα και βοήθεια προς τους νεκρούς είναι ευάρεστο έργο στον Θεό, ο οποίος θέλει να βλέπει να αυξάνεται η αγάπη μεταξύ των ανθρώπων. Με τις προσευχές των ζώντων διατηρείται μία κοινωνία με τους νεκρούς αδελφούς, ώστε και εκείνοι να μη αισθάνονται ξεχασμένοι στα βάσανα και την μοναξιά. Όπου εκδηλώνεται η αγάπη υπάρχει ο Θεός του ελέους και της αγάπης γι' αυτούς. Η μνημόνευση των νεκρών στην Ορθοδοξία δεν είναι το ίδιο πράγμα με την διδασκαλία των καθολικών περί καθαρτηρίου πυρός, σύμφωνα με το όποιο οι ψυχές εξέρχονται από εκεί αφού υπέμειναν την παίδευση για την οποία είχαν σταλεί ή με την διανομή των αρετών των αγίων πού περίσσευσαν και δόθηκαν στους έχοντας ανάγκη σωτηρίας, σύμφωνα με την παπική αντίληψη. Η προσευχή των ζώντων και αγίων η σεσωσμένων για τους ευρισκομένους στην κόλαση είναι μία άμεση σχέσης αγάπης και συμπαθείας σ' αυτούς. Και ο Θεός δεν βιάζεται να εξάγει γρήγορα κάποιον από τα βάσανα με μία νομική συμπλήρωση των ελλείψεων του, αλλά ως πολυέλεος ευσπλαγχνίζεται αυτούς πού προσεύχονται για τους νεκρούς προκειμένου να τους απαλύνει τα βάσανα.


46. Είναι δυνατή η διακοινωνία ορθοδόξων και καθολικών;


Δεν είναι δυνατή γιατί μόνο σ` αυτούς που ομολογούν μια απαράλλακτη πίστη εν Χριστώ υπάρχει δυνατότητα κοινωνίας με τον Χριστό και τα μυστήρια της Εκκλησίας.


47. Σας παρακαλούμε, πάτερ Δημήτριε, να μας αποκαλύψετε μερικά στιγμιότυπα από τα σπουδαιότερα της Αιδεσιμολογιότητός σας, τόσο ως καθηγητής επί 50 χρόνια όσο και ως ιερεύς και μεταφραστής πατερικών έργων στην ρουμανική γλώσσα.


Είναι δύσκολο εδώ να αναφέρω σκέψεις και ιστορίες πού χάρισε ο Θεός στην ζωή μου. Ό αγαθός Θεός να συγχώρηση τις αμαρτίες μου, όσες ως άνθρωπος έπραξα και να τύχω της αιωνίου ζωής. Παρακαλώ όσους διαβάσουν αυτές τις σειρές να προσεύχονται για μένα και την σύζυγο μου, πρεσβυτέρα Μαρία.


48. Τι πνευματικές συμβουλές και πατρικές οδηγίες δίνετε στους μαθητές, και ιερείς πού εσείς θεολογικώς διδάξατε, στους μοναχούς των μοναστηριών και στους πιστούς πού σας τιμούν ιδιαίτερα και διαβάζουν τα θεολογικά και φιλοκαλικά σας έργα;


Να ασχολούνται σ' ολόκληρη την ζωή των με την σωτηρία, και την απόκτηση της αιωνίου ζωής. Να έχουν πάντοτε στην σκέψη των ότι αυτή η ζωή είναι πρόσκαιρη, και δεν πρέπει χάριν ολίγοις εδώ ανέσεως, να χαθεί η αληθινή απόλαυσης και μακαριότης της αιωνίου ζωής. Να φυλάγουν ευκαίρως, ακαίρως την ορθόδοξη πίστη μας, πού διατηρήθηκε με θυσίες επί δύο τώρα χιλιετηρίδες. Να ζουν με την προσευχή και την απεριόριστη αγάπη για τον Θεό και τους συνανθρώπους των. Έτσι ανερχόμενοι σε υψηλές βαθμίδες χαρισματικής ζωής, θα γίνουν ωφέλιμοι για τους άλλους, ως τέκνα κατά χάρη που θα ζουν, θα συμπαρίστανται στις δυσκολίες των και θα αποκτήσουν την μέλλουσα ζωή.
via






Μετάφρασις - Επιμέλεια από Αδελφών Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους ΝΕΟ









Η ζωή του αρχιμανδρίτη π. Κλεόπα Ηλίε από το μοναστήρι Συχαστρία του νομού Νεάμιτς.


Το όνομα και η προσωπικότης του αρχιμανδρίτου π. Κλεόπα Ηλίε είναι σήμερα γνωστά όχι μόνο εντός της Χώρας αλλά και έξω των συνόρων αυτής.
Ο π. Κλεόπας Ηλίε γεννήθηκε το έτος 1912 στην κοινότητα Σουλίτσα του νομού Μποντοσάνι από μια οικογένεια ευσεβών χωρικών. Οι γονείς του ονομάζονταν Αλέξανδρος και Άννα και ήταν το ένατο από τα δέκα παιδιά τους. Η θρησκευτική αγωγή πού έλαβε από την παιδική του ηλικία καθώς και η μεγάλη κλίση για την μοναχική ζωή, ήταν τόσο δυνατά σ' αυτόν αλλά και σ' όλη την ευλογημένη αυτή οικογένεια, ώστε πέντε από τα δέκα παιδιά των, στα οποία προστέθηκε στα γεράματα της και η μητέρα των, φόρεσαν το μοναχικό Σχήμα.
Η πνευματική του διαμόρφωση ωφείλετο ακόμη, κατά πρώτο λόγο, στον ιερομόναχο μεγαλόσχημο π. Παΐσιο Ολάρου από την σκήτη Κοζάντσεα -Μποντοσάνι, Ο οποίος ήταν για πολύ καιρό ο Πνευματικός ολοκλήρου της οικογενείας του.


Επί σειράν ετών ο νεαρός δόκιμος Κωνσταντίνος Ηλίε με δύο ακόμη μεγαλύτερους αδελφούς του -τον Βασίλειο και Γεώργιο ποίμαιναν τα πρόβατα στα διάφορα μέρη και μαθήτευσαν κοντά στον καλό πνευματικό πατέρα και οδηγό, ο όποιος ησύχαζε τότε στα δάση της Συχαστρίας.
Την άνοιξη του έτους 1929 αυτοί οι τρεις αδελφοί εγκατέλειψαν το πατρικό των σπίτι και εισήλθαν στον αγώνα της μοναχικής ζωής στο μοναστήρι Συχαστρία πού ήταν υπό την ποιμαντική διακυβέρνηση του πρωτοσύγκελου Ιωαννικίου Μορόϊ, πού εθεωρείτο την περίοδο αυτή ένας από τους καλλίτερους και αγιασμένους ηγουμένους και Πνευματικούς της Μολδαβίας. Μετά από επτά χρόνια κανονικής δοκιμασίας ο νεαρός δόκιμος Κωνσταντίνος Ηλίε εκάρη μοναχός το έτος 1936 με το όνομα Κλεόπας Μοναχός και συνέχισε ακόμη για ένα διάστημα το ίδιο αγαπητό του διακόνημα του τσοπάνου προβάτων, ως μαθητής ενός ενάρετου μονάχου, του π. Γαλακτίωνος Ηλίε, τον όποιον συχνά μνημόνευε.


Αυτό το επί δέκα χρόνια περίπου ευλογημένο διακόνημα κοντά στα πρόβατα και μέσα στην όμορφη φύση - στα βουνά και στα δάση - ήταν για τον π. Κλεόπα μία πραγματική σχολή πνευματικής συγκροτήσεως και προόδου στην ταπείνωση, στην ησυχία και στην προσευχή.


Εδώ σ' αυτό το πανεπιστήμιο της υπακοής και της σιωπής, διάβασε ο π. Κλεόπας εκατό περίπου θεολογικά βιβλία και αλλά παρόμοια, αρχίζοντας με τα θεολογικά, ηθικά, λειτουργικά, συναξάρια και τελειώνοντας με τα πατερικά έργα των μεγάλων αγίων της Εκκλησίας μας, τα όποια δανειζόταν από την βιβλιοθήκη της μονής Νεάμτς και τα μετέφερε με τον ντορβά του στα βουνά, καθώς και το Ωρολόγιο και το ψαλτήρι.



Το πιο αγαπημένο βιβλίο του ήταν πάντοτε η Αγία Γραφή.


Εκτός απ' αυτήν αγάπησε τους Βίους των Αγίων, το Γεροντικό, την Κλίμακα του οσίου Ιωάννου, τα ασκητικά των αγίων Εφραίμ και Ισαάκ και άλλα παρόμοια συγγράμματα μυστικών, όπως του αγίου Μαξίμου του Ομολογειτού, Γρηγορίου Παλαμά, Συμεών του Νέου Θεολόγου και άλλων.


Επειδή ήταν προικισμένος από τον Θεό με μία ιδιαίτερη ευλάβεια και πολύ ζήλο για τα θεία, με οξύνοια και κατανόηση των θείων μυστηρίων και με δυνατή μνήμη, σε λίγα χρόνια, ο πατήρ Κλεόπας ανεδείχθη ένας αυτοδίδακτος και απαράμιλλος μοναχός μεταξύ των μοναχών των ρουμανικών μοναστηριών.


Εκτός απ' όλα αυτά έλαβε από τον Θεό και το χάρισμα του λόγου, με την ωραία εκκλησιαστική διάλεκτο της Μολδαβίας, με μία γεροντική προφορά μισοαρχαΐζουσα, και με το μέσον του κηρύγματος μετέδωσε την αλήθεια, από την Αγία Γραφή, από εκλεκτά πατερικά κείμενα και από ηθικές ιστορίες παντός είδους στον λαό του Θεού, τον όποιον αιχμαλώτιζε με την σπάνια ικανότητα της πειθούς.



Το έτος 1942 ο αρχιμ. π. Κλεόπας, αν και ήταν τότε απλός μοναχός ανέλαβε προσωρινά την διακυβέρνηση της μονής Συχαστρίας αντί του γέροντος πλέον ηγουμένου π. Ιωαννικίου Μορόϊ, ό όποιος βρισκόταν ασθενής στο κρεβάτι.


Τον Ιανουάριο του 1945 χειροτονήθηκε διάκονος και Ιερεύς και εξελέγη ηγούμενος της αυτής μονής, την οποία ποίμανε επί τέσσερα χρόνια.


Σ' αυτό το σύντομο διάστημα συγκέντρωσε γύρω του μέχρι 80 μοναχούς και δοκίμους αδελφούς, έκτισε στον περίβολο του μοναστηρίου νέα κελιά, ίδρυσε ένα χειμερινό παρεκκλήσιο, επανέφερε το μοναστήρι στην πρώτη κοινοβιακή του κατάσταση, το διοργάνωσε με το παραδοσιακό τυπικό της ησυχαστικής μοναχικής ζωής, ανέδειξε σπουδαίους Πνευματικούς και έκανε πολλές ιεραποστολικές περιοδείες χάριν της σωτηρίας των πιστών.


Το καλοκαίρι του έτους 1949 ο π. Κλεόπας μετώκησε στο μοναστήρι Σλάτινα με 30 ενάρετους μοναχούς, προκειμένου να ανανέωση και εκεί την πνευματική ζωή. Η επαφή του με την Μπουκοβίνα και τους ευλαβείς χριστιανούς της που κατοικούσαν στα βόρεια της Μολδαβίας του αύξησαν την ποιμαντική πείρα και την ιεραποστολική δράση και του έδωσαν την ευκαιρία να εργασθεί με περισσότερο ενθουσιασμό για τον σκοπό του Ευαγγελίου του Χριστού. Ιδιαίτερα το κήρυγμα, η προσωπική στον καθένα συμβουλή, η πνευματικότητα και η ελεημοσύνη του έκαναν το όνομά του γνωστό σ' όλη την χώρα.


Ό πατήρ Κλεόπας μ' αυτό τον τρόπο έγινε ο πλέον φημισμένος και άξιος εκτιμήσεως ηγούμενος ανάμεσα στα μοναστήρια μας και ένας Πνευματικός με υψίστη πνευματική αυθεντία.


Χωρικοί και διανοούμενοι, λαϊκοί και μοναχοί, νέοι και γέροντες, υγιείς και ασθενείς, ιεράρχες και Ιερείς ευρίσκουν στον αρχιμ. π. Κλεόπα έναν αληθινό πνευματικό πατέρα, υπόδειγμα ζωής για όλους, έτοιμο να προσφέρει στο καθένα ότι μπορεί, να συμβουλεύσει, να ανάπαυση και όλους να τους οδηγήση στον Χριστό με μία καταπληκτική πειθώ και κύρος.


Το έτος 1953 παραιτήθηκε από την ηγουμενεία.


