Αν νομίζετε ότι «εν αρχή ην ο λόγος», κάνετε μεγάλο λάθος. Η γλώσσα του σώματος είναι πιο...αποκαλυπτική και πιο αληθινή. Αρκεί να ξέρετε τη «γραμματική» και το «συντακτικό» της...
Ο Δαρβίνος τα είπε όλα πριν από 132 χρόνια: είμαστε αυτό που φαινόμαστε, όχι αυτό που λέμε.Το 1872 κυκλοφόρησε το έργο του «Η έκφραση των συναισθημάτων στον άνθρωπο και τα ζώα» και άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Από τότε οι ειδικοί έχουν καταγράψει πάνω από ένα εκατομμύριο μη - λεκτικά σήματα (που πάει να πει ότι, ακόμα και αν θέλετε να κρυφτείτε, είναι αδύνατο!).
Έρευνες υποστηρίζουν ότι η συνολική εντύπωση ενός μηνύματος είναι 7% λεκτική (οι λέξεις που χρησιμοποιούμε), 38% φωνητική (ο ήχος της φωνής μας και ο τονισμός) και 55% μη -προφορική. Κατά μέσο όρο μιλάμε με τις λέξεις μόνο 11 λεπτά τη μέρα, ενώ για τα υπόλοιπα περνάμε το μήνυμα... με το σώμα μας. Για πρώτη φορά ο όρος «γλώσσα του σώματος» χρησιμοποιήθηκε το 1972, σήμερα όμως αποτελεί από μόνη της μια ολόκληρη επιστήμη. Και ακριβώς επειδή πρόκειται για ασυνείδητη διαδικασία είναι άκρως αποκαλυπτική. Τι θέλετε λοιπόν να πείτε όταν δεν λέτε αυτό που θέλετε;
Το σήμα του ΟΚ
Αν και μερικοί πιστεύουν ότι σημαίνει «όλα εντάξει» (από τα αρχικά της έκφρασης All Correct),στην πραγματικότητα φαίνεται πως είναι μια συντομογραφία της πόλης Old Kinderhook, που ήταν η πόλη από όπου καταγόταν ένας αμερικανός πρόεδρος το 19ο αιώνα. Αν κάνετε όμως το σχήμα του Ο με τα δάχτυλα σας στην Ιαπωνία, σημαίνει ότι θέλετε χρήματα, ενώ σε ορισμένες χώρες της Μεσογείου χρησιμοποιείται για να δηλώσει τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις ενός ανθρώπου.
Το σήμα της νίκης
Εγκαινιάστηκε από τον Ουίνστον Τσόρτσιλ το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο για να δηλώσει τη νίκη των αγγλικών στρατευμάτων. Ο Τσόρτσιλ όμως το έκανε με την παλάμη προς τα έξω γιατί με την παλάμη προς τον ομιλητή θεωρείται άκρως προσβλητική χειρονομία.
Το σήμα του σηκωμένου αντίχειρα
θεωρητικά δηλώνει ότι όλα πάνε καλά ενώ χρησιμοποιείται και για το οτοστόπ. Οι Ιταλοί όμως έχουν τη δική τους εξήγηση: αν σηκώσετε με δύναμη τον αντίχειρα προς τα πάνω, σημαίνει ότι σκέφτεστε κάτι ιδιαίτερα πονηρό, οπότε άδικα περιμένετε στην άκρη του δρόμου κάποιον καλό άνθρωπο να σας πάρει με το αυτοκίνητο του.
Η χειραψία των πολιτικών
Η χειραψία με τα δύο χέρια θέλει να δώσει την εντύπωση ότι ο άλλος είναι καθαρός και δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Τη χρησιμοποιούν ευρύτατα οι πολιτικοί αλλά φέρνει αντίθετα αποτελέσματα, αφού περνάει μήνυμα υπεροψίας και ανάγκης ελέγχου. Να τη χρησιμοποιείτε μόνο όταν ξέρετε τον άλλο καλά και δεν θα σας παρεξηγήσει.
Το σήμα της ανοιχτής παλάμης
Όχι, μην πάει το μυαλό σας στο γνωστό. Όπως το σκυλί σηκώνει το λαιμό του για να δείξει παράδοση έτσι και ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τις παλάμες του για να περάσει το μήνυμα. Οι ειλικρινείς, για παράδειγμα, θα κρατήσουν τη μία ή και τις δύο παλάμες ανοιχτές προς το μέρος του άλλου. Όταν ένα παιδί λέει ψέματα, προσπαθεί να κρύψει τις παλάμες του πίσω από την πλάτη του. Το ίδιο και ένας άντρας που προσπαθεί να τα «μπαλώσει» στη γυναίκα του: θα βάλει τα χέρια του στις τσέπες του ή θα σταυρώσει τις παλάμες του. Γι' αυτό και οι πωλητές έχουν εκπαιδευτεί να κοιτούν τους πελάτες στις παλάμες τους για να καταλάβουν αν πρόκειται....να βάλουν το χέρι στην τσέπη.
Η χειρονομία της «καμπάνας»
Έχετε κάνει κοπάνα από τη δουλειά και σας περιμένει ο διευθυντής κάνοντας με τα χέρια του το σχήμα καμπάνας (ακουμπούν τα δάχτυλα φτιάχνοντας τρίγωνο); Τότε τη «βάψατε»... Πρόκειται για χειρονομία σήμα κατατεθέν δικηγόρων και λογιστών.
Η χειραψία των αντρών
Μπορεί να μην το ξέρετε, αλλά υπάρχει και αυτή. Η χειραψία είναι το πρώτο στοιχείο των προθέσεων του άλλου, αφού περιλαμβάνει στοιχεία ελέγχου και επιβολής. Αν συναντήσετε για πρώτη φορά κάποιον, προσπαθήστε να του δώσετε το χέρι σας με την παλάμη προς τα κάτω.Έτσι περνάτε το μήνυμα ότι έχετε το... πάνω χέρι και άρα καθορίζετε τις καταστάσεις. Η χειραψία αντρών γίνεται με τις δύο παλάμες σε κατακόρυφη θέση: μοιάζει σαν μέγγενη και πολλές φορές έχει προηγηθεί ένας στιγμιαίος αγώνας δρόμου μέχρι τα χέρια να πάρουν τη θέση τους (αφού έχουν την τάση να δίνουν την παλάμη τους προς τα κάτω για να πάρουν την εξουσία). Ένα κόλπο για να ξεπεράσετε το πρόβλημα είναι να μπείτε στο χώρο με το αριστερό πόδι. Έτσι θα δώσετε το δεξί χέρι με αποτέλεσμα να πάρετε τον έλεγχο.
Το τρίψιμο του αφτιού
Έχετε δει τα παιδιά όταν περιμένουν κατσάδα από τους γονείς τους Βάζουν τα χέρια τους στα αφτιά, προσπαθώντας να αποφύγουν τα χειρότερα. Το ίδιο συμβαίνει και με εμάς, μόνο που έχουμε εξελίξει τις κινήσεις μας: όταν λοιπόν θέλουμε να πούμε ότι έχουμε κουραστεί από αυτά που λέει ο άλλος, Βάζουμε ασυναίσθητα τα χέρια στα αφτιά, κάνουμε ότι ξυνόμαστε ή, ακόμα καλύτερα, τραβάμε το λοβό του αφτιού δίνοντας το μήνυμα ότι δεν έχουμε άλλα περιθώρια υπομονής.
Τα χέρια πάνω στο στόμα
Ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ τη χρησιμοποιούσε συστηματικά στις ταινίες του όταν ανακρινόταν από την αστυνομία. Αν φέρετε το χέρι σας στο στόμα ενώ μιλάτε, σημαίνει ότι λέτε ψέματα. Αν πάλι το κάνει ο συνομιλητής σας ενώ εσείς έχετε το λόγο, δείχνει ότι δεν σας εμπιστεύεται καθόλου.
Το επιχειρηματικό βλέμμα
Αν σκέφτεστε να ζητήσετε αύξηση ή να κλείσετε μια καλή συμφωνία και θέλετε να δείξετε ότι έχετε αυτοπεποίθηση, το καλύτερο κόλπο είναι το επιχειρηματικό βλέμμα. Φανταστείτε ότι υπάρχει ένα τρίγωνο που συνδέει τα μάτια με το μέτωπο. Όση ώρα λοιπόν κάνετε τις συζητήσεις σας προσπαθήστε να κρατήσετε τη ματιά σας σε αυτό το «τρίγωνο». Αν ρίξετε το βλέμμα σας,σημαίνει ότι έχετε αρχίσει ήδη να χάνετε την κυριαρχία του παιχνιδιού. Αν πάλι δείτε έναν άντρα να σας κοιτάει αριστερά - δεξιά, με ελαφρά σηκωμένα τα φρύδια και ένα χαμόγελο γοητείας, τότε σας φλερτάρει χωρίς να το έχετε καταλάβει.
Το ξύσιμο του λαιμού
Από τις χαρακτηριστικές κινήσεις αμφιβολίας. Παρατηρήσεις μάλιστα έχουν δείξει ότι ξύνουμε το λαιμό μας περίπου πέντε φορές. Σπάνια ο αριθμός είναι μικρότερος ή μεγαλύτερος! Στην ίδια κατηγορία μπαίνει και το τράβηγμα του γιακά, που δηλώνει άνθρωπο που λέει ψέματα. Φαίνεται μάλιστα ότι έχει και επιστημονική εξήγηση αφού, όταν μας πιάνουν στα πράσα, δημιουργείται μια διαστολή των επιφανειακών αιμοφόρων αγγείων που εκφράζεται με έξαψη και κοκκίνισμα.Τραβάμε λοιπόν το γιακά σαν να προσπαθούμε να πάρουμε αέρα.
Τα δάχτυλα στο στόμα
Κλασική κίνηση άγχους όπως και το δάγκωμα των χειλιών. Πρόκειται για μια αντανακλαστική χειρονομία όταν νιώθουμε μεγάλη ανασφάλεια. Οι ψυχαναλυτές μάλιστα έχουν τη δική τους εξήγηση αφού υποστηρίζουν ότι προσπαθούμε με αυτό τον τρόπο να βρούμε τη σιγουριά που μας έδινε ο θηλασμός της μαμάς μας. Το ίδιο ισχύει και τα μολύβια στο στόμα που «μασούν» πολλά παιδιά για να διοχετεύσουν το άγχος τους.
Το άγγιγμα της μύτης
Πρόκειται για το καμουφλάρισμα της κίνησης με τα χέρια πάνω στο στόμα. Ξέρετε ότι λέτε ψέματα και την τελευταία στιγμή που πάτ να κλείσετε το στόμα σας συγκρατήστε για να μη δώσετε δικαιώματα αγγίζοντας δήθεν τυχαία τη μύτη σας.
Καθιστός με τα δύο χέρια πίσω από το κεφάλι
Τυπική κίνηση διευθυντών και λογιστών. Δείχνει ότι έχουν τον έλεγχο της κατάστασης. Τη χρησιμοποιούν και δικηγόροι σε συναδελφικές παρέες για να δείξουν ότι είναι οι πιο έξυπνοι της παρέας. Ένας καλός τρόπος να αλλάξετε τις ισορροπίες σε μια συζήτηση είναι να κάνετε κάποιες ερωτήσεις. Θα αναγκαστεί να αλλάξει στάση και να έρθει προς το μέρος σας.
Το σταύρωμα των χεριών
Αν δείτε τον αγαπημένο σας να σας περιμένει με σταυρωμένα σφιχτά τα χέρια, ετοιμαστείτε για...θύελλα. Το σταύρωμα των χεριών σημαίνει ότι βρίσκεστε μπροστά σε ένα φραγμό. Ανάλογα μάλιστα με την περίσταση έχει και την εξήγηση του: αν πάτε για πρώτη φορά σε ένα πάρτι και πιάσετε με το ένα σας χέρι τον αγκώνα του άλλου, σημαίνει ότι τα έχετε χαμένα. Αν πάλι δείτε έναν άντρα να φτιάχνει τυχαία τα μανικετόκουμπά του ή μια γυναίκα να φέρνει ψηλά την τσάντα της, αυτό δείχνει νευρικότητα. Το ίδιο ισχύει όταν σε ένα μπαράκι πιάνετε το ποτήρι της μπίρας και με τα δύο χέρια.
Οι στάσεις του σώματος
Καθιστός με το ένα χέρι στη μέση και το άλλο στο πρόσωπο, με το δείκτη να ακουμπάει στο μάγουλο, το άλλο δάχτυλο να σκεπάζει το στόμα και τον αντίχειρα να στηρίζει το πιγούνι. Αν το δείτε σε συνέντευξη για δουλειά, δεν χρειάζεται να ρωτήσετε πότε θα σας πάρουν τηλέφωνο. Η απάντηση είναι «ποτέ»! Πρόκειται για μια στάση άκρως επικριτική, γεγονός που φαίνεται από τις κινήσεις των χεριών και το πιγούνι που γέρνει προς τα κάτω και δηλώνει εχθρότητα. Το μήνυμα είναι απλό: «Δεν μου αρέσει αυτό που λες και δεν πρόκειται να συμφωνήσω ποτέ μαζί σου».
Πλησιάζοντας ο ένας τον άλλο με ανασηκωμένα τα χέρια (σαν να κρατάτε κάτι)
Οι περισσότεροι, ακόμα και χωρίς να το καταλάβουμε, διατηρούμε μεταξύ μας μια απόσταση μισού μέτρου. Όταν ο ένας πλησιάζει προς τον άλλο, δείχνει μια τάση κατάκτησης. Αν πρόκειται για ένα άντρα ή μια γυναίκα και υπάρχουν και άλλες προϋποθέσεις, τότε σημαίνει σαφώς μια ερωτική δήλωση. Αν γείρετε προς τα πίσω και σηκώσετε ψηλά τα χέρια σας στην περιοχή του στέρνου, δίνετε το μήνυμα ότι ο άλλος έχει εισχωρήσει στο ζωτικό σας χώρο και καλά θα κάνει να απομακρυνθεί.
Όρθιος με τα χέρια στη μέση
Η «στάση μποξέρ» των αθλητών πριν ανέβουν στο ρινγκ. Επιθετική, δηλώνει άνθρωπο έτοιμο για όλα. Οι ειδικοί την ονομάζουν «στάση επίτευξης». Ο άλλος έχει ένα στόχο και τίποτα δεν θα τον εμποδίσει. Συχνή στους άντρες ιδιαίτερα παρουσία γυναικών, όταν θέλουν να περάσουν μήνυμα ελέγχου.
Όρθιος με τα χέρια να κρατούν τη ζώνη ή τις κορυφές των τσεπών
Στάση καουμπόι που δείχνει έτοιμος για επίθεση. Συχνά περνάει ερωτικό μήνυμα (κολλάει«γάντι» με την εικόνα του καβαλάρη με το θεληματικό πιγούνι). Τα χέρια δείχνουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων, αφήνοντας υπονοούμενα που δεν μένουν απαρατήρητα από τις γυναίκες. Δύο άντρες αντιμέτωποι με την ίδια στάση σημαίνει ότι ετοιμάζονται να διεκδικήσουν το θήραμα τους.
Όρθιος με τα χέρια πίσω από την πλάτη
Πρόκειται για κίνηση που δείχνει αυτοπεποίθηση και δύναμη (γι' αυτό τη χρησιμοποιούν οι διευθυντές διασχίζοντος τα γραφεία ή οι καθηγητές στο διάλειμμα). Αν αισθάνεστε αγχωμένη πριν από συνέντευξη για δουλειά, θα σας δώσει θάρρος να αντιμετωπίσετε τα πράγματα.Αντίθετα, όταν το ένα χέρι συγκρατεί το άλλο από τον αγκώνα, καλά θα κάνετε να το βάλετε στα πόδια. Ο άλλος είναι εκνευρισμένος μαζί σας και προσπαθεί να ελέγξει τα νεύρα του για να μη σας χτυπήσει.
Καθιστός με σταυρωμένα τα πόδια
Όπως και στην περίπτωση των σταυρωμένων χεριών, πρόκειται για στάση που δείχνει νευρικότητα. Έχει όμως την ιδιαίτερη εξήγηση της. Για παράδειγμα, υπάρχει η ευρωπαϊκή στάση σταυρώματος των ποδιών όπου το δεξί πόδι αγκαλιάζει το αριστερό και δείχνει άμυνα, τα σταυρωμένα πόδια σε σχήμα του αριθμού «τέσσερα» δηλώνουν ετοιμότητα για μάχη, το σφίξιμο του ενός ποδιού που σταυρώνεται με το άλλο δείχνει πείσμα και το σταύρωμα των ποδιών σε όρθια στάση που συνήθως συνδυάζεται με το σταύρωμα των χεριών, σημαίνει ότι δεν νιώθετε σιγουριά και περιμένετε να δείτε την εξέλιξη των πραγμάτων.
Εσείς τι θέση κάθεστε;
Μπορεί η επιλογή να είναι τυχαία, αλλά υπάρχει στρατηγική, θέλετε να πουλήσετε κάτι σε κάποιον, κάθεστε στη γωνία του γραφείου του για κοντινή επαφή αλλά και εξουσία. Νιώθετε ανταγωνιστικά, κάθεστε απέναντι του. Έρευνα σε ιατρεία έδειξε ότι το 5% ασθενών ένιωθαν άνετα με τον γιατρό πίσω από το γραφείο του. θέλετε ανεξαρτησία, κάθεστε διαγώνια, θέση εχθρικότητας. Σημαντικό είναι και το τραπέζι: τετράγωνο = επίσημο, δημιουργεί ανταγωνιστική κατάσταση-στρογγυλό = ανεπίσημο, διευκολύνει τη χαλαρή συζήτηση - ορθογώνιο = δύο θέσεις επιρροής που κινούν τα νήματα. Είναι χαρακτηριστικό ό,τι οι ανοιχτές οικογένειες προτιμούν τα στρογγυλά στις τραπεζαρίες τους, οι κλειστές τα τετράγωνα και οι εξουσιαστικές τα ορθογώνια.
Συνηθισμένες σωματικές κινήσεις:
* Όταν τρίβεις το μάτι είτε αγγίζεις τη μύτη φανερώνει ότι λες ψέματα.
* Είσαι κατακριτικός σε αυτό που ακούς όταν στηρίζεις το πηγούνι με την παλάμη
και ακουμπάς τον δείκτη στο μάγουλο.
* Διαφωνείς όταν «μαδάς» το ρούχο σου.
* Ανυπομονείς όταν παίζεις «ταμπούρλο» με τα δάχτυλά σου.
* Κατανοείς όταν κινείς αργά (πάνω-κάτω) το κεφάλι. Αν η κίνηση αυτή είναι όμως γρήγορη,σημαίνει ότι συμφωνείς.
* Ενώνεις πρώτα τις άκρες των δακτύλων των χεριών σου και μετά και τις δυο παλάμες: είναι φανερό ότι πήρες την απόφασή σου!
* Χαμηλώνεις το βλέμμα: νικήθηκες...
* Πλέκεις τα δάχτυλα των χεριών πίσω από το κεφάλι και τεντώνεις τους αγκώνες προς τα έξω:διαλαλείς την ανωτερότητά σου...
* Σταυρώνεις τους αστραγάλους και τα χέρια: βρίσκεσαι σε άμυνα.
* Φανερώνεις ότι αμφιβάλλεις σε αυτά που ακούς όταν στρίψεις το λαιμό και ξύνεσαι κάτω από το αυτί...
* Ανταποκρίνεσαι σ' αυτό που λέει ο συνομιλητής σου όταν μιμηθείς τη δική του σωματική στάση.
* Αν, ως ομιλητής, τεντώσεις τα χέρια προς τα εμπρός με τις παλάμες προς τα κάτω, σημαίνει ότι είσαι βέβαιος για το τι λέει το ακροατήριό σου.
* Τέλος και κάτι που ίσως δεν χρειαζότανε ιδιαίτερη ερμηνεία είναι ότι όταν κινείσαι διαρκώς δείχνεις τη νευρικότητά σου...
______
Πηγή: Οι πληροφορίες προέρχονται από άρθρο της Καθημερινής κι απο το βιβλίο «Η γλώσσα του σώματος» του Αλαν Πιρς