α. Ερευνάτε τας Γραφάς
1. Ο Ιησούς Χριστός έζησε στην γη πριν από περίπου 2.000 χρόνια. Αυτό σημαίνει πως την αλήθεια γύρω από το πρόσωπο Του μπορούμε να την βρούμε μόνο με την ιστορικο-δικαστική μέθοδο: ερευνώντας (σοβαρά αλλά και ειλικρινά) τις πληροφορίες που μας δίνουν για το πρόσωπό Του έγκυροι μάρτυρες.
• Έγκυροι μάρτυρες είναι εκείνοι που διηγούνται γεγονότα. Οι πιο έγκυροι μάρτυρες είναι οι αυτόπτες και αυτήκοοι: εκείνοι που έχουν «ιδίαν εμπειρίαν», γι' αυτό που μαρτυρούν. Εκείνοι που άκουσαν από άλλους είναι λιγώτερο έγκυροι.
• Οι μάρτυρες δεν είναι καθόλου έγκυροι, σε ό,τι εκφράζουν την γνώμη τους. Γνώμη μπορεί να έχη ο καθένας! Ιδίως, δεν έχουν καμμία αξία οι γνώμες που είναι αντίθετες σ΄εκείνα που οι αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες μας τα παραδίδουν σαν γεγονότα∙ σαν αντικειμενική αλήθεια.
2. Για τον Χριστό έχομε μαρτυρίες∙
• Από πηγές ειδωλολατρικές (Πλίνιος, Τάκιτος, Σουετώνιος)∙ είναι ελάχιστες και μαρτυρούν μόνο ότι ο Ιησούς είναι ιστορικό πρόσωπο. Τίποτε περισσότερο.
• Από πηγές εβραϊκές∙ είναι τα Ταλμούδ και το Τολεδώθ Γιεσούα, βιβλία μεταγενέστερα κατά τρεις έως 12 αιώνες, βιβλία γραμμένα με πάθος κατά του Χριστού. Μαρτυρούν ότι ο Ιησούς υπήρξε∙ ότι έκαμε πολλά και μεγάλα θαύματα∙ ότι εσταυρώθη∙ ότι αναστήθηκε∙ και προσπαθούν σε όλα αυτά να δώσουν μια δική τους εξήγηση.
• Από πηγές χριστιανικές και ιδιαίτερα από τα άγια Ευαγγέλια! Τα άγια Ευαγγέλια, βιβλία γραμμένα από αυτόπτες και αυτήκοους, δίδουν για τον Ιησού πλουσιώτατες πληροφορίες, που αν είναι σωστές, οφείλομε να κάμωμε στην ζωή μας μια μεγάλη κοπερνίκειο στροφή, και να Τον ακολουθήσωμε πιστά!
3. Ο ίδιος ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός λέγει για τις Γραφές: «Ερευνάτε τας Γραφάς, ότι υμείς δοκείτε εν αυταίς ζωήν αιώνιον έχειν∙ και εκείναι εισιν αι μαρτυρούσαι περί Εμού» (Ιω. 5,39). Με άλλα λόγια: Σεις ερευνάτε τις άγιες Γραφές, επειδή έχετε την εντύπωση, ότι θα βρήτε σ' αυτές την αιώνια ζωή. Μα αυτό είναι λάθος σας. Την αιώνια ζωή δεν θα την βρήτε στις Γραφές∙ απλώς και μόνο επειδή θα μελετάτε τις Γραφές. Η αιώνια ζωή είμαι Εγώ. Αν στις Γραφές δεν βρήτε Εμένα, δεν θα βρήτε την αιώνια ζωή. Όμως ακριβώς σ' αυτό έγκειται η σπουδαιότητα των αγίων Γραφών: στο ότι μιλάνε για Μένα∙ και δίνουν μαρτυρία για Μένα. Να τις ερευνάτε λοιπόν τις Γραφές! Για να βρήτε Εμένα! Γιατί μόνο τότε θα βρήτε την αιώνια ζωή.