Το έτος 1956, αφού βοήθησε στην αναδιοργανώσει του μοναστηρίου Πούτνα και των σκητών Ραρέου και Γκάϊ - Άράντ, ό π. Κλεόπας επέστρεψε στην Συχαστρία την πολυαγαπημένη του μετάνοια. Εδώ συνέχισε την ίδια πνευματική δραστηριότητα με την προσευχή, την εμβάθυνση στα συγγράμματα των Αγίων Πατέρων, την καθοδήγηση και πνευματική πρόοδο των πολλών μαθητών του.


Η τελευταία πνευματική του ανάβαση και εμπειρία ήταν η αναχώρηση για μερικά χρόνια στην ησυχαστική άσκηση, η οποία συνέβαλε περισσότερο στην εξοικείωση και εσωτερική αίσθηση της πνευματικής ζωής δια της προσευχής, των Ιερών στοχασμών και της συμμετοχής στα Θεία Μυστήρια.



Με την προτροπή των μαθητών του και την ευλογία πολλών ιεραρχών ο π. Κλεόπας από το έτος 1965 άρχισε να γράφει κηρύγματα, διδαχές και ψυχωφελείς πνευματικούς λόγους τόσο για τους λαϊκούς όσο και για τους μοναχούς.


Ως καλός γνώστης της κοινωνικής ζωής της χώρας μας, των παρεκτροπών του κλήρου, της ελλείψεως ενιαίας γραμμής σχετικά με την συχνή Θεία Κοινωνία, της θρησκευτικής κινήσεως "Ό στρατός του Κυρίου" και προπαντός του φανατικού προσηλυτισμού των αιρετικών στις ημέρες μας ο πατήρ Κλεόπας άρχισε να γράφει απολογητικά έργα για να υπερασπίσει την Ορθόδοξο πίστη και να καταπολέμηση τις αιρετικές διδασκαλίες και τις ξένες προς την Ορθόδοξο Εκκλησία θρησκευτικές επιδράσεις.


Τα σπουδαιότερα γραπτά του έργα μ' αυτό το περιεχόμενο είναι:


"Διάλογος περί οραμάτων και ονείρων" (1962), ο οποίος περιέχει επτά συνομιλίες πού ασχολούνται με το πρόβλημα των οραμάτων, των ονείρων και της συχνής Θείας Κοινωνίας.


"Αιρεσιολογία", ένα μνημειώδες έργο, το όποιο περιέχει 33 διάλογους όπου αναφέρονται όλες οι αντιδογματικές και αντορθόδοξες διδασκαλίες των αιρετικών και απλοϊκών πιστών της χώρας μας. Το έργο αυτό εκτυπώθηκε το έτος 1981 με τον τίτλο "Περί της 'Ορθοδόξου Πίστεως".



Άλλες εργασίες με ηθικό - κατηχητικό χαρακτήρα πού τελείωσαν ή πρόκειται να τελειώσουν προσεχώς, μνημονεύουμε:


"Τα κηρύγματα των εορτών" (1976), το όποιο περιέχει 36 κηρύγματα για τις μεγαλύτερες εορτές και πανηγύρεις του έτους. "Κηρύγματα για μοναχούς" ένα μνημειώδες έργο πού περιέχει 48 φιλοκαλικά κηρύγματα, προοριζόμενο για μοναχούς, το όποιον βοηθά στην πρόοδο και ψυχική κάθαρση των εραστών του Χριστού.


Κατόπιν "Κηρύγματα για όλες τις Κυριακές και εορτές του χρόνου", έργο επίσης μνημειώδες και ογκώδες, και "Κηρύγματα για λαϊκούς" πού τελειώνει προσεχώς, καθώς και μερικά άλλα.


Το φθινόπωρο του έτους 1974 ό πατήρ Κλεόπας έκανε ένα προσκύνημα στον Πανάγιο Τάφο του Κυρίου μαζί με μερικούς μαθητές του και επισκέφθηκε όλους τους Ιερούς εκεί Τόπους καθώς και το Όρος Σινά. Μετά από τρία χρόνια, τον Σεπτέμβριο του 1977 έκανε δεύτερο προσκύνημα στο Άγιον Όρος, Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Κόρινθο, Πελοπόννησο. Προσκύνησε το σκήνωμα του αγίου Σπυρίδωνος στην Κέρκυρα.



Κατόπιν προσκύνησε στην Ιταλία τα Λείψανα του Αγίου Νικολάου, τις Κατακόμβες της Ρώμης και μερικά μοναστήρια της Γιουγκοσλαβίας. Αυτά τα δύο ταξίδια, η προσκύνησις στους σπουδαιότερους Ιερούς Τόπους του Χριστιανισμού, οι συζητήσεις με ιεράρχες, ηγουμένους, Πνευματικούς και ησυχαστές προκάλεσαν μία πνευματική γνωριμία, μία βαθιά εντύπωση της πνευματικής ζωής και ένα μεγάλο άνοιγμα αγάπης και συμπαραστάσεως στους ανθρώπους.



Για πολύ καιρό επιθυμούσε η πανοσιότης του να αναχώρηση για πάντα στην ησυχία του Αγίου Όρους. Εάν βέβαια για την πανοσιότητά του αυτό ήταν ένα κέρδος, για την Ορθόδοξη όμως Ρουμανική Εκκλησία, για τον ρουμανικό μοναχισμό και για όλους εμάς θα ήταν μία ανεπανόρθωτη και ανυπολόγιστη ζημιά. Αλλά τον πόθο για την ησυχία του Άθωνος κατέβαλε η αγάπη και υπακοή στον Πνευματικό του.


Ό πατήρ Κλεόπας παραιτήθηκε για πάντα από την επιθυμία του να εγκατασταθεί στο Άγιον Όρος και δέχθηκε να υπηρέτηση την Εκκλησία του Χριστού στην πατρίδα του, να θυσιάσει τον εαυτό του για τα πνευματικά του παιδιά, να υπεράσπιση την αληθινή πίστη με τα έργα και τον λόγο, να προσευχηθεί με τον ίδιον ζήλο για τους ανθρώπους, να παρηγόρηση αυτούς πού κτυπούν την πόρτα του κελιού του και να είναι μία αναμμένη λαμπάδα για όλους μας.



Σήμερα ό πατήρ Κλεόπας εισήλθε στην προφητική ηλικία του ψαλμωδού Δαβίδ, δηλαδή στα 70 χρόνια.



Η μορφή του είναι φωτεινή, το πρόσωπο του λευκό, αδύνατο από την νηστεία και οι κόποι του φέρνουν τον νου μας στην μεγάλη στιγμή της προς τον Χριστό αναχωρήσεως, για την οποία η πανοσιότης του μας μιλάει συχνά. Γι' αυτό ακριβώς οι μαθητές του, οι πιστοί από παντού και ακόμη αρκετοί ξένοι έξω από τα σύνορα μας, έρχονται να τον δουν, να του ζητήσουν ωφέλιμες συμβουλές και να πάρουν την ευλογία του.


Όμως τον πατέρα Κλεόπα δύσκολα μπορεί να τον εύρει κανείς.


Ακόμη πιο δύσκολα ο ίδιος ανοίγει την πόρτα του κελιού του. Και τούτο διότι θεωρεί ότι, πριν να άνοιξη την πόρτα στους ανθρώπους, πρέπει να άνοιξη πρώτα την καρδιά του σε προσευχή προς τον Χριστό.


Γι' αυτό ο ίδιος διαιρεί τον χρόνο του σε τρία μέρη.



Το πρώτο και μεγαλύτερο μέρος το αφιερώνει στην προσευχή και την αναπαύσει και καλύπτει το διάστημα της νύκτας.


Το δεύτερο μέρος στην συγγραφή, την ησυχία και την ανάγνωση των πατερικών βιβλίων, το όποιον διέρχεται μόνος του στο ησυχαστικό κελί του στο βουνό.


Ενώ το τρίτο μέρος το προσφέρει στους πιστούς, στους μαθητές και σ' όλους όσοι έρχονται είτε από κοντά, είτε από μακριά.


Και αυτό γίνεται κατά το βραδάκι, όταν κατεβαίνει στο μοναστήρι, ακούει και δέχεται τον καθένα, δίνει συμβουλές, πιάνει κουβέντα στα χορτάρια, εξομολογεί, άπαντα στις ερωτήσεις των, παρηγορεί, δίνει ελεημοσύνες και βοηθά όλους το κατά δύναμη.



Όταν αναχωρήσουν όλοι, ο πατήρ Κλεόπας πηγαίνει για φαγητό στο κελί του μαθητού του ιερομόναχου Βαρσανουφίου.


Κατόπιν, πάλι τραβάει την κουρτίνα, κλειδώνει την πόρτα του κελιού του, ανάβει το καντήλι και αρχίζει την νυκτερινή προσευχή του.


Την επιθυμία πραγματοποιήσεως πνευματικών συνομιλιών με τον π. Κλεόπα την είχα στην ψυχή από πολλά χρόνια. Στην αρχή σκέφθηκα μόνο τις ιδικές μου πνευματικές ανάγκες, επειδή τον γνώριζα ως έμπειρο καθοδηγώ των μοναχών. Άλλα βλέποντας ότι τις ζητούσαν και πολλοί χριστιανοί, ως προερχόμενες από ειδικό Πνευματικό οδηγό για λαϊκούς και μοναχούς, θεώρησα σκόπιμο να συγκεντρώσω από τον π. Κλεόπα τις συμβουλές και τις διδαχές του πού οικοδομούν τις ψυχές όλων μας.



Και τώρα, είναι περισσότερα από 15 χρόνια πού πηγαίνω στο κελί του πατρός Κλεόπα με το τετράδιο και το μολύβι στο χέρι και του θέτω ερωτήσεις, παίρνω απαντήσεις ή ακούω συμβουλές του πού έδωσε σε άλλους, λαϊκούς ή μοναχούς, τις οποίες σημειώνω με σπουδή και όσο πιο πιστά είναι δυνατόν, για να μη σφάλω σε τίποτε, ούτε στο περιεχόμενο, ούτε στο ύφος των λόγων του, πού είναι τόσο γλυκά και πειστικά.


Άλλοτε συγκέντρωνα περισσότερες, άλλοτε λιγότερες, αλλά ουδέποτε επέστρεψα αδειανός.



Αυτό πού έχει πράγματι μοναδικό ο π. Κλεόπας είναι η αυθεντία και η ακρίβεια με την οποία δίνει στον καθένα οποιαδήποτε απάντηση, χωρίς κανένα δισταγμό και αμφιβολία, αναλαμβάνοντας ολόκληρη την ευθύνη αυτών πού λέγει. Επί πλέον έχει ως στήριγμα τις σπουδαιότερες από τις διδασκαλίες των Αγίων Πατέρων και της Αγίας Γραφής για την κάθε περίπτωση και το θέμα για το όποιο μιλάει.


Και επί πλέον, έχει το ιδικό του προσωπικό διηγηματικό ύφος, πού είναι χαρακτηριστικό στους Μολδαβούς, με πολύ ποικίλες ιδέες, με αγιασμένη και σοβαρή όψη και γνωρίζει πολλές Ιστορίες με τις όποιες ενισχύει τις συζητήσεις του.


Με τη βοήθεια του Θεού συντάξαμε μέχρι τώρα δέκα πνευματικές συνομιλίες με τον π. Κλεόπα και με τα πλέον ενδιαφέροντα θέματα, τα όποια απασχολούν τόσο τους μοναχούς όσο και τους λαϊκούς.


Αυτές τις συνομιλίες συνέγραψα με όλη την δυνατή προσοχή και φροντίδα και ακολουθούν στις επόμενες σελίδες. Ελπίζω ότι θα αποτελέσουν μία πραγματική ψυχική ωφέλεια για όλους μας.



Χωρίς αμφιβολία δεν εξαντλήθηκαν όλες οι ερωτήσεις, γι' αυτό δεν είναι δυνατόν να ικανοποιήσω την κάθε απορία του καθενός. Άλλα, οπωσδήποτε, πιστεύω ότι εδόθησαν οι περισσότερες απαντήσεις στις κυριότερες ερωτήσεις, οι όποιες ενημερώνουν και ζυμώνουν την ανθρώπινη ψυχή.


Αφού ζητήσω συγχώρηση για τις ελλείψεις, δέχομαι οποιεσδήποτε γνώμες και προτάσεις επί του περιεχομένου των συνομιλιών από τους αναγνώστες μου.


Για ότι έγινε μέχρι τώρα, ας είναι το Όνομα του Κυρίου μας ευλογημένο.


Άγιον Πάσχα 1983 Ιερομόναχος
via


Η φήμη του γέροντος Ιερομόναχου π. Παϊσίου είναι παντού διαδεδομένη στα μέρη της Μολδαβίας, όπως και του μαθητού του, αρχιμ. π. Κλεόπα Ήλίε.

Έχουν και οι δύο τον ίδιο ζήλο για τον Χριστό, για την προστασία της ορθοδόξου πίστεως, για την προσευχή, την νηστεία, την αγάπη, για την ησυχία.

Αποτελούν σήμερα τα μεγαλύτερα πνευματικά αναστήματα, λόγω της ασκητικής των ζωής και των πολλών προσωπικών εμπειριών πού γεύθηκαν εξ αυτής της πολιτείας τους.


Έτσι με τον αγιασμένο βίο τους, το κήρυγμα των, τις σοφές συμβουλές των αναπαύουν πάσης τάξεως και ηλικίας χριστιανούς πού πρόθυμα καταφθάνουν στα κελιά των για ένα λόγο σωτηρίας...


Ό π. Παΐσιος είναι ό Πνευματικός της καρδίας.

Ξεκινά πρώτα με την προσευχή, μετά εξομολογεί και πατρικά συμβουλεύει ότι ο λόγος πηγάσει μέσα από την καρδιά του. Γι' αυτό κλαίει στις εξομολογήσεις των άλλων, πού και αυτοί βλέποντας τον, ταπεινώνονται και αρχίζουν τα κλάματα για τις αμαρτίες τους. Σπανίως ομιλεί περί κολάσεως.

Ό παρήγορος λόγος του στρέφεται περισσότερο στο έλεος του Θεού και την μακαριότητα των δικαίων. Γι' αυτό ο αποχαιρετισμός του προς τα πνευματικά του παιδιά γίνεται με τα λόγια:


"Καλή αντάμωση στην θύρα του παραδείσου!".

Είναι ο πατήρ της συγχωρήσεως, της αγάπης και της παραδείσιας χαράς.
via




...που είχαμε μαζί του για την ωφέλεια όλων μας:




1. Πάτερ Παΐσιε πέστε μας κάτι για τον τόπο της καταγωγής σας.
Γεννήθηκα στο χωριό Στρωϊέστ του νoμού Μποτοσάνι το 1897 και οι γονείς μου λέγονταν Ιωάννης και Αικατερίνη. Ήμουν ό μικρότερος από τα πέντε παιδιά του σπιτιού μας. Οι γονείς μου έζησαν με ειρήνη σ' όλη των την ζωή και με δίδαξαν την αγάπη για τον Χριστό με την συχνή παρακολούθηση των Ιερών ακολουθιών στην εκκλησία.


2. Τι συμβουλές σας έδιναν οι γονείς σας στα παιδικά σας χρόνια;
Περισσότερο με δίδασκαν με την ζωή των, γιατί ήταν άνθρωποι απλοί. Ποτέ δεν τους άκουσα να μαλώσουν ή να υβρισθούν.
Ό πατέρας μου γνώριζε το Όνειρο της Παναγίας από στήθους,
καθώς και άλλες προσευχές, και προσευχόταν τόσο δυνατά, ώστε αν τον ακούγαμε και εμείς. Έλεγε όπως λέγει και ό ιερεύς: "Του Κυρίου δεηθώμεν!" και κτυπούσε κλαίγοντας με τις γροθιές του τα στήθη του. Ενώ ή μητέρα μου ήταν αγαπημένη με όλο τον κόσμο και μας έλεγε πολλές φορές: "Παιδιά μου, να είσθε φρόνιμα για να σας τίμηση ό κόσμος!".


3. Ποιος σας προέτρεψε για τον μοναχικό βίο;
Οι βίοι των αγίων με βοήθησαν να ακολουθήσω τον Χριστό δια του μοναχισμού. Κατ' αρχάς επήγα στην σκήτη Κοζάντσεα, το1921. Πνευματικός μου ήταν ό π. Καλλίνικος Σούσου, μεγάλος αγωνιστής και εργάτης της προσευχής.
Κάθε φορά με ξυπνούσε τα μεσάνυκτα, λέγοντας μου: "Άιντε να πάμε στην εκκλησία διότι ό θερισμός είναι πολύς και οί έργάται ολίγοι". Αλήθεια είναι ότι στενοχωριόμουνα πού σηκωνόμουν τόσο ενωρίς, αλλά πηγαίνοντας στην εκκλησία τον εύρισκα πολλές φορές να με περιμένει στον έξωνάρθηκα...
Είχα μέσα μου την επιθυμία να ζήσω στην ησυχία. Ηθέλησα να πάω στην μονή Συχαστρία, όπου υπάρχει περισσότερη ησυχία, αλλά ό τότε ηγούμενος π. Ίωαννίκιος δεν με δεχόταν χωρίς την ευλογία του Γέροντος μου. Έμεινα λοιπόν στην Κοζάντσεα, όπου με την ευλογία του Γέροντος μου έφτιαξα σ' ένα κατάλληλο μέρος ένα σπιτάκι και δίπλα ένα παρεκκλήσιο, όπου αγωνίσθηκα στην ησυχία και προσευχή, χωρίς να εγκαταλείψω το διακόνημά μου, πού είχα στην εκκλησία. Εκεί έζησα 18 χρόνια δηλ. μέχρι το 1948, οπότε ήλθα στην μονή Συχαστρία.


4. Ποιοι είναι οι σπουδαιότεροι μαθητές που είχατε στην ησυχία;
Είχα αρκετούς, αλλά ό πιο ενάρετος ήταν ό αδελφός του πατρός Κλεόπα, ονόματι Γεώργιος Ήλίε. Ενθυμούμαι ότι έμενε σ' ένα κελί με ένα άλλον δίπλα του, ό όποιος δεν γνώριζε να διαβάζει. Ήταν σιωπηλός πάντοτε, βιαστής της προσευχής και της νηστείας. Κάποτε, όταν προσεύχονταν μαζί το βράδυ, ό αδελφός Γεώργιος του έριξε δύο χαστούκια στα μάγουλα για να του δίωξη τον ύπνο. Τότε ό γέροντας εκείνος φοβισμένος έτρεξε στην προσευχή μετά ήλθε σε εμένα ταραγμένος και μου είπε, ότι ό Γεώργιος τρελάθηκε και δεν μπορούμε να κάνουμε μαζί τα πνευματικά μας καθήκοντα. Επήγα και τους συμφιλίωσα.
Την άλλη ημέρα εργαζόμουν στο αμπέλι με τους αδελφούς. Το βράδυ στείλαμε τον δόκιμο Γεώργιο να ετοιμάσει το φαγητό. Όταν ήλθαμε βρήκαμε στο τραπέζι ένα σημείωμα, το όποιον έγραφε: Συγχώρεσέ με πάτερ Παϊσιε, πηγαίνω για πέντε ήμερες στο δάσος για να κλάψω τις αμαρτίες μου. Εμείς φάγαμε, κάναμε την βραδινή προσευχή μας και εξαπλώσαμε. Κατά τα μεσάνυκτα, ακούω στην πόρτα κάποιος να κτυπά. Ποιος είναι; ερώτησα. "Ευλόγησον πάτερ Παΐσιε, είμαι ό αδελφός Γεώργιος ό αμαρτωλός". "Ό αδελφός Γεώργιος αναχώρησε στην ησυχία επί πέντε ήμερες για να μετανοήσει!" Του είπα Μπήκε στο κελί μου φοβισμένος και κουρασμένος. "Τι έπαθες;" τον ερώτησα. Και αυτός μου είπε , πήγα σ' ένα κοίλωμα στο δάσος και εκεί αποφάσισα να μείνω πέντε ήμερες με προσευχή και νηστεία. Άλλα, όταν διάβαζα την βραδινή ακολουθία με τους Χαιρετισμούς των Αρχαγγέλων, άκουσα μία φοβερή φωνή: "Τι κάνεις δω;" Ήταν ό σατανάς! Τότε φοβισμένος πήρα το Ωρολόγιο της Εκκλησίας και δεν κατάλαβα πώς έφθασα εδώ. Σας παρακαλώ, συγχωρέστε με, πάτερ Παΐσιε. "Ό Θεός να σε συγχώρηση, αδελφέ Γεώργιε, του απήντησα. Αυτά παθαίνουν, αυτοί πού θέλουν οποιοδήποτε έργο χωρίς την ευλογία του γέροντος του".
Αφού αναχώρησε ό αδελφός Γεώργιος για το μοναστήρι Συχαστρία, μου έστειλε ό Θεός, ένα άλλο καλόν υποτακτικό, επίσης στο όνομα Γεώργιος. Καταγόταν από το χωριό Φλαμινζί, ήταν μεγάλης ηλικίας, με γένια και άσπρα μαλλιά και σ' όλη του την ζωή βοσκούσε πρόβατα. Ή πρώτη μας συνάντηση έγινε μία χειμωνιάτικη βραδιά. Εμφανίστηκε μπροστά μου, έξω από το κατώφλι της εκκλησίας, ξυπόλυτος και γαλήνιος στο πρόσωπο. Τίναζε τα κατακόκκινα πόδια του για να πέση το χιόνι. "Έμεινε κοντά μου, ως υποτακτικός οκτώ χρόνια. Αυτό μόνο έχω να ειπώ ότι με ξεπέρασε σε όλα, στην νηστεία, την προσευχή, την ταπείνωση και τίποτε δεν έκανε χωρίς ευλογία. Έμεινε για πάντα στην μνήμη μου, ως ένας αληθινός ερημίτης. Τις μετάνοιες του δεν τις αριθμούσε και όλη σχεδόν την νύκτα προσευχόταν. Κάποτε με ερώτησε: Πάτερ Παΐσιε, πόσες περίπου μετάνοιες πρέπει να κάνω για ένα λέϊ (3 περίπου δραχμές), Όταν κάποιος μου δίνη με την παράκληση να προσευχηθώ γι' αυτόν; Περίπου 10 μετάνοιες είναι αρκετές, του είπα εγώ. Όχι, πάτερ, λέγει εκείνος, εγώ κάνω 100 μετάνοιες για ένα λέϊ... Δεν μπορώ να θυμηθώ και σημειώσω όλα, όσα είδα και ωφελήθηκα από την οκταετή ζωή αυτού του αγαπητού και όσιου γέροντος.


5. Τι πνευματικές συμβουλές δίνετε στους μαθητές σας
Πριν γίνω Ιερεύς και Πνευματικός, τους πλέον γνωστούς εκ των λαϊκών, προέτρεπα να προσεύχονται πολύ, να διαβάζουν το ψαλτήριο, να κάνουν μετάνοιες, να νηστεύουν, να συμφιλιώνονται μεταξύ τους και να εξομολογούνται στον Πνευματικό της Σκήτης. Τους μαθητές μου, όμως ήμουν υποχρεωμένος να τους διδάσκω περισσότερο με τα έργα και λιγότερο με τα λόγια. "Όταν με έβλεπαν να τρέχω στην προσευχή, να νηστεύω, να σιωπώ και να συμπεριφέρομαι μαζί των με πραότητα, αναγκάζονταν και οί ίδιοι να κάνουν τα ίδια και ανώτερα έργα από εμένα. Όταν χειροτονήθηκα, ήμουν υποχρεωμένος να προσπαθώ να τους ωφελήσω και με τα λόγια, διότι δεν ανταποκρινόμουν με την ζωή μου. Μόνο με την χάρι του Θεού προσπαθούσα να τους ειρηνεύσω όλους και να επιστρέψουν στα κελιά τους ήσυχοι.


6. Επειδή υπηρετήσατε ως νοσοκόμος, πείτε μας κάτι για το τέλος ορισμένων μοναχών ή μαθητών της Πανοσιότητα σας;
Ναι, αγαπούσα τους ασθενείς, όχι από αγάπη για τον Θεό, αλλά από ανθρώπινο καθήκον. Εάν θελήσω να ειπώ ή να γράψω για το τέλος των μοναχών πού κοιμήθηκαν με ειρηνικό τέλος, θα πρέπει να γράψω ένα ολόκληρο βιβλίο. Θα αναφέρω όμως μερικά παραδείγματα εξ αυτών:
Ενθυμούμαι ένα αδελφό, ονόματι Γεώργιο Κοσμαντσιούκ, μεγάλο αγωνιστή. Αυτός, όταν αρρώστησε, με κάλεσε κοντά του και μου ζήτησε να τον κουρεύσω μοναχό. Την τρίτη ημέρα μετά την κούρα του, κοινώνησε των Άχραντων Μυστηρίων, έλαβε συγχώρηση από όλους και όντας στα χέρια μου παρέδωσε την ψυχή του στα χέρια του Θεού. Ένας ιεροδιάκονος, ονόματι Γεράσιμος Βιέρου, όταν αρρώστησε, με κάλεσε να του διαβάσω την Παράκληση της Θεοτόκου. Ενώ είχα φθάσει στο μέσον, παρέδωσε την ψυχή του στην αγκαλιά του Θεού. Άλλος ιεροδιάκονος, ό Νήφων Ντραγκουλεάνου, μεγάλος βιαστής των αρετών, με κάλεσε μία ημέρα και μου είπε: "Κλείδωσε το κελί μου και έλα πάλι την δεύτερη ημέρα να ψάλλουμε μαζί με τους αγγέλους το Αλληλούια". "Όταν ήλθε ή επόμενη ήμερα, εγώ καθυστέρησα με τον κόσμο και δεν επήγα στην καθορισμένη ώρα. Επήγα στις εννέα, αλλά ό π. Νήφων μόλις είχε κοιμηθεί, διότι ήταν ακόμη το σώμα του ζεστό. Έκλαψα και λυπήθηκα πολύ διότι δεν ήλθα στις 8 για να ψάλλουμε μαζί του και με τους αγγέλους το Αλληλούια!
Γνώρισα και ένα άλλον θαυμαστό γέροντα, τον μοναχό Γερμανό Κοντουράκε, πού ήταν ηλικίας 90 ετών. Ήταν ειρηνική ψυχή και σ' όλη του την ζωή ήταν τσοπάνης προβάτων. Είχε μεγάλη ευλάβεια στον άγιο Νικόλαο και τον παρακαλούσε συχνά: "Άγιε Νικόλαε, λυπήσου με τον αμαρτωλό. Εγώ γέροντας και εσύ γέροντας είσαι, έχεις έλεος για μένα!" Πέθανε την ήμερα της μνήμης των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Δεν μπορώ να ξεχάσω ούτε τον μοναχό Γεννάδιο Άβαταμινίτσε, ό όποιος, παρότι γέροντας, έκανε μετάνοιες δίπλα στο κρεβάτι μου, όταν ήμουν άρρωστος για να θεραπευθώ. Έζησε μαζί μου οκτώ χρόνια, ενώ σ' όλη του την ζωή δεν κοιμήθηκε σε κρεβάτι. Όταν πλησίασε ή ώρα του θανάτου του, ζήτησε και τον έβγαλα έξω στην γεμάτη από χόρτα και λουλούδια αυλή. Τον άφησα επάνω στα χόρτα να βλέπει προς ανατολάς και έτσι, μέσα στην φύση πού έζησε ολόκληρη την ζωή του ως τσοπάνης και την αγάπησε, παρέδωσε και την ψυχή του στον Θεό.
Στην μνήμη μου παρέμειναν ανεξίτηλες ή ταπείνωση και ή απλότητα τους, διότι δεν ήταν άνθρωποι μορφωμένοι με πολλές γνώσεις, αλλά αυτά πού παρέλαβαν από τους προκατόχους των, τα διατηρούσαν με ευλάβεια, δηλ. τον κανόνα στο κελί, τις εκκλησιαστικές ακολουθίες και το εργόχειρο. Ήταν και πολύ προοδευμένοι στην νοερά προσευχή.


7. Πότε, πάτερ Παϊσιε, εισήλθατε, στο μοναστήρι Συχαστρία και ποία ή πνευματικότητα τότε των πατέρων;
Ήλθα στην Συχαστρία το 1948. Ηγούμενος τότε ήταν ό π. Κλεόπας. Υπήρχε εκεί μία αληθινή κοινοβιακή ζωή. Γνώρισα πατέρες, οί όποιοι δεν είχαν τίποτε στο κελί των παρά μόνο το ξυλοκρέβατο και λίγα βιβλία. Ό π. Δομέτιος, ένας γέροντας μοναχός και ενάρετος, δεν απουσίαζε ποτέ από την ακολουθία της εκκλησίας, και ερχόταν από την αρχή του μεσονυκτίου. Ένας άλλος ταπεινός μοναχός ό π. Χριστόφορος, γηροκόμος των ασθενών αδελφών, μετέφερε στις πλάτες του τους ασθενείς αδελφούς στην εκκλησία και μάλιστα τον π. Μιχαήλ, ό όποιος είχε παραλύσει. Όλοι οί αδελφοί ήταν υποχρεωμένοι να έρχονται στον όρθρο. Όταν δεν έρχονταν, δεν έτρωγαν την δεύτερη ήμερα.


8. Πάτερ Παϊσιε, πότε σας μετέθεσαν στο μοναστήρι Σλάτινα και πώς ήταν εκεί ή ζωή;
Μετέβην στην Σλάτινα το φθινόπωρο του 1949 με μία συνοδεία από 23 αδελφούς της Συχαστρίας με επικεφαλής τον π. Κλεόπα. Συνάντησα και εδώ πνευματικούς πατέρας, όπως τον άρχιμ. Παϊσιο Κοσμά. Προ του θανάτου του ό π. Παΐσιος κάλεσε όλους τους πατέρας και ζήτησε συγχώρηση. Ήλθα και εγώ δίπλα του και τον προέτρεψα να λέγει το "Κύριε Ιησού Χριστέ...". Αυτός τότε μου απήντησε: "Πάτερ Παΐσιε, είμαι άνθρωπος αμαρτωλός, πολύ αμαρτωλός, αλλά άλλον Θεόν δεν γνώρισα. Τον παρακαλούσα σ' όλη μου την ζωή και πιστεύω ότι θα προνοήσει για μένα!". Και λέγοντας αυτά έφυγε ή ψυχή του για πάντα από κοντά μας.
Γνώρισα ακόμη τον μοναχό Ίουβενάλιο Μπιρσάν. Αυτός διάβαζε πάντοτε ψαλτήριο, αγαπούσε την υπακοή και την σιωπή. Ήταν εκκλησιαστικός και κόλλυβας και ουδέποτε έκανε λάθη στο διακόνημα της εκκλησίας. Αγαπούσε επίσης την κατά Θεόν πτώχεια. Στο κελί του δεν είχε τίποτε, παρά μόνο δύο μοναχικά ενδύματα, ένα μικρό χαλί για τις μετάνοιες, το ψαλτήριο και ήταν πάντοτε ευτυχισμένος. Τότε στην Σλάτινα είχαν έλθει πολλοί αδελφοί και υπήρχε υπακοή και ειρήνη μεταξύ μας. Διότι Τι ωραιότερο μπορεί να υπάρχει στην γη από την ενότητα και αγάπη!


9. Ζήσατε ένα διάστημα και στην σκήτη Ραρέου. Τι πνευματικές αναμνήσεις έχετε από εκεί;
Έμεινα περίπου ένα χρόνο στη σκήτη Ραρέου, ή οποία εξαρτάται από το μοναστήρι Σλάτινα. Εκεί αγωνίζονταν αρκετοί μοναχοί, από τους οποίους ό σπουδαιότερος ήταν ένας μοναχός τυφλός, ονόματι Νικόδημος. Ήταν δυνατός στην πίστη και έμπειρος στις πνευματικές συμβουλές για την πνευματική οικοδομή των άλλων.
Κάποτε ό ηγούμενος της Σκήτης με ερώτησε, εάν απέκτησα την νοερά προσευχή. Εγώ του είπα ότι τίποτε δεν άκουσα γι' αυτήν. Τότε αυτός μ' έκλεισε σ' ένα μικρό κελί, με τα τζάμια καλά σφραγισμένα και με διέταξε να λέγω πάντοτε το "Κύριε Ιησού Χριστέ...". "Έμεινα εκεί κλεισμένος μία εβδομάδα. Κατόπιν με εξέτασε, εάν κατόρθωσα την προσευχή. Του απάντησα ότι δεν μπόρεσα να κάνω τίποτε. Όταν άκουσε αυτά εκείνος, στενοχωρήθηκε και μου είπε: "Είσαι ένα μικρό, άχρηστο και άδειο δοχείο". Μείνε ακόμη μία εβδομάδα στο ίδιο κελί για να διδαχθείς την νοερά προσευχή! "Εγώ έκανα υπακοή και το Σάββατο, όταν ήλθε να με ερώτηση τα ίδια, του είπα, για να μην τον στενοχωρήσω, ότι απέκτησα την ευχή. Τότε αυτός χαρούμενος με διέταξε να την διδάξω και στους άλλους". Εγώ όμως ούτε τώρα στα γεράματα δεν την απέκτησα, διότι δεν έχω πνευματική ζωή και δεν αγαπώ, όσο πρέπει, τον Χριστό...


10. Τι άλλα ωφέλιμα θυμάστε κατά τον καιρό της διακονίας σας στην Ραρέον;
Πηγαίνοντας κάποτε με τον μαθητή μου για την σκήτη Ραρέου, περάσαμε από ένα ορεινό χωριό, ονόματι Σλατιοάρα. Εκεί εξήλθε μπροστά μου μία γυναίκα και μου είπε ότι στο τάδε σπίτι είναι μία γερόντισσα και δεν μπορεί να πεθάνει διότι είναι ενοχλημένη με την τάδε γειτόνισσα. Επήγα στο σπίτι, κάλεσα την γειτόνισσα, τους διάβασα συγχωρητική ευχή, τις συμφιλίωσα και όταν αναχωρήσαμε από το σπίτι, ή γυναίκα εκείνη παρέδωσε την ψυχή της με ειρήνη.


11. Ως Πνευματικός στο μοναστήρι Συχαστρία επί 30 χρόνια τι έχετε να μας πείτε γι' αυτό το δύσκολο διακόνημα;
Ή πνευματική πατρότητα είναι το δυσκολότερο διακόνημα της μοναχικής ζωής. Από αυτήν εξαρτάται ή σωτηρία ή τιμωρία κάθε ψυχής, ή μοναχική κούρα των αδελφών μιας μονής, ή άδεια για να κοινωνήσουν λαϊκοί και μοναχοί, καθώς επίσης και ή χορήγησης συμμαρτυρία για τους άξιους της ιεροσύνης.
Μεγάλη ευθύνη έχει ό Πνευματικός και γι' αυτό σώζεται δυσκολότερα από ένα μοναχό ή λαϊκό. Ως Πνευματικός της μονής Συχαστρίας είχα πολλές πνευματικές ευφρόσυνες, αλλά και Όχι λιγότερους πειρασμούς και απογοητεύσεις. Όλους τους υποδεχόμουν ως πνευματικά μου παιδιά, τους παρηγορούσα, τους συμφιλίωνα, Όταν διχάζονταν μεταξύ των και τους συμβούλευα ν' αγαπούν περισσότερο την υπακοή, τις εκκλησιαστικές ακολουθίες, την σιωπή, ταπείνωση, προσευχή στο κελί. Μερικοί όμως έρχονταν σπανίως στην εξομολόγηση, συγχωρούσαν δύσκολα τους άλλους, διαμαρτύρονταν στο διακόνημα τους και ήταν ενίοτε πολύ δυσαρεστημένοι. Με αυτούς είχα πολλή δουλειά να κάνω. Χρειαζόταν περισσότερη υπομονή και τέχνη για να τους κερδίσω πνευματικά. Πολλές φορές πήγαινα στα κελιά τους. Άλλοτε τους έδινα ευκολότερο κανόνα προσευχής κ.λ.π., τους έδινα κουράγιο και πολύ προσευχόμουν γι' αυτούς. Μερικοί άπ' αυτούς ωφεληθήκανε, ενώ άλλους τους κρατούσα να μην πέσουν στο χειρότερο και να μη φεύγουν από το μοναστήρι. Κατά πόσο επέτυχα, πόσους κέρδισα ή έχασα γνωρίζει μόνο ό Θεός. "ένα μόνο έργο γνωρίζω, ότι για Όλους αυτούς τους οποίους ξομολογούσα και συμβούλευα, θα έχω να δώσω λόγο ενώπιον του Δίκαιου Κριτου Χριστού.


12. Σάς φαίνεται δυσκολότερη ή πνευματική πατρότητα και ποιμαντική των λαϊκών ή των μοναχών;
Είναι δυσκολότερη ή ποιμαντική των μοναχών και ιερέων από ότι των λαϊκών, επειδή αυτοί έδωσαν υποσχέσεις, έχουν μεγάλη ευθύνη διότι γνωρίζουν τον λόγο του Θεού και τους ιερούς Κανόνες
και όμως δεν εκτελούν τα καθήκοντα των, δηλ. αμαρτάνουν με την θέληση τους και έχουν επίγνωση του κάκου. Ενώ οι λαϊκοί έχουν μικρότερη ευθύνη και πολλοί σφάλλουν από αγνοία. Εδώ εκπληρώνεται ό λόγος του Ευαγγελίου, ό οποίος λέγει: "Τω διδόντι πολύ, πολύ ζητηθήσεται και τω διδόντι ολίγον, ολίγον ζητηθήσεται".


13. Εάν κάποιος δεν υπακούει στον Πνευματικό του και επιτελεί το κακό, έχει καμιά ευθύνη ενώπιον του Θεού ό Πνευματικός γι' αυτόν;
Εάν κάποιος παρεκκλίνει από τα καθήκοντα του και δεν υπακούει στις συμβουλές του Πνευματικού του, αυτός θα έχει και την ευθύνη ενώπιον του Θεού. Ό Πνευματικός όμως είναι υποχρεωμένος να προσεύχεται στον Θεό για την επιστροφή του και για την συγχώρηση του.


14. Τι κανόνα προσευχής επιβάλλετε σ' ένα δόκιμο μοναχό, σ' ένα μοναχό, στον μεγαλόσχημο και τον ιερομόναχο;
Εγώ δεν βάζω κανόνα με νούμερα. Γενικά στους αδελφούς πού εξομολογούνται τους δίνω τον κανόνα του κελιού, δηλ. τους χαιρετισμούς του αγίου της ημέρας, την Παράκληση της Θεοτόκου ή άλλου αγίου και εάν μπορούν ένα κάθισμα του ψαλτηρίου. Επιπλέον στους αδελφούς δοκίμους του μοναστηριού τους λέγω να κάνουν από 40 μετάνοιες μεγάλες, στους μοναχούς από 100, ενώ στους μεγαλόσχημους διπλασιάζεται ό κανόνας, διότι έλαβαν πέντε τάλαντα και πρέπει να τα επαυξήσουν.
Εγώ Τι έπαθα μία φορά για τον κανόνα της προσευχής! Αφού εκάρη μοναχός, επήγα στον Πνευματικό μου και τον ερώτησα Τι κανόνα πρέπει να κάνω. Αυτός μου είπε: "Επειδή είσαι στην υπακοή, να κάνης ότι μπορείς!". Επειδή όμως εγώ δεν Έμεινα ευχαριστημένος με τον λόγο αυτόν, επήγα για δεύτερη φορά και τον ερώτησα. Τότε ό Πνευματικός μου, κάπως αυστηρά μου είπε: "Εάν για δεύτερη φορά με ρωτάς, από τώρα σου λέγω να κάνης αυτό πού δεν μπορείς να κάνης μέχρι τώρα, διότι ή υπακοή στο μοναστήρι και ό κόπος του κοινοβίου καλύπτουν ένα μέρος του κανόνος".


15. Τι κανόνα βάζετε στους ασθενείς, πού δεν μπορούν να κάνουν μετάνοιες;
Στους γέροντες και ασθενείς, τους βάζω κανόνα κατά την δύναμη τους. Εάν δεν μπορούν να κοπιάσουν σωματικά, τους λέγω να διπλασιάζουν την προσευχή με το "Κύριε Ιησού Χριστέ...". Ζούσε κάποτε στο μοναστήρι Συχαστρία ένας μεγαλόσχημος, ό μοναχός Νικάνωρ Μπίτικα, ό όποιος στα γεράματα του δεν μπορούσε να κάνη εδαφιαίες μετάνοιες, ενώ τις προσκυνητές τις έκανε από το σκαμνί. Αφού έπεσε στο κρεβάτι, δεν μπορούσε πλέον να κάνη ούτε προσκυνητές, ούτε σταυρό, παρά μόνο στο στήθος σημείωνε το σημείο του σταυρού και έτσι έκανε τον κανόνα του. Λοιπόν, καθένας να κάνη όσο μπορεί και όπως μπορεί, κατά την συμβουλή , του Πνευματικού, διότι "ιλαρό δότη αγαπά ό Θεός".


16. Τι κανόνα μετανοίας επιβάλλετε στους λαϊκούς, στους γονείς πού έχουν παιδιά και στους νέους πού πρόκειται να νυμφευθούν;
Στους λαϊκούς βάζω κανόνα ανάλογα με τις περιστάσεις και την κατάσταση πού ευρίσκονται. Γι' αυτούς πού έχουν πολλά παιδιά, ό μεγαλύτερος κανόνας είναι να μεγαλώσουν τα παιδιά των στο φόβο του Θεού και να μη τα φονεύουν με εκτρώσεις ή άλλες σκανδαλώδεις πράξεις. Αυτοί πού δεν έχουν είναι υποχρεωμένοι να κάνουν ελεημοσύνη, εάν βέβαια έχουν εάν είναι πτωχοί, να μη κλέπτουν και να ζουν κοντά στην εκκλησία. Τους νέους συμβουλεύω να διατηρούν την σωφροσύνη και τιμή των προ του γάμου και μετά , τον γάμο τους να αποκτούν παιδιά, όσα τους δώσει ό Θεός. Να μη κάνουν εκτρώσεις, να μη αποφεύγουν την τεκνογονία με τεχνικά μέσα, να έχουν ένα Πνευματικό για εξομολόγηση και να εφαρμόζουν τους νόμους της Εκκλησίας περί νηστείας, εγκράτειας και λιτότητας.


17. Ποιοι είναι οί συνηθέστεροι και χειρότεροι πειρασμοί των μοναχών και πώς μπορούν να λυτρωθούν άπ' αυτούς;
όλα τα πάθη των μοναχών και οί πειρασμοί γεννώνται από δύο αμαρτίες: Από την ανυπακοή και την άκηδία στην προσευχή. Εάν εκπέσουμε από την αγία υπακοή και φεύγουμε εύκολα από την εκκλησία, την προσευχή, τις μετάνοιες, τις νηστείες, πέφτουμε πολύ εύκολα σ' όλους τους πειρασμούς και τα θανάσιμα πάθη και χάνουμε την σωτηρία μας. Αυτές οί δύο αμαρτίες θεραπεύονται με την καθαρά εξομολόγηση στον Πνευματικό, με τον κανόνα και την εκβλάστηση των αρετών στην θέση των παθών, πού μας εξουσιάζουν. Μεγάλη βοήθεια στον δρόμο της σωτηρίας μας περεχεί ή ταπείνωσης και οί ταπεινοί λογισμοί, οί όποιοι μας ξεπλένουν από την αμαρτία και νικούν τον διάβολο.


18. Ποιες αρετές πρέπει να έχει ό ηγούμενος ή ό Πνευματικός για να ποιμαίνει επάξια τα πνευματικά του παιδιά;
Πρέπει να γίνουν σ' όλους παράδειγμα αρετής με την ταπείνωση και την αγάπη. Μόνο έτσι μπορούν να σωθούν αυτοί και να σώσουν και τους άλλους.


19. Πώς μπορεί να καταπολεμηθεί ή βδελυκτή αμαρτία της ακολασίας και πορνείας;
Ή ακολασία στους λαϊκούς έχει φθάσει στο κατακόρυφο. Αυτή μαζί με την απιστία προς τον Θεό γρήγορα οδηγούν στο τέλος του κόσμου. Ή ακολασία κυριαρχεί στην γη, επειδή οί άνθρωποι δεν κρατούν τις νηστείες και απομακρύνθηκαν από τον Θεό. "Όταν ελαττωθεί ή πίστης, έρχεται στη θέση της ή πορνεία, ή μέθη, ό φόνος και κάθε κακία. "όλα αυτά μπορεί να καταπολεμηθούν με την καθαρά εξομολόγηση, την άρνηση της αμαρτίας, την αποχή για ένα διάστημα από την Θεία Κοινωνία, την νηστεία και την προσευχή.


20. Τι κανόνα επιβάλλετε στις γυναίκες πού κάνουν εκτρώσεις;
Ό φόνος των εμβρύων πρέπει να κανονίζεται με μετάνοιες κάθε ημέρα, νηστεία μέχρι το βράδυ κάθε τετάρτη και παρασκευή, τελεία αποχή απ' αυτή την αμαρτία και γέννηση άλλων παιδιών στην θέση των φονευθέντων. Επίσης απαγορεύεται σ' αυτές τις περιπτώσεις ή Θεία Κοινωνία επί επτά χρόνια, εκτός σε περίπτωση εγκύου γυναικός πού μπορεί εκτάκτως να κοινωνήσει.


21. Για ποια αιτία αδυνάτισε σήμερα ό ζήλος για την προσευχή και τα καλά έργα, τόσο στα μοναστήρια όσο και στους λαϊκούς;
- Διότι ελαττώθηκε ή πίστης σ' ολόκληρο τον κόσμο. Σήμερα κάθε χριστιανός και μοναχός ομολογεί ότι δεν μπορεί να προσεύχεται, όπως προσευχόταν στο παρελθόν ό άνθρωπος. Σήμερα μεγάλη φιλονικία υπάρχει μεταξύ της "Μάρθας" και "Μαρίας", ή οποία εξέλεξε την αγαθή μερίδα. Σε όλα τα μοναστήρια σχεδόν υπερέχει της Μαρίας ή Μάρθα και δεν την αφήνει να προσεύχεται πολύ, ενώ ή Μαρία κλαίει απαρηγόρητη. Εάν θέσουμε πρώτα την εκκλησία,
δηλ. την Μαρία και κατόπιν τα διακονήματα και εργόχειρα, δηλ. την Μάρθα, τότε όλα τα μοναστήρια και οι εκκλησίες μας θα αναγεννηθούν πνευματικά και ό διάβολος θα φεύγει από τους ανθρώπους. Ή πνευματική πρόοδος αρχίζει απ' αυτό τον λόγο: "Κύριε, βοήθησε με να βλέπω τις αμαρτίες μου και να μη κατακρίνω τον αδελφό μου".


22. Τι κανόνα βάζετε σ' αυτούς πού αρνήθηκαν την πίστη των και κατόπιν μετανόησαν;
Αυτούς πού δεν πιστεύουν στον Θεό, ούτε εξομολογούνται, δεν τους δέχομαι ούτε εγώ. Εάν όμως μετανοήσουν ειλικρινά, τους βάζω πρώτα να ειπούν το Σύμβολο της Πίστεως τρεις φορές. Κατόπιν τους φέρω να προσκυνήσουν στην εκκλησία, να προσκυνήσουν τις αγίες εικόνες και τα Λείψανα των αγίων. Μετά τους εξομολογώ,
τους θέτω ένα κατά την δύναμη των κανόνα, και εάν στο μέλλον αγαπήσουν την εκκλησία, προσκυνούν, υπακούουν στους νόμους της, τους δίνω και την αδεία να κοινωνήσουν. Αυτό εξαρτάται από την πίστη και μετάνοια τους. Εάν ακόμη έχουν αμφιβολίες για την πίστη, τους δίνω να διαβάσουν κατάλληλα βιβλία για να ενισχυθούν στην πίστη.


23. Ποιο είναι το μεγαλύτερο έργο των μοναστηριών και των μοναχών;

Να προσεύχονται ακατάπαυστα για τους εαυτούς των και για όλο τον κόσμο. Να δοξάζουν και υμνολογούν τον Θεό πάντοτε, να διδάσκουν και παρηγορούν τους ανθρώπους. Στο μοναστήρι ή Μάρθα πρέπει να υπάκουη στην Μαρία, και όχι ανάποδα και να ζουν ή μία αρμονικά με την άλλη.


24. Πώς πρέπει να ζήση ό μοναχός για να αξιωθεί της σωτηρίας;
Λέγει ό Σωτήρ: "Εν τούτω γνώσονται πάντες, ότι έμοί μαθητές έστε, εάν αγάπη έχετε εν αλλήλοις" (Ίωάν. 13, 35). Κατόπιν ό καθένας να κάνη την διορισμένη σ' αυτόν υπηρεσία με χαρά χωρίς γογγυσμούς και άκηδία. Έτσι θα διδάσκουμε και τους άλλους πρώτα με τα έργα μας και μετά με τα λόγια μας, έχοντας ύπ' όψη μας τα
λόγια του Κυρίου: "Ό ποιήσας και διδάξας μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών" (Ματθ. 5, 19). Επίσης τα λόγια του ψαλμωδού Δαβίδ, ό όποιος λέγει: "Δουλεύσατε τω Κυρίω εν φόβω και άγαλλιασθε αύτώ εν τρόμω" (Ψαλ. 2, 9). Τελικά, ό,τιδήποτε κάνουμε να απολήγει για την δόξα του Θεού και να γίνεται με ταπείνωση, καθώς λέγει ό Χριστός: ""Όταν ποιήσητε πάντα τα διαταχθέντα υμίν, λέγετε ότι δούλοι αχρείοι έσμεν, ότι ο όφείλομεν ποιήσαι πεποιήκαμεν" (Λουκά 17, 10). Τόσο οι μοναχοί, όσο και οί λαϊκοί, εάν έχουν την ειρήνη του Χριστού στην καρδιά των και την συνείδηση των και αγάπη για όλους, τότε έχουν ελπίδες να σωθούν.


25. Τι είδους ελεημοσύνη πρέπει να κάνουν οί μοναχοί;
Οί μοναχοί πού έχουν να βοηθούν τους έχοντας ανάγκη. Πιστεύω ότι το μεγαλύτερο μισθό έχουν αυτοί πού βοηθούν τους ξένους και τους εχθρούς των. Ή ανώτερη όμως ελεημοσύνη των μοναχών είναι να είναι πτωχοί από κάθε υλικό πράγμα και να προσεύχονται για όλους. όπως λέγει και ό Ψαλμωδός: "Πλούτος εάν ρέη, μη προστίθεσθε καρδίαν" (61,11). Αυτοί πού δεν έχουν τίποτε να αισθάνονται ωσάν να τα έχουν όλα και αυτοί πού έχουν, να ζουν ωσάν να μη έχουν τίποτε και να τα προσφέρουν στους άλλους. Μεγάλη βέβαια δύναμη έχει ή ελεημοσύνη, αλλά για τους μοναχούς ανώτερη ή πτώχεια και ή καθαρή προσευχή.


26. Πώς μπορούμε να ειρηνεύσουμε αυτούς πού είναι διαπληκτισμένοι;
Πρώτα να προσευχώμεθα γι' αυτούς. Μετά να τους προτρέπουμε για εξομολόγηση στον Πνευματικό και να τους συμβουλεύουμε με τα λόγια του Ευαγγελίου, κατά τον λόγο του Κυρίου, πού λέγει: "Μακάριοι οί ειρηνοποιοί, ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται" (Ματθ. 5, 9). Αυτοί πού δεν θέλουν να συμφιλιωθούν, δεν μπορούν και να κοινωνήσουν. Εάν ό ένας άπ' αυτούς πεθάνει ασυμφιλίωτος με τον αντίδικο του, τότε πρέπει ό ζών να υπάγει στον τάφο του επί 40 ήμερες και να τον παρακαλεί να τον συγχώρηση. Αυτό βέβαια είναι κάπως δύσκολο. Εμείς όμως προτρέπουμε τους ζώντας να βάζουν μετάνοια στους νεκρούς με τους οποίους στην ζωή μάλωσαν και ελπίζουμε στο έλεος του Θεού να τους συγχώρηση.
Σε μερικά πνευματικά του παιδιά τα συμβούλευε ως έξης: Δεν σας εύχομαι εδώ στην γη να αποκτήσετε ούτε δόξα, ούτε περιουσία, ούτε κάθε τι το μάταιο και φθαρτό. Άλλα να κάνετε το θέλημα του Θεού για να έχετε και εδώ πολύ όφελος και στην άλλη ζωή την αιώνια μακαριότητα.
Σε άλλη ευκαιρία έλεγε τα έξης: Να μη ξεχνάτε τον θάνατο, διότι στην ζωή μας αυτός είναι ό καλλίτερος διδάσκαλος. Όλοι όσοι ακολούθησαν την ανθρώπινη δόξα και εξαπατήθηκαν από τις κοσμικές μέριμνες, στο τέλος της ζωής των, λυπήθηκαν πολύ, αλλά ήταν πολύ αργά.


27. Δύο μοναχοί από την μονή Συχαστρία του ζήτησαν λόγο σωτηρίας και ό Γέροντας τους είπε:
Να έχετε τον φόβο του Θεού και κάθε ήμερα να βάζετε καινούργια αρχή. ότι ελλείψεις έχετε να τις διορθώσετε. Εάν βλέπετε ότι δεν έχετε, τότε φυλαχτείτε να μη πέσετε. Είναι εύκολο να ζήσετε, αλλά είναι πολύ δύσκολο να πεθάνετε. Οί άνθρωποι ξεχνούν την ώρα του θανάτου, κατά την οποία θα δουν με τα μάτια των, αυτά πού έκαναν κακά ή καλά στην ζωή των. Κάποτε ευρέθηκα στο κρεβάτι ενός μελλοθανάτου, ό όποιος ήταν απροετοίμαστος, βασανιζόταν και κραύγαζε σε εμένα απελπισμένος: "Μη με αφήνεις, πάτερ Παΐσιε, μη με αφήνεις". Σηκώθηκε από το κρεβάτι, ζητούσε να φυγή να γλιτώσει και φώναζε: "Μη με αφήνεις, πάτερ Παΐσιε" πέθανε σ' αυτή την κατάσταση ό Θεός να τον συγχώρηση.
Ένας άλλος πού ήταν ασθενής, είχε ειρηνικό θάνατο. Εξομολογήθηκε, κοινώνησε των αχράντων Μυστηρίων και ζήτησε να τον διαβάσουν μεγαλόσχημο. Την Πέμπτη εκάρη στο κρεβάτι του μοναχός και το Σάββατο αναχώρησε για τον Κύριο. Πριν από την ώρα του θανάτου του, μ' έστειλε να καλέσω τον Πνευματικό του για να του διάβαση τις ευχές της ψυχορραγήσεως. Κατόπιν αναφώνησε: "Ανάψετε ένα φως, γρήγορα ένα κερί ανάψετε". Του άναψα εγώ το φως και ζήτησε να το κράτη ό ίδιος. Το κράτησε στα χέρια του μερικά λεπτά. Κοίταξε προς τα αριστερά και έφριξε. Κατόπιν στράφηκε προς τα δεξιά και χάρηκε λίγο. Στην συνέχεια μου είπε: "Πάτερ, σβήσε το φως, δεν το χρειάζομαι άλλο". Ήλθε ό Πνευματικός, του διάβασε τις ευχές και εκείνος ζήτησε να έλθουν όλοι οι πατέρες κοντά του. Αφού επήρε από όλους συγχώρηση, ανέπνευσε βαθιά και παρέδωσε την ψυχή του με ειρήνη. Αυτός ήταν ό μαθητής μου Γερβάσιος μοναχός. Είχε μόνο 19 χρόνια στην ζωή. Άγνωστες οι κρίσεις του Θεού. Παίρνει τους νέους για να μη αμαρτήσουν και αφήνει τους γέροντες για να μετανοήσουν. Δοξασμένο το Όνομα του Θεού, πού ανέχεται και εμένα ακόμη για να ζήσω και να μετανοήσω.


28. Τι είναι ή ταπείνωση, πάτερ Παϊσιε; Τον ρώτησαν μερικοί μαθητές του.
Ταπείνωσης είναι ή σκέψης και αίσθησης της καρδίας μας ότι είμεθα αμαρτωλότεροι άπ' όλους τους ανθρώπους και ανάξιοι για το έλεος του Θεού. Όταν υβρίζουμε εμείς οι ίδιοι τους εαυτούς μας δεν σημαίνει αυτό αληθινή Ταπείνωσης. Ή αληθινή Ταπείνωσης είναι όταν κάποιος μας ονειδίζει και υβρίζει δημοσίως και εμείς υπομένουμε και λέγομε: "Ό Θεός διέταξε τον αδελφό να με κακολογήσει για τις πολλές αμαρτίες μου". Όταν κάποιος σε περιφρονεί, να λέγεις ότι ό Θεός τον διέταξε να μου το κάνη. Όταν ένας σου παίρνει την θέση ή την σειρά στις υπηρεσίες και τα διακονήματα, να λέγεις ότι ό Θεός διέταξε να γίνει έτσι. Κάθε τι να το δεχώμεθα ως εντολή του Θεού. Αυτό είναι αληθινή Ταπείνωσης. Ενώ υπερηφάνεια είναι, όταν εμπιστεύεσαι στον εαυτό σου, στον νου σου, στις δυνάμεις σου, όταν νομίζεις ότι είσαι ανώτερος από τον άλλον, καλλίτερος, ωραιότερος, εναρετώτερος και ευαρεστότερος στον Θεό. Τότε σίγουρα είσαι κυριευμένος από την υπερηφάνεια, από την οποία είθε να μας φύλαξη ό Θεός, πού ταπεινώθηκε για την σωτηρία μας.
Να ταπεινούμεθα, αδελφοί, διότι ό υπερήφανος δεν μπορεί να σωθεί. Να κλαίμε τις αμαρτίες μας εδώ, για να χαρούμε στην άλλη ζωή αιωνίως, διότι μετά την σωματική μας αναχώρηση άπ' αυτόν τον κόσμο όλοι θα μας ξεχάσουν. Να μην έχουμε την ελπίδα μας στους ανθρώπους, αλλά μόνο στον Θεό. Ό άνθρωπος αλλάζει. Σήμερα σου δίνει και αύριο σου ζητεί. Σήμερα σε επαινεί και αύριο σε κατακρίνει. Ας θέσουμε τις ελπίδες μας στο έλεος του Θεού και δεν θα απογοητευθούμε ποτέ.


29. Άλλοτε πάλι συμβούλευε ως εξής τους ίδίους μαθητές του:

Εάν θα είχαμε την πίστη ότι ό Θεός είναι πάντοτε μαζί μας και μέσα μας, δεν θα φοβόμασταν ούτε τον θάνατο, ούτε την πείνα, ούτε την ασθένεια, διότι θα είχαμε την εμπιστοσύνη μας ότι ευρισκόμεθα στην αγκαλιά του Θεού, όπως τα νήπια στην αγκαλιά της μητέρας των. Δεν φθάσαμε όμως στο μέτρο αυτό. Έχουμε στηρίξει τις ελπίδες μας στα χρήματα, τις περιουσίες, στην δύναμη των ανθρώπων, στις ηδονές και όχι στον Θεό.


30. Πώς μπορούμε να έχουμε παντοτινή μνήμη του θανάτου και της μελλούσης Κρίσεως; Ερώτησε κάποιος από τους μαθητές του τον Γέροντα
Αλίμονο στον άνθρωπο πού θα πέση στα χέρια του Θεού του Ζώντος, είπε ό Γέροντας στενάζοντας! Από μία φυλακή σε βγάζει ένας δικηγόρος, από ένα νοσοκομείο, μπορεί να σε βοηθήσει να βγεις ένας ιατρός, αλλά, όταν βαδίζεις ενάντια προς το Θείο θέλημα και παροργίζεις τον Θεό, που μπορείς να κρυφθείς από το πρόσωπο Του; Πατέρες, να σκεπτώμεθα πάντοτε τις αμαρτίες μας και την εσχάτη ώρα της κρίσεως και στους αιώνας δεν θα αμαρτάνουμε.


31. Πάτερ Παϊσιε, πείτε μου ένα λόγο σωτηρίας; Τον ρώτησε κάποιος.
Έτσι ερώτησα και εγώ κάποιον και μου είπε: Να μη κάνης κάθε τι πού μπορείς, να μη πιστεύεις κάθε τι πού ακούς και να μη λέγεις κάθε τι πού γνωρίζεις!!!


32. Άλλοτε πάλι συμβούλευσε τα έξης σ' ένα μαθητή του:
Να ζητάμε από τον Θεό δια της προσευχής τον φόβο Του και τον φόβο του θανάτου. Με τον φόβο του Θεού έχουμε την αρχή της σοφίας, ενώ ό φόβος του θανάτου και της εσχάτης κρίσεως μας φυλάγει από την αμαρτία και μας προτρέπει στην μετάνοια. Επίσης από τον θείο φόβο γεννώνται σ' εμάς ή πίστης, ή ελπίδα και ή αγάπη.


33. Πώς πρέπει να συμπεριφέρομαι στον πλησίον μου για να εκπληρώνω την εντολή της αγάπης; Τον ερώτησε ένας μοναχός.
Να θεωρείς τον πλησίον σου καλλίτερο από τον εαυτό σου, να τον συμβουλεύεσαι, να του παραχωρείς την θέση σου, ενώ τις ελλείψεις του να τις καλύπτεις και να τις θεραπεύεις με την αγάπη σου. Κάνε αυτά και θα σωθείς.


34. Τι έχετε να μας πείτε για τους αιρετικούς, πάτερ Παΐσιε; Τον ρώτησαν κάποτε οι μοναχοί της μονής Συχαστρίας.
Όπως λέγει και ή Αποκάλυψη, δύο θηρία θα εξαπατήσουν τον κόσμο. Το ένα θα προέλθει από την γη και το άλλο από την θάλασσα. Το πρώτο είναι οί αιρετικοί, οι όποιοι λέγουν: Ιδού, εδώ είναι ό Χριστός, εκεί ό Χριστός, πουθενά ό Χριστός! Το δεύτερο θηρίο εκ της θαλάσσης είναι οί άπιστοι και οί βλάσφημοι του Θεού.
Θάλασσα είναι ό κόσμος, ενώ ή γη είναι ή Αγία Γραφή, από την οποία γεννώνται οί διαστρεβλωμένες διδασκαλίες των αιρετικών. Το πρώτο θηρίο, οί αιρετικοί, υπηρετεί το δεύτερο, δηλ. τους απίστους.
Ποιος γνωρίζει όμως με Τι τρόπο και ποία μέσα θα σώσει ό Θεός την Εκκλησία Του και τον κόσμο! Αυτός είναι πού είπε: "Και εν αύτη τη πέτρα οικοδομήσω μου την Εκκλησία και πύλαι αδου (δηλ. τα στόματα των αιρετικών) ου κατισχύσουσιν αυτής" (Ματθ. 16, 18).
Ας προσευχώμεθα στον αγαθό Θεό και Σωτήρα μας Ιησού Χριστό να λύτρωση τον κόσμο και την Εκκλησία Του από αυτά το δύο μεγάλα θηρία της απώλειας.
Κάποτε ένας μοναχός από την Συχαστρία τον ρώτησε:


35. Πάτερ Παΐσιε, βλέπω φαντασίες πειρασμικές και δεν μπορώ να τις υπομείνω, Τι να κάνω;
Άκουσε, πάτερ, απήντησε ό Γέροντας, να δοξάζουμε , τον Θεό, διότι μας δοκιμάζει με πειρασμούς, με ασθένειες και κάθε είδους δοκιμασίες εδώ σ' αύτη την γη και όχι στην άλλη. Εάν δεν ζούμε περικυκλωμένοι με πειρασμούς δεν μπορούμε και να σωθούμε. Όπως είναι ή φωτιά για τον χρυσό, έτσι είναι και οί πειρασμοί
για την ζωή μας. Μας ενισχύουν, μας επαναφέρουν στον σωστό δρόμο, μας επαυξάνουν την πίστη, μας ταπεινώνουν και μας διδάσκουν να προσευχώμεθα και να συμβουλευώμεθα άλλους. Όποιος είναι καλός, γίνεται καλλίτερος, και αυτός πού νίκησε τους πειρασμούς να προσεύχεται για τους άλλους πού είναι ευάλωτοι στο κακό. Ας προσευχώμεθα, πάτερ. Όταν οί Πνευματικοί μας επιπλήττουν για την διόρθωση μας, να μη στενοχωρούμεθα, διότι ό δρόμος της σωτηρίας είναι με πειρασμούς στρωμένος. Τώρα, πάθαμε και εμείς ότι και ό ιερεύς Ήλί της Παλαιάς Διαθήκης με τα δύο παιδιά του. Τα λυπήθηκε και δεν τα επέπληξε στην κατάλληλη ώρα, οπότε έσφαλαν ενώπιον του Κυρίου και τιμωρήθηκαν όλοι με θάνατο. Ο Θεός να μας φύλαξη να μην έχουμε την τύχη εκείνου.


36. Ένας πιστός ζήτησε από τον Γέροντα λόγον ωφελείας και εκείνος τον είπε:
Αδελφέ, πολλές φορές τα ζώα είναι σοφότερα από τους ανθρώπους. Να διδασκώμεθα από το βόδι την υπακοή και υπομονή, από το πρόβατο την ταπείνωση και πραότητα, από το μυρμήγκι και την μέλισσα την καθαριότητα και την εργατικότητα. Από όλα τα ζώα μπορούμε να πάρουμε κάτι για την ζωή μας.


37. ΛΟΓΟΣ
Κάποια ημέρα ό Γέροντας ενώ θαύμαζε την ωραιότητα των δασών και βουνών της Σύχλας, είπε στους πατέρες με στεναγμούς: Φοβάμαι, πατέρες μου, πολύ ότι θα μείνουμε μ' αυτόν τον φυσικό παράδεισο της γης και θα χάσουμε τον άλλον, λόγω της οκνηρίας μας! Άλλοτε πάλι, σε ώρα εσπερινού, ευρισκόμενος μέσα στο Ιερό Βήμα και ακούγοντας έξω ανάγνωσμα από τον προφήτη Ησαΐα περί της εσχάτης κρίσεως, γονάτισε και με βαθύς στεναγμούς, έλεγε: "Αλίμονο, Αλίμονο, Τι φοβερή θα είναι ή τελική κρίσης του Θεού. Και άρχισε να κλαίει με ολολυγμούς...".


38 Στην συνέχεια πρόσθεσε ό Γέροντας και αυτό τον λόγο:
Το καλλίτερο είναι να γίνει ό άνθρωπος ένα πήλινο σκεύος, το όποιον είναι χρήσιμο για όλους τους ανθρώπους και για όλες τις δουλειές κάθε ημέρα, και για το φαγητό, για το νερό κ.λ.π. Ενώ το χρυσό σκεύος τίθεται στα σκευοφυλάκια, κλειδώνεται στις ντουλάπες, κινδυνεύει από τους κλέφτες και χρησιμοποιείται λίγες φορές ή
μία φορά τον χρόνο. Το πήλινο σκεύος έχει την καθημερινή του χρήση και προσφορά για τον άνθρωπο. Έτσι είναι και ό ταπεινός άνθρωπος, πού δεν ζητεί, τιμές και αξιώματα. Παραμένει ασήμαντος εν μέσω και της κατωτέρας ακόμη τάξεως ανθρώπων, άλλ' όλους τους ωφελεί, τους συμβουλεύει, τους βοηθεί και όλοι τον ζητούν και χαίρονται μαζί του. Ή Ταπείνωσης είναι μεγάλο δώρο για τους μοναχούς και τους χριστιανούς!


39. Πάτερ Παΐσιε, Τι είναι ή συνείδηση; Τον ερώτησε ένα μοναχός.
Συνείδηση είναι ό άγγελος του Θεού, ό όποιος φυλάγει , τον άνθρωπο. Όταν σε ελέγχει, σημαίνει ότι ό Θεός σε μαλώνει και πρέπει να χαίρεσαι διότι ό Θεός δεν σε ξέχασε. Πρέπει να έχουμε πάντοτε ενώπιον μας τις αμαρτίες μας, για να μας ραπίζει ή συνείδησης με τον έλεγχο και έτσι να αποκτήσουμε δάκρυα στην προσευχή και να μη αμαρτάνουμε πλέον.


40. Κάποτε ένας χριστιανός, πού ήταν λυπημένος, ζήτησε λόγο παρηγοριάς από τον Γέροντα και εκείνος τον είπε:
Άκουσε, αδελφέ. Χωρίς πειρασμούς και θλίψεις δεν μπορούμε να σωθούμε. Άλλα να μη ταραζώμεθα, ούτε να ολιγοπιστούμε, διότι τώρα ό διάβολος επιτίθεται σκληρότερα εναντίον των ανθρώπων, από ό,τι στο παρελθόν, διότι ξέρει ότι λίγο καιρό ακόμη θα κυρίαρχη ως κοσμοκράτορας του σημερινού κόσμου. Να προσευχώμεθα, να υπομένουμε και να ενθυμούμεθα τα λόγια του Κυρίου, πού είπε ότι θα είναι μαζί μας μέχρι συντέλειας των αιώνων. Ούτε να απελπιζόμαστε στον καιρό των δοκιμασιών μας, διότι ό Θεός δεν μας εγκαταλείπει. όπως στο καιρό του προφήτου Ηλία του Θεσβίτου, του είπε ό Θεός ότι υπάρχουν ακόμη 7.000 άνδρες εκλεκτοί Του πού δεν προσκύνησαν τον θεό Βάαλ, έτσι σήμερα υπάρχουν πολλοί εκλεκτοί χριστιανοί με δυνατή πίστη πού δεν έκλιναν την ψυχή των στην δουλεία των παθών. Έχει ό Θεός τους δικαιους Του, στα χωριά και στις πόλεις, πού Τον δοξάζουν ήμερα και νύκτα και ζουν με παρθενία και εγκράτεια, ελεούν τους πτωχούς και τις χήρες, αλλά τα ονόματα τους τα γνωρίζει μόνον ό Θεός.


41. Μία γυναίκα, ή οποία δεν ήθελε να έχει πολλά παιδιά, επήγε στον Γέροντα να την συμβουλεύσει Τι να κάνη. Αυτός της είπε:
Εάν αποφεύγεις τα παιδιά, αποφεύγεις την σωτηρία. Μην αρκείσαι μόνο σε ένα παιδί διότι μπορεί να το χάσης και αυτό. Τα πολλά παιδιά σ' ένα σπίτι είναι υγιέστερα από εκεί όπου υπάρχουν συνήθως ένα ή δύο, τα όποια γίνονται δύστροπα και φιλάσθενα. Εδώ εκπληρώνεται ό λόγος του Κυρίου πού λέγει: "Ό σπείρων φειδομένως , φειδομένως και θερίσει, και ό σπείρων έπ' εύλογίαις έπ' εύλογίαις και θερίσει" (Β' Κορ. 9, 6).
Ήλθε σε μένα πριν από λίγο καιρό μία γερόντισσα γυναίκα για εξομολόγηση και την ερώτησα:
Αδελφή, πόσα παιδιά έχεις; Απέκτησα 18 πάτερ!
Τα οκτώ τα επήρε ό Θεός, πέθαναν από μικρά και τα άλλα δέκα είναι στην ζωή, όλοι τακτοποιημένοι στο χωριό με τις οικογένειες τους.
Ήλθε μία άλλη γυναίκα από μακριά και την ερώτησα:
Πόσα παιδιά έχεις, χριστιανή μου; Ούτε ένα, πάτερ. Πόσες εκτρώσεις έχεις κάνει μέχρι τώρα; Σαράντα έκανα πάτερ.
Πήγαινε από εδώ, παιδί μου, και εξομολογήσου στον επίσκοπο και μετανόησε όσο έχεις καιρό, διότι είναι φοβερή ή κρίσης του Θεού! Μετά από την άρνηση της πίστεως, το μεγαλύτερο αμάρτημα στον κόσμο είναι ό φόνος των βρεφών δια των εκτρώσεων. Αυτά τα δύο αμαρτήματα προκαλούν γρήγορα την οργή και τιμωρία του Θεού στους ανθρώπους.
Ένας αρχάριος μοναχός είπε στον Γέροντα: Τι να κάνω, πάτερ, διότι δεν μπορώ να κάνω υπομονή στο διακόνημα πού μου έδωσαν;
Εάν μπορείς και δεν θέλεις, είναι αμαρτία, ενώ εάν δεν μπορείς, διότι είναι βαρύ ή είσαι ασθενής, δεν είναι αμαρτία. Μόνο να το πεις στον ηγούμενο να σε τακτοποίηση σε άλλο διακόνημα, όπως θα τον φωτισει ό Θεός. Στο μοναστήρι τίποτε να μην κάνης χωρίς ευλογία. Εάν ζήσουμε με υπακοή και εκκοπή θελήματος θα σωθούμε σίγουρα.


42. Ένας μοναχός ήλθε στον πατέρα Παΐσιο και του είπε:
Πάτερ, θα κάνω αίτηση για να πάω στο Άγιον Όρος, διότι εδώ φοβούμαι ότι δεν θα σωθώ! Τότε ό Γέροντας του είπε: Και εγώ θα ήθελα να πάω, αλλά εάν με στείλουν ή μου δώσουν απολυτήριο από εδώ. Διαφορετικά δεν ξέρω Τι ζητώ. Εάν θέλουμε την σωτηρία μας να μη κάνουμε ποτέ το θέλημα μας, ούτε να εμπιστευόμεθα στον δικό μας νου.
Πάτερ, άκουσα ότι ένα τμήμα εκ των μοναχών πηγαίνει στην μονή Νεάμτς
Πολύ καλά! Εκεί δεν υπάρχει ό Θεός;
Ακούγοντας αυτά τα λόγια ό νέος μοναχός, επέστρεψε ήσυχος στο κελί του.
Μερικοί μοναχοί ζήτησαν λόγους παρακλήσεως από τον Γέροντα και εκείνος τους είπε:
Από τρία πράγματα πρέπει να φυλάγεται περισσότερο ό μοναχός: Από το κρασί, την κρεοφαγία και την συζήτηση με γυναίκες.
Ένας άλλος πάλι, του ζήτησε συμβουλές και ό Γέροντας του είπε:
Παράδωσε τον εαυτό σου στο θέλημα του Θεού και θα έχεις ειρήνη στην ψυχή σου. Κάνε ότι σε διατάζουν, μην εργάζεσαι τίποτε χωρίς ευλογία. Όταν δεν ξέρης κάτι, ρώτησε τους άλλους, και όταν δεν υπάρχει κάποιος να τον ερώτησης, προσευχήσου στον Θεό και Εκείνος θα σου δείξει τον καλό δρόμο και θα σε φωτίσει.


43. Όταν βρίσκομαι μόνος και πρέπει να εκλέξω κάτι, πώς θα ξέρω ότι αυτό θα είναι κατά Θεόν, για να το κάνω;
Προσευχήσου επίμονα με νηστεία και μετάνοιες μέχρι τρεις ήμερες και προσπάθησε να ακούσης την φωνή της συνειδήσεως σου. Αυτό πού σε προτρέπει να κάνης επίμονα, αυτό είναι και το θέλημα του Θεού.


