α. Επ' ελευθερία εκλήθητε
1. Ερευνήσαμε μερικά σημεία γύρω από το θείο πρόσωπο του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού. Και είδαμε παντού φως. Όχι μόνο τόσο, όσο συνήθως ζητάμε, αλλά πολύ περισσότερο!
Όσοι δεν πιστεύουν στον Χριστό, λογικά δεν έχουν δίκιο. Δεν πιστεύουν, όχι επειδή τάχα δεν το μπορούν, αλλά επειδή δεν το θέλουν.
Η θέλησή τους παρεμβαίνει και τους κάνει να υποτιμούν κριτήρια, που σε άλλες περιπτώσεις τα θεωρούν υπέρ-αυθεντικά!
Γιατί;
Απλούστατα, γιατί έτσι θέλουν!
2. Μα και ο Θεός έτσι θέλει. Να είμαστε ελεύθεροι. Να πιστεύωμε, αν εμείς το θέλωμε. Και να μην πιστεύωμε, όταν εμείς δεν το θέλωμε!...
Όταν ο Θεός ευδόκησε να σώση τον κόσμο, μας άνοιξε την οδό της σωτηρίας. Και μας εκάλεσε να την αναζητήσωμε∙ να την βρούμε∙ και να την ακολουθήσωμε.
Όμως πολλοί άνθρωποι ΔΕΝ θέλουν, να ασχοληθούν με την φιλάνθρωπη και σωτήρια αυτή ευεργεσία του Θεού.
Μήπως γι' αυτό έπρεπε να αλλάξη ο Θεός σχέδιο;
Ο Χριστός δεν ηθέλησε να έλθη στην Πρώτη Του Παρουσία μετά δυνάμεως και δόξης πολλής, όπως θα έλθη στην Δεύτερη Παρουσία Του. Τότε η Παρουσία Του θα είναι σαφέστατη. 2+2=4. Θα Τον ιδούν ΟΛΟΙ. Ακόμη και οι πιο φανατικοί εχθροί Του. Και εκείνοι, που Τον εσταύρωσαν.
Στην Πρώτη Παρουσία Του ο Χριστός δεν ηθέλησε να φανερωθή εν δόξη. Γιατί τότε όλοι θα αναγκάζονταν να πιστεύσουν! Μα αυτό δεν θα ήταν σωστό...
Η μεγαλύτερη αξία στη ζωή μας είναι η ελευθερία. Ακόμη και όταν εθνικά-πολιτειακά είμαστε δούλοι. Έτσι το ηθέλησε ο Θεός. Έτσι μας έφτιαξε.
Κατ' εικόνα Θεού. Δηλαδή: Ελεύθερους με ηθική κρίση∙ ό,τι κάνομε, να το κάνωμε με δική μας επιλογή.
Και μας είπε: Η αληθινή, η γνήσια ζωή, είναι δεμένη με την σωστή χρήση της ελευθερίας μας.
Λέγει ο Θεός:
* Ιδού δέδωκα προ προσώπου σου (= έβαλα μπροστά σου)
• την ζωήν και τον θάνατον.
• την ευλογίαν και την κατάραν.
* Έκλεξαι συ την ζωήν.
ίνα ζης συ και το σπέρμα σου.
* Σωστή εκλογή είναι:
• να αγαπάς Κύριον τον Θεόν σου∙
• να εισακούης την φωνήν Αυτού∙
• να είσαι δεμένος μαζί Του.
Αυτό είναι ζωή σου (Δευτ. 30, 19-20).
3. Ο Θεός θέλει ελεύθερους. Τόσο ελεύθερους, ώστε να μπορούμε, ακόμη και να Τον αρνηθούμε.
Γιατί, όπου δεν υπάρχει ελευθερία,
• δεν υπάρχει ήθος∙
• δεν υπάρχει ηθική ζωή∙
• δεν υπάρχει ευθύνη.
Και όπου δεν υπάρχει ευθύνη,
• δεν υπάρχει καλό και κακό∙
• δεν υπάρχει δικαίωμα αμοιβής∙
• δεν υπάρχει δικαίωμα τιμωρίας.
4. Ο Χριστός ήλθε στον κόσμο ελευθερωτής.