4. Μα ακριβώς για τον λόγο αυτό, επειδή δίνουν μαρτυρία για τον Χριστό, η αξιοπιστία των αγίων Ευαγγελίων ετέθη υπό αμφισβήτηση κατά τους τελευταίους αιώνες από διάφορους άθεους λογίους. Έλεγαν: Αυτά που λένε τα Ευαγγέλια δεν γίνονται! Είναι μύθοι! Είναι ψέματα! Είναι εξιδανικεύσεις! Που τις έκαμαν αργότερα! Τότε που δεν υπήρχαν πια αυτόπτες και αυτήκοοι! Γιατί οι αυτόπτες και οι αυτήκοοι δεν την «σηκώνουν» την παραποίηση της αλήθειας!
Οι ιδέες αυτές, από πολλούς και σε πολλές μορφές, για κάποιο χρονικό διάστημα είχαν θεωρηθή σπουδαίες! Μα η έρευνα σοβαρών επιστημόνων κυριολεκτικά εκονιορτοποίησε όλα τα επιχειρήματα της αμφισβήτησης!
5. Ιδού τι γράφει ο μεγάλος ερευνητής της Παγκόσμιας Ιστορίας του Πολιτισμού Will Durant (Ουίλ Ντουράντ):
Μια από τις πιο εκτεταμένες δραστηριότητες του σύγχρονου πνεύματος υπήρξε η «Ανώτερη Κριτική» της Βίβλου, που ήταν μια προϊούσα επίθεση κατά της αυθεντικότητος και της αληθείας της. Μα αντικρούσθηκε από την ηρωϊκή εκείνη προσπάθεια, που απέδειξε ότι οι βάσεις της χριστιανικής πίστης είναι ιστορικά αξιόπιστες. Τα αποτελέσματα είναι πολύ σπουδαία. Και είναι δυνατόν να αποδειχθούν τόσο επαναστατικά, όσο υπήρξε και ο ίδιος ο Χριστιανισμός1.
Τα επιχειρήματα της «ανώτερης κριτικής» σήμερα είναι πια ξεπερασμένα. Μια για πάντα.
6. Μα αυτό δεν σημαίνει πως ξεχάστηκαν. Εξακολουθούν να κυκλοφορούν σε βιβλία με φτηνό (χωρίς επιστημονική αξία) περιεχόμενο (π.χ. Γ. Κορδάτος, Αμπελαίν, Μαράς κ.ά.), καθώς και από στόμα σε στόμα από «προοδευτικούς», που ζουν ένα αιώνα πίσω!
- Να μελετάς τα Ευαγγέλια, είπα κάποτε σε ένα «προοδευτικό». Θα ιδής, τι είναι πράγματι ο Χριστός. Και θα Τον αγαπήσης.
- Το Ευαγγέλιο; Ένα βιβλίο διάτρητο!
- Ο άνθρωπος δεν αρκεί να έχη γνώσεις. Πρέπει να έχη και γνώση. Δηλαδή πρέπει να ξέρη, αν κάτι που έμαθε είναι σωστό ή όχι. Διαφορετικά...
- Διαφορετικά;...
-... είναι ημιμαθής. Και έχοντας ημιμάθεια, είναι χειρότερος από τον εντελώς αμαθή! Λοιπόν, αυτά που άκουσες ή διάβασες, τα έλεγξες;
- Φυσικά...
- Με ποιά κριτήρια;
- Κριτήρια; Τί κριτήρια;...
- Μα είναι αυστηρά καθορισμένα! Και γενικά παραδεκτά!
Δεν ήξερε τίποτε, και ενόμιζε, πως η αξιοπιστία των βιβλίων είναι κάτι το ανάλογο με την πολιτική, που ο καθένας δέχεται ανεξέλεγκτα τα συνθήματα που του αρέσουν!
7. Τα κριτήρια, με τα οποία εξετάζομε αν ένα βιβλίο είναι έγκυρο και αξιόπιστο, είναι:
α. ο βιβλιογραφικός έλεγχος∙
β. οι εξωτερικές μαρτυρίες∙
γ. οι εσωτερικές μαρτυρίες.
Ας παρακολουθήσωμε με υπομονή, για να έχωμε σιγουριά στις απόψεις μας.
• Έγκυροι μάρτυρες είναι εκείνοι που διηγούνται γεγονότα. Οι πιο έγκυροι μάρτυρες είναι οι αυτόπτες και αυτήκοοι: εκείνοι που έχουν «ιδίαν εμπειρίαν», γι' αυτό που μαρτυρούν. Εκείνοι που άκουσαν από άλλους είναι λιγώτερο έγκυροι.