44. Κάποτε τον ερώτησαν μερικοί αδελφοί: Γιατί, πάτερ Παΐσιε, δεν έχουμε αγάπη για την προσευχή και δεν στεκόμαστε με ζήλο και ευλάβεια στην εκκλησία, έτσι όπως ήλθαμε στην αρχή;
Εμείς είμεθα οι ένοχοι, διότι ασχολούμεθα περισσότερο με τις υλικές φροντίδες, παρά με τον Θεό. Διάβασα στον άγιο Ισαάκ τον Σύρο αυτόν τον λόγο περί προσευχής: "Σημείο πνευματικής αδυναμίας είναι ή περιφρόνησης προς την προσευχή",Και σε άλλο μέρος λέγει: "Εάν ό μοναχός κάνη κάτι άλλο στον καιρό της προσευχής, περιπαίζεται από τον διάβολο". Έτσι λοιπόν, εάν εγκαταλείψουμε τον κανόνα της προσευχής, τότε μας εγκαταλείπει και ό Θεός. Ή αποστολή του μονάχου είναι μία και μόνη: Να δοξάζει ακατάπαυστα τον Θεό, να προσεύχεται για τον κόσμο και για την συγχώρηση των αμαρτιών του. Μόνο σε περίπτωση μεγίστης ανάγκης για επιτέλεση διακονήματος κατόπιν υπακοής στον γέροντα μας ή υπηρεσίας ασθενών, επιτρέπεται να απουσιάζουμε από την εκκλησία. Άλλα και τότε είμεθα υποχρεωμένοι να προσευχώμεθα νοερός. Ή ελάττωσης της αγάπης και του ζήλου για τα Θεία και προπαντός για την εκκλησία, είναι σημείο της ψυχικής μας ερημώσεως.


45. Σε ένα νέο ιερομόναχο του έδωσε ό Γέροντας την έξης συμβουλή:
Μη δέχεσαι ποτέ γυναίκα στο κελί σου για να την συμβουλεύσεις, διότι αυτό είναι μεγάλος κίνδυνος, ιδιαίτερα για τους νέους μοναχούς. Εάν σου ζητεί συμβουλή να πάτε στην εκκλησία και όχι στο κελί. Εάν σε αναζητούν γυναίκες για συμβουλές μη χαίρεσαι γι' αυτό, αλλά να φοβάσαι, διότι είναι μεγάλος κίνδυνος. Από τις συζητήσεις με γυναίκες έρχονται οί πτώσεις!


46. Δύο αρχάριοι αδελφοί ζήτησαν από τον Γέροντα λόγους παρηγορητικούς και εκείνος στενάζοντας τους είπε:
Διάβασα στον άγιο Θεόδωρο τον Στουδίτης αυτόν τον λόγο: "Αγια είναι τα οστά εκείνα πού έχουν σπέρμα στην Σιών!" Ευλογημένοι και αγιασμένοι να είναι και οί γονείς σας πού σας γέννησαν και σας χάρισαν στον Θεό. Να ζείτε με χαρά και πολλή ευγνωμοσύνη στον Οίκο του Θεού. Το μοναστήρι είναι ή Ιερουσαλήμ και ή πνευματική Σιών. Από τον αγώνα μας εδώ θα εξαρτηθεί και ή απόκτησης της ουρανίου Ιερουσαλήμ. Να είσθε ευτυχείς διότι ευρίσκεστε στην αγκαλιά του Θεού και κατοικείτε στις πύλες του θείου Οίκου. Πόσοι από τους άλλους της ηλικίας σας θα επιθυμούσαν να κατοικούν εδώ, να ψάλλουν μαζί σας, να προσεύχονται και να χαίρονται μέσα σ' αυτή την αγγελική χορεία, αλλά δεν εκλήθησαν από τον Θεό. Λοιπόν, Άιντε, πηγαίνετε χαίροντες και προσμένοντας πάντοτε το θείον έλεος.


47. Ένας Πνευματικός ζήτησε από τον Γέροντα μία συμβουλή και εκείνος τον είπε:
Το δυσκολότερο έργο για τον Ιερέα είναι ή Θεία Λειτουργία και ή εξομολόγησης. Μερικοί σκανδαλίσθηκαν και έπεσαν ακόμη κατά την εξομολόγηση. Γι' αυτό ό Ιερεύς καλείται και Πνευματικός διότι θα πρέπει να είναι το φως για τους άλλους και το δοχείο της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Εάν έχει πλούσια επάνω του την θεία χάρι, δεν σκανδαλίζεται από τις αδυναμίες των ανθρώπων, διότι ευρίσκεται θεία χάριτι υπεράνω αυτών και μπορεί να θεραπεύει τις ψυχές των χριστιανών. Εάν είναι εμπαθής, το Άγιο Πνεύμα δεν κατασκηνώνει σ' αυτόν και εύκολα σκανδαλίζεται, όταν ακούει τα αμαρτήματα των ανθρώπων. Ένας τέτοιος ιερεύς δεν πρέπει να εξομολογεί τον κόσμο. Ή πνευματική πατρότητα δίνεται κατά κανόνα, μόνο στους ηλικιωμένους και δοκιμασμένους στην αρετή. Οσάκις πρόκειται να εξομολογήσουμε, είμεθα υποχρεωμένοι πρώτα να προσευχηθούμε, να έχουμε πραότητα και με την ανάλογη διάκριση και Χάρι του Θεού μπορούμε να κερδίζουμε πολλούς για την σωτηρία.


48. Σε άλλον αδελφό, πού του ζήτησε συμβουλές, του είπε:
Ή καλλίτερη συμβουλή την όποια μπορώ να σου δώσω είναι να υπομένεις τα πάντα στο μοναστήρι. Εάν οί Άγιοι υπέμειναν τα θανατηφόρα βάσανα των από τους εχθρούς της πίστεως μας για την αγάπη του Χριστού, πώς εμείς να μη υπομείνουμε έναν έλεγχο ή επίπληξη από τους άλλους ή τους γεροντάδες μας, πού έχουν τον Θεό μέσα των και έτσι θα μας βοηθήσουν να σωθούμε;


49. Ένας άλλος αδελφός ερώτησε τον Γέροντα: Πάτερ, τι να κάνω στον καιρό του πειρασμού για να μη νικηθώ;
Αδελφέ, αυτό να κάνης: Να προσεύχεσαι και να υπομένεις, μέχρι να απαλλαγής από τον πειρασμό. Είδες όταν έρχεται βροχή με αστραπές, βροντές και θύελλες, τρέχεις για να προφυλαχθείς στο σπίτι σου; Ενώ, όταν πέραση ή κακοκαιρία, βγαίνεις πάλι έξω. Έτσι και στο μοναστήρι, όταν έρχονται οί πειρασμοί και σε περικυκλώνουν, τρέξε για προσευχή στην εκκλησία ή στο κελί σου, κάνε την Παράκληση της Παναγίας, προσκύνησε τον Τ. Σταυρό, διάβασε ένα ή δύο καθίσματα από το ψαλτήρι. Όταν πέραση ό πειρασμός, βγές πάλι για το διακόνημά σου και ευχαρίστησε τον Θεό, διότι σε σκέπασε στον καιρό της δοκιμασίας σου.


50. Μία ασθενής γυναίκα, αφού εξομολογήθηκε στον Γέροντα στο τέλος του ζήτησε και κανόνα, και εκείνος της είπε:
Ό κανόνας του ασθενούς είναι το κρεβάτι του πόνου. Να που υπομένεις με ευχαρίστηση την ασθένεια σου και θα σωθείς. Να λέγεις όσο μπορείς το "Πάτερ ημών...", το "Κύριε Ιησού Χριστέ...", το "Άγιος ό Θεός...", το "Πιστεύω..." και εάν δεν γογγύζεις και εξομολογείσαι τακτικά, θα απόκτησης την αιώνια ζωή.


51. Μερικοί από τους χριστιανούς ερώτησαν τον Γέροντα, Τι τύχη θα έχουν στην άλλη ζωή οί ψυχές των φονευθέντων βρεφών από εκτρώσεις και εκείνος στενάζοντας είπε:
Εγώ πιστεύω ότι αυτά τα βρέφη είναι μάρτυρες. Αυτά θα συμπληρώσουν τον αριθμό των μαρτύρων στους έσχατους καιρούς, όπως λέγει ή Αποκάλυψις. Αυτά λαμβάνουν το βάπτισμα του αίματος, όταν προέρχονται από εκτρώσεις, αλλά ή Εκκλησία δεν τα μνημονεύει στις προσευχές της για να μη ενθαρρύνει τις εκτρώσεις,
πού για τους γονείς αποτελούν πράξη παιδοκτονίας.


52. Μερικοί γέροντες ερώτησαν τον πατέρα Παϊσιο: Ποιο είναι το χειρότερο αμάρτημα σήμερα στον κόσμο; Και εκείνος απήντησε:
Είναι ή απιστία στον Θεό, διότι απ' αυτό προέρχονται όλες οί άλλες επί της γης αμαρτίες. Όταν ό άνθρωπος δεν πιστεύει στον Θεό, δεν έχει τον φόβο Του, δεν έχει ελπίδα ούτε χαρά, αγνοεί , τον σκοπό της ζωής του και πέφτει σε όλα τα κακά, απελπίζεται και...ό Θεός να μας λύτρωση απ' αυτά.


53. Κάποιος κληρικός του είπε: Εάν διδάσκω, πάτερ, τους άλλους στην εκκλησία και στο σπίτι, αλλά δεν εκτελώ αυτά πού τους λέγω, επισύρω επάνω μου την καταδίκη του Θεού;

Εδώ και εγώ είμαι ένοχος, αλλά εξομολογήθηκα στον Πνευματικό μου ότι δεν κάνω αυτό πού διδάσκω τους άλλους και μου είπε να κάνω ότι έκαναν οί λαμβάνοντες τα τάλαντα, κατά την γνωστή παραβολή του Σωτήρος, δηλ. να μη τα θάψω προς τιμωρία μου, αλλά να τα δώσω και στους άλλους πού μπορούν να τα εργασθούν και να τα αποκτήσουν. "Έτσι πολλαπλασιάζουμε τα δοσμένα από τον Θεό τάλαντα, δανείζοντας τα οί μεν στους δε και έτσι βοηθάμε στην σωτηρία των ανθρώπων.


54. Τι πνευματικές συμβουλές δίνετε στα πνευματικά σας παιδιά, τα όποια σας αγαπούν και προσεύχονται για την σωτηρία σας;
Να ζουν με τελεία αγάπη μεταξύ τους, να προσεύχονται πάντοτε, ν' αγαπούν την εκκλησία και την ανάγνωση των ιερών βιβλίων, να υπακούουν στον Πνευματικό τους, να κάνουν την κατά δύναμη ελεημοσύνη, διότι αυτή ευαρεστεί πολύ τον Θεό και να είναι πάντοτε ταπεινοί και πράοι. Με δυο λόγο να κάνουμε όλοι έργα άξια του παραδείσου και να μη ξεχνάμε τον θάνατο ουδέποτε. Εάν θα κάνουμε αυτά, όλοι θα σωθούμε!


55. Κάποιος από τους στενότερους μαθητές του τον ερώτησε: Τι συμβουλή μου δίνετε, Γέροντα, ως πνευματική διαθήκη, ή οποία θα με βοηθήσει στην σωτηρία μου, καθώς και άλλες ψυχές;
Να κάνουμε και εμείς αυτό το όποιο διδάσκουμε στους άλλους και ότι κάνουμε στην ζωή μας να γίνεται για την δόξα του θεού και για την ωφέλεια του πλησίον, διότι ή "αγάπη καλύψει πλήθος αμαρτιών". Αυτήν την διαθήκη αφήνω σ' όλους τους μαθητές μου δηλ, την διαθήκη τις αγάπης, όπως μάς διδάσκει ο ίδιος ο Σωτήρ:
"Εν τούτω γνώσονται πάντες ότι εμοί μαθητές έστε, εάν αγάπη έχητε εν αλλήλοις" (Ίωάν. 13, 35).


56. Τι πνευματική συμφωνία έχετε κάνει Γέροντα Παΐσιε με τον Γέροντα Κλεόπα; Τον ερώτησε ένας μαθητής του.
Το φθινόπωρο του 1935 ό πατήρ Κλεόπας επέστρεψε από τον στρατό και πέρασε από εμένα, όπου ευρισκόμουν τότε στην σκήτη Κοζάντσεα, για να πάρει την ευλογία. Και καθώς τον συνόδευα λίγο κατά την αναχώρηση του, τον ερώτησα:
Ε, τώρα Τι σκέπτεσαι να κάνης, αδελφέ Κωνσταντίνε; Διότι δεν ήταν ακόμη μοναχός. Θα παραμείνεις στην Κοζάντσεα, ή θα πας πάλι στην Συχαστρία;
Θα πάω πάλι στην Συχαστρία, πάτερ Παΐσιε, όπου ευρισκόμουν και πριν επί πέντε χρόνια, κοντά στους τάφους των δύο αδελφών μου. Εκεί έχω και περισσότερη ησυχία...
Τότε βγάλαμε και οι δύο τα σκουφιά μας, γονατίσαμε, κάναμε τρεις μετάνοιες και εγώ είπα αυτή την προσευχή: "Κύριε, ευλόγησε την συμφωνία μας πού κάνουμε τώρα και οι δύο μαζί σ' αυτόν τον αιώνα. Εάν πεθάνω πρώτα εγώ, αυτός να είναι στο κεφάλι μου... και εάν πεθάνει πρώτα αυτός τότε εγώ να ευρίσκομαι στο κεφάλι του! Αμήν. Κατόπιν ασπασθήκαμε και οι δύο και αποχωρισθήκαμε.

via