Μας καλεί από το σκοτάδι της πλάνης
εις το θαυμαστόν Αυτού Φως (Α' Πετρ. 2, 9).
Όμως εις το φως της αποκαλύψεως του Θεού μένουν μερικά σημεία ασαφή. Τα ασαφή και σκιερά αυτά σημεία (στην Αγία Γραφή και στα δόγματα της Εκκλησίας) αποτελούν έκφραση της σοφίας του Θεού, που μας θέλει ελεύθερους∙ τόσο ελεύθερους, ώστε να μπορούμε να Τον αρνηθούμε∙ και να Τον βλασφημούμε!
Όσοι δεν πιστεύουν στον Χριστό, λογικά δεν έχουν δίκιο. Δεν πιστεύουν, όχι επειδή τάχα δεν το μπορούν, αλλά επειδή δεν το θέλουν.
Η θέλησή τους παρεμβαίνει και τους κάνει να υποτιμούν κριτήρια, που σε άλλες περιπτώσεις τα θεωρούν υπέρ-αυθεντικά!
Γιατί;
Απλούστατα, γιατί έτσι θέλουν!
2. Μα και ο Θεός έτσι θέλει. Να είμαστε ελεύθεροι. Να πιστεύωμε, αν εμείς το θέλωμε. Και να μην πιστεύωμε, όταν εμείς δεν το θέλωμε!...
Όταν ο Θεός ευδόκησε να σώση τον κόσμο, μας άνοιξε την οδό της σωτηρίας. Και μας εκάλεσε να την αναζητήσωμε∙ να την βρούμε∙ και να την ακολουθήσωμε.
Όμως πολλοί άνθρωποι ΔΕΝ θέλουν, να ασχοληθούν με την φιλάνθρωπη και σωτήρια αυτή ευεργεσία του Θεού.
Μήπως γι' αυτό έπρεπε να αλλάξη ο Θεός σχέδιο;
Ο Χριστός δεν ηθέλησε να έλθη στην Πρώτη Του Παρουσία μετά δυνάμεως και δόξης πολλής, όπως θα έλθη στην Δεύτερη Παρουσία Του. Τότε η Παρουσία Του θα είναι σαφέστατη. 2+2=4. Θα Τον ιδούν ΟΛΟΙ. Ακόμη και οι πιο φανατικοί εχθροί Του. Και εκείνοι, που Τον εσταύρωσαν.
Στην Πρώτη Παρουσία Του ο Χριστός δεν ηθέλησε να φανερωθή εν δόξη. Γιατί τότε όλοι θα αναγκάζονταν να πιστεύσουν! Μα αυτό δεν θα ήταν σωστό...
Η μεγαλύτερη αξία στη ζωή μας είναι η ελευθερία. Ακόμη και όταν εθνικά-πολιτειακά είμαστε δούλοι. Έτσι το ηθέλησε ο Θεός. Έτσι μας έφτιαξε.
Κατ' εικόνα Θεού. Δηλαδή: Ελεύθερους με ηθική κρίση∙ ό,τι κάνομε, να το κάνωμε με δική μας επιλογή.
Και μας είπε: Η αληθινή, η γνήσια ζωή, είναι δεμένη με την σωστή χρήση της ελευθερίας μας.
Λέγει ο Θεός:
* Ιδού δέδωκα προ προσώπου σου (= έβαλα μπροστά σου)
• την ζωήν και τον θάνατον.
• την ευλογίαν και την κατάραν.
* Έκλεξαι συ την ζωήν.
ίνα ζης συ και το σπέρμα σου.
* Σωστή εκλογή είναι:
• να αγαπάς Κύριον τον Θεόν σου∙
• να εισακούης την φωνήν Αυτού∙
• να είσαι δεμένος μαζί Του.
Αυτό είναι ζωή σου (Δευτ. 30, 19-20).
3. Ο Θεός θέλει ελεύθερους. Τόσο ελεύθερους, ώστε να μπορούμε, ακόμη και να Τον αρνηθούμε.
Γιατί, όπου δεν υπάρχει ελευθερία,
• δεν υπάρχει ήθος∙
• δεν υπάρχει ηθική ζωή∙
• δεν υπάρχει ευθύνη.
Και όπου δεν υπάρχει ευθύνη,
• δεν υπάρχει καλό και κακό∙
• δεν υπάρχει δικαίωμα αμοιβής∙
• δεν υπάρχει δικαίωμα τιμωρίας.
4. Ο Χριστός ήλθε στον κόσμο ελευθερωτής.
Μας καλεί από το σκοτάδι της πλάνης
εις το θαυμαστόν Αυτού Φως (Α' Πετρ. 2, 9).
Όμως εις το φως της αποκαλύψεως του Θεού μένουν μερικά σημεία ασαφή. Τα ασαφή και σκιερά αυτά σημεία (στην Αγία Γραφή και στα δόγματα της Εκκλησίας) αποτελούν έκφραση της σοφίας του Θεού, που μας θέλει ελεύθερους∙ τόσο ελεύθερους, ώστε να μπορούμε να Τον αρνηθούμε∙ και να Τον βλασφημούμε!
β. Έκλεξαι συ την ζωήν.
1. La clartè, servirait l' ésprit, mais nuirait la volonté (Bl. Pascal). Δηλαδή. Αν η αλήθεια ήταν ολοφάνερη, αυτό θα εξυπηρετούσε το πνεύμα μας στην προσπάθειά του να την εννοήση και να την αποδεχθή∙ αλλά θα εμείωνε την ελευθερία μας∙ και θα έκανε να μην έχουν ηθική αξία τα έργα μας.
Τότε θα είμαστε αγνοί σαν τα κρίνα∙ και θα ευωδίαζε η ζωή μας σαν τριαντάφυλλο∙ μα δεν θα είχαν οι πράξεις μας καμμιά ηθική αξία.
Για να έχουν αξία πνευματική τα έργα μας και γενικώτερα τα αισθήματά μας και οι σκέψεις μας, ο Θεός άφησε σημεία ασαφή και σκιερά, για να μπορή ο άνθρωπος να επιλέγη ελεύθερα ό,τι θέλει:
• είτε καλό, είτε κακό∙
• είτε την πίστη, είτε την άρνηση.
Γι' αυτό ο Κύριος δεν παρουσιάσθηκε μετά την ανάστασή Του σε όλους (Πράξ. 10,41α).
Δεν θέλει επιβολή εκ μέρους Του∙ και στρατιωτική πειθαρχία εκ μέρους μας.
Θέλει να Τον αναζητάμε ελεύθερα.
Θέλει την αγάπη μας∙ την εκούσια αφοσίωσή μας.
2. Η ζωή μας, λέγει ο Πασκάλ, μοιάζει από πνευματικής σκοπιάς με την υδρόγειο σφαίρα.
• Το ένα ημισφαίριο το φωτίζει άπλετα ο ήλιος (= είναι εκείνα, που τα εννοούμε∙ και το αποδεχόμεθα, σαν λογικά).
• Το άλλο έχει το αμυδρό φως της νύχτας, που βοηθεί τον άνθρωπο να βλέπη μόνο εκείνα, που είχε ιδεί καθαρά στο φως του ήλιου (= είναι τα ασύλληπτα με την δύναμη της διανοίας μας δόγματα, που τα κατανοούμε με το φως της θείας γνώσεως).
Το φωτεινό ημισφαίριο της ζωής μας φωτίζει την διάνοιά μας και της δίνει μας και της δίνει το δικαίωμα, να επιχειρή να συλλάβη (κατά αναλογία!) και το άλλο ημισφαίριο, που μένει βυθισμένο στον γνόφο της αγνωσίας.
Το σκοτεινό ημισφαίριο ταπεινώνει την λογική μας. Και την κάνει να καταλάβη – αν το θέλει -, ότι η αγάπη του Χριστού είναι κάτι το ασύγκριτα πολυτιμότερο από την γνώση (Εφ. 3,19)∙ αφού η γνώση νεκρώνει την εσωτερική ελευθερία, που είναι το πολυτιμότερο στον κόσμο αγαθό∙ ενώ αντίθετα η αγάπη την ζωοποιεί.
Τότε θα είμαστε αγνοί σαν τα κρίνα∙ και θα ευωδίαζε η ζωή μας σαν τριαντάφυλλο∙ μα δεν θα είχαν οι πράξεις μας καμμιά ηθική αξία.
Για να έχουν αξία πνευματική τα έργα μας και γενικώτερα τα αισθήματά μας και οι σκέψεις μας, ο Θεός άφησε σημεία ασαφή και σκιερά, για να μπορή ο άνθρωπος να επιλέγη ελεύθερα ό,τι θέλει:
• είτε καλό, είτε κακό∙
• είτε την πίστη, είτε την άρνηση.
Γι' αυτό ο Κύριος δεν παρουσιάσθηκε μετά την ανάστασή Του σε όλους (Πράξ. 10,41α).
Δεν θέλει επιβολή εκ μέρους Του∙ και στρατιωτική πειθαρχία εκ μέρους μας.
Θέλει να Τον αναζητάμε ελεύθερα.
Θέλει την αγάπη μας∙ την εκούσια αφοσίωσή μας.
2. Η ζωή μας, λέγει ο Πασκάλ, μοιάζει από πνευματικής σκοπιάς με την υδρόγειο σφαίρα.
• Το ένα ημισφαίριο το φωτίζει άπλετα ο ήλιος (= είναι εκείνα, που τα εννοούμε∙ και το αποδεχόμεθα, σαν λογικά).
• Το άλλο έχει το αμυδρό φως της νύχτας, που βοηθεί τον άνθρωπο να βλέπη μόνο εκείνα, που είχε ιδεί καθαρά στο φως του ήλιου (= είναι τα ασύλληπτα με την δύναμη της διανοίας μας δόγματα, που τα κατανοούμε με το φως της θείας γνώσεως).
Το φωτεινό ημισφαίριο της ζωής μας φωτίζει την διάνοιά μας και της δίνει μας και της δίνει το δικαίωμα, να επιχειρή να συλλάβη (κατά αναλογία!) και το άλλο ημισφαίριο, που μένει βυθισμένο στον γνόφο της αγνωσίας.
Το σκοτεινό ημισφαίριο ταπεινώνει την λογική μας. Και την κάνει να καταλάβη – αν το θέλει -, ότι η αγάπη του Χριστού είναι κάτι το ασύγκριτα πολυτιμότερο από την γνώση (Εφ. 3,19)∙ αφού η γνώση νεκρώνει την εσωτερική ελευθερία, που είναι το πολυτιμότερο στον κόσμο αγαθό∙ ενώ αντίθετα η αγάπη την ζωοποιεί.
ΤΩΡΑ ΠΑΡΕ ΑΠΟΦΑΣΗ
Θα έλθη μια στιγμή, που θα είναι αργά πια για να αποφασίσης!
Δεν είναι σωστό να λες ότι προτιμάς να μένης ξαπλωμένος, ενώ απλούστατα δεν έχεις την δύναμη να σταθής στα πόδια σου.
Τότε, δεν θα έχης πια δυνατότητα εκλογής. Τότε θα καταλάβης, τι διάλεξες στα σιωπηλά∙ με τα έργα σου∙ ανεξάρτητα αν το είχες συνειδητοποιήσει ή όχι!
Δυνατότητα να εκλέξωμε την σωστή πλευρά, έχομε τώρα!
Ο Θεός έρχεται αργά. Για να δώση σε μας αυτή την δυνατότητα.
Την ευκαιρία αυτή δεν την έχωμε για πάντα!
Είναι χρέος μας λοιπόν, να πάρωμε τώρα μια απόφαση: στα σοβαρά∙ και υπεύθυνα!
Δεν είναι σωστό να λες ότι προτιμάς να μένης ξαπλωμένος, ενώ απλούστατα δεν έχεις την δύναμη να σταθής στα πόδια σου.
Τότε, δεν θα έχης πια δυνατότητα εκλογής. Τότε θα καταλάβης, τι διάλεξες στα σιωπηλά∙ με τα έργα σου∙ ανεξάρτητα αν το είχες συνειδητοποιήσει ή όχι!
Δυνατότητα να εκλέξωμε την σωστή πλευρά, έχομε τώρα!
Ο Θεός έρχεται αργά. Για να δώση σε μας αυτή την δυνατότητα.
Την ευκαιρία αυτή δεν την έχωμε για πάντα!
Είναι χρέος μας λοιπόν, να πάρωμε τώρα μια απόφαση: στα σοβαρά∙ και υπεύθυνα!
(C.G. Lewis, Mere Christianity (ρωσ. Μετ.) περιοδικό LE MESSAGER 15,1987,3 P. 73)
• Αν όλα στην πίστη ήσαν φωτεινά, δεν θα έμενε χώρος για μια ελεύθερη αποδοχή της. Τότε θα είμαστε υποχρεωμένοι να την δεχθούμε! Δεν θα μπορούσαμε να κάμωμε διαφορετικά!
• Αν αντίθετα – όλα ήσαν σκοτεινά, δεν θα μας τραβούσε τίποτε στην πίστη!
Ο Χριστός ήλθε στην Πρώτη Παρουσίαση Του ταπεινά.
Ήθελε να γίνεται αντιληπτός σ' εκείνους που θα τον αναζητούσαν ειλικρινά. Σ' εκείνους που αγάπησαν την Επιφάνειά Του (β' Θεσσ. 4,8). Μα όχι και σ' εκείνους που θα Τον μισούσαν ή θα ήθελαν να Τον αποφύγουν! Και για αυτό, επίτηδες, το θέμα αυτό το άφησε κάπως ασαφές.
Το αποτέλεσμα είναι ότι:
• εκείνοι που Τον αναζητούν, ευρίσκουν ότι το φως γύρω από το πρόσωπό Του είναι υπεραρκετό∙ αντίθετα
• εκείνοι που θέλουν να Τον αποφύγουν, ευρίσκουν ότι το φως αυτό είναι ανεπαρκές.
Η πίστη έχει σχέση με τον Θεό, τον Κτίστη, που πρέπει να Τον πλησιάζωμε ελεύθερα, από δική μας διάθεση. Για αυτό, κατά θέλημα Θεού, το φως της πίστης είναι κάθε φορά τόσο, ώστε να αφήνη πάντοτε αρκετό χώρο στην ελευθερία του ανθρώπου.
Αντίθετα, η επιστήμη έχει σχέση με την κτίση, που πρέπει να την κατακυριεύσωμε και να την υποτάξωμε από θέλημά μας (Γέν. 1,28).
Για αυτό απαιτείται, η επιστήμη να έχη τόσο πλούσιο φως, ώστε να μη μένη καθόλου περιθώριο για δυνατότητα επιλογής μεταξύ αποδοχής και απόρριψης των πορισμάτων της. Όπου η δυνατότητα αυτή εξακολουθεί να υπάρχη, δεν υπάρχει επιστημονική γνώση, αλλά «θεωρία», πεδίο για έρευνα.
• Ω βάθος πλούτου και σοφίας και γνώσεως Θεού!
• Ως ανεξερεύνητα τα κρίματα Αυτού
και ανεξιχνίαστοι αι οδοί Αυτού! (Ρωμ. 11,33).
• Αν αντίθετα – όλα ήσαν σκοτεινά, δεν θα μας τραβούσε τίποτε στην πίστη!
Ο Χριστός ήλθε στην Πρώτη Παρουσίαση Του ταπεινά.
Ήθελε να γίνεται αντιληπτός σ' εκείνους που θα τον αναζητούσαν ειλικρινά. Σ' εκείνους που αγάπησαν την Επιφάνειά Του (β' Θεσσ. 4,8). Μα όχι και σ' εκείνους που θα Τον μισούσαν ή θα ήθελαν να Τον αποφύγουν! Και για αυτό, επίτηδες, το θέμα αυτό το άφησε κάπως ασαφές.
Το αποτέλεσμα είναι ότι:
• εκείνοι που Τον αναζητούν, ευρίσκουν ότι το φως γύρω από το πρόσωπό Του είναι υπεραρκετό∙ αντίθετα
• εκείνοι που θέλουν να Τον αποφύγουν, ευρίσκουν ότι το φως αυτό είναι ανεπαρκές.
Η πίστη έχει σχέση με τον Θεό, τον Κτίστη, που πρέπει να Τον πλησιάζωμε ελεύθερα, από δική μας διάθεση. Για αυτό, κατά θέλημα Θεού, το φως της πίστης είναι κάθε φορά τόσο, ώστε να αφήνη πάντοτε αρκετό χώρο στην ελευθερία του ανθρώπου.
Αντίθετα, η επιστήμη έχει σχέση με την κτίση, που πρέπει να την κατακυριεύσωμε και να την υποτάξωμε από θέλημά μας (Γέν. 1,28).
Για αυτό απαιτείται, η επιστήμη να έχη τόσο πλούσιο φως, ώστε να μη μένη καθόλου περιθώριο για δυνατότητα επιλογής μεταξύ αποδοχής και απόρριψης των πορισμάτων της. Όπου η δυνατότητα αυτή εξακολουθεί να υπάρχη, δεν υπάρχει επιστημονική γνώση, αλλά «θεωρία», πεδίο για έρευνα.
• Ω βάθος πλούτου και σοφίας και γνώσεως Θεού!
• Ως ανεξερεύνητα τα κρίματα Αυτού
και ανεξιχνίαστοι αι οδοί Αυτού! (Ρωμ. 11,33).
ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ
Γονατίζω και καθικετεύω τον Πατέρα, που μόνο με την δύναμη Του γίνεται ο άνθρωπος πατέρας (είτε πνευματικός είτε σαρκικός)∙
• να σας αξιώση με το έλεός Του και την χάρη και με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος να δυναμώσετε να γίνετε ρωμαλέοι και εύρωστοι στον έσω άνθρωπο∙
• να κατοικήση στις καρδιές Σας, που πρέπει να Του τις ανοίξετε με την πίστη, ο Χριστός∙
• να σας κάμη να έχετε στην αγάπη γι' Αυτόν βαθειές ρίζες και γερά θεμέλια∙
• γιατί μόνο τότε θα μπορέσετε να καταλάβετε και σεις, όπως το κατάλαβαν όλοι οι άγιοι, τι μήκος, τι πλάτος, τι ύψος, τι βάθος έχει το μυστήριο του Σταυρού του Χριστού∙
• γιατί μόνο τότε θα καταλάβετε πόσο ανώτερο από το να καταλάβη κανείς με την επίγεια γνώση και σοφία όλα τα μυστήρια της κτίσης, είναι να καταλάβη πόσο μας αγαπάει ο Χριστός, ο Κτίστης.
• γιατί μόνο τότε θα γεμίσετε με πίστη, με αρετή, με αγάπη, με όλα τα δώρα του Θεού.
• να σας αξιώση με το έλεός Του και την χάρη και με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος να δυναμώσετε να γίνετε ρωμαλέοι και εύρωστοι στον έσω άνθρωπο∙
• να κατοικήση στις καρδιές Σας, που πρέπει να Του τις ανοίξετε με την πίστη, ο Χριστός∙
• να σας κάμη να έχετε στην αγάπη γι' Αυτόν βαθειές ρίζες και γερά θεμέλια∙
• γιατί μόνο τότε θα μπορέσετε να καταλάβετε και σεις, όπως το κατάλαβαν όλοι οι άγιοι, τι μήκος, τι πλάτος, τι ύψος, τι βάθος έχει το μυστήριο του Σταυρού του Χριστού∙
• γιατί μόνο τότε θα καταλάβετε πόσο ανώτερο από το να καταλάβη κανείς με την επίγεια γνώση και σοφία όλα τα μυστήρια της κτίσης, είναι να καταλάβη πόσο μας αγαπάει ο Χριστός, ο Κτίστης.
• γιατί μόνο τότε θα γεμίσετε με πίστη, με αρετή, με αγάπη, με όλα τα δώρα του Θεού.
(Εφ. 3,14-19)
- Τι είναι ο Χριστός - Περιεχόμενα
- Τι είναι ο Χριστός - Πρόλογος - Εισαγωγή
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Α' - Τι μας λέει η επιστήμη;
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Β' - Τι θα ερευνήσωμε;
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Γ' - Τι λέγει ο ίδιος για τον εαυτό Του
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Δ' - Τι έλεγε το τότε περιβάλλον
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Ε' - Η Ανάσταση του Χριστού
- Τι είναι o Χριστός - Κεφ. ΣΤ' - Η μεταστροφή του Παύλου
- Τι είναι o Χριστός - Κεφ. Ζ' - Οι προφητείες
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Η' - Γιατί σταυρώθηκε ο Χριστός
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Θ' - Ο Χριστός στην λογοτεχνία
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Ι' - Πίστη και Ελευθερία
- Τι είναι ο Χριστός - Αντί επιλόγου