• Οι μάρτυρες δεν είναι καθόλου έγκυροι, σε ό,τι εκφράζουν την γνώμη τους. Γνώμη μπορεί να έχη ο καθένας! Ιδίως, δεν έχουν καμμία αξία οι γνώμες που είναι αντίθετες σ΄εκείνα που οι αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες μας τα παραδίδουν σαν γεγονότα∙ σαν αντικειμενική αλήθεια.
2. Για τον Χριστό έχομε μαρτυρίες∙
• Από πηγές ειδωλολατρικές (Πλίνιος, Τάκιτος, Σουετώνιος)∙ είναι ελάχιστες και μαρτυρούν μόνο ότι ο Ιησούς είναι ιστορικό πρόσωπο. Τίποτε περισσότερο.
• Από πηγές εβραϊκές∙ είναι τα Ταλμούδ και το Τολεδώθ Γιεσούα, βιβλία μεταγενέστερα κατά τρεις έως 12 αιώνες, βιβλία γραμμένα με πάθος κατά του Χριστού. Μαρτυρούν ότι ο Ιησούς υπήρξε∙ ότι έκαμε πολλά και μεγάλα θαύματα∙ ότι εσταυρώθη∙ ότι αναστήθηκε∙ και προσπαθούν σε όλα αυτά να δώσουν μια δική τους εξήγηση.
• Από πηγές χριστιανικές και ιδιαίτερα από τα άγια Ευαγγέλια! Τα άγια Ευαγγέλια, βιβλία γραμμένα από αυτόπτες και αυτήκοους, δίδουν για τον Ιησού πλουσιώτατες πληροφορίες, που αν είναι σωστές, οφείλομε να κάμωμε στην ζωή μας μια μεγάλη κοπερνίκειο στροφή, και να Τον ακολουθήσωμε πιστά!
3. Ο ίδιος ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός λέγει για τις Γραφές: «Ερευνάτε τας Γραφάς, ότι υμείς δοκείτε εν αυταίς ζωήν αιώνιον έχειν∙ και εκείναι εισιν αι μαρτυρούσαι περί Εμού» (Ιω. 5,39). Με άλλα λόγια: Σεις ερευνάτε τις άγιες Γραφές, επειδή έχετε την εντύπωση, ότι θα βρήτε σ' αυτές την αιώνια ζωή. Μα αυτό είναι λάθος σας. Την αιώνια ζωή δεν θα την βρήτε στις Γραφές∙ απλώς και μόνο επειδή θα μελετάτε τις Γραφές. Η αιώνια ζωή είμαι Εγώ. Αν στις Γραφές δεν βρήτε Εμένα, δεν θα βρήτε την αιώνια ζωή. Όμως ακριβώς σ' αυτό έγκειται η σπουδαιότητα των αγίων Γραφών: στο ότι μιλάνε για Μένα∙ και δίνουν μαρτυρία για Μένα. Να τις ερευνάτε λοιπόν τις Γραφές! Για να βρήτε Εμένα! Γιατί μόνο τότε θα βρήτε την αιώνια ζωή.
4. Μα ακριβώς για τον λόγο αυτό, επειδή δίνουν μαρτυρία για τον Χριστό, η αξιοπιστία των αγίων Ευαγγελίων ετέθη υπό αμφισβήτηση κατά τους τελευταίους αιώνες από διάφορους άθεους λογίους. Έλεγαν: Αυτά που λένε τα Ευαγγέλια δεν γίνονται! Είναι μύθοι! Είναι ψέματα! Είναι εξιδανικεύσεις! Που τις έκαμαν αργότερα! Τότε που δεν υπήρχαν πια αυτόπτες και αυτήκοοι! Γιατί οι αυτόπτες και οι αυτήκοοι δεν την «σηκώνουν» την παραποίηση της αλήθειας!
Οι ιδέες αυτές, από πολλούς και σε πολλές μορφές, για κάποιο χρονικό διάστημα είχαν θεωρηθή σπουδαίες! Μα η έρευνα σοβαρών επιστημόνων κυριολεκτικά εκονιορτοποίησε όλα τα επιχειρήματα της αμφισβήτησης!
5. Ιδού τι γράφει ο μεγάλος ερευνητής της Παγκόσμιας Ιστορίας του Πολιτισμού Will Durant (Ουίλ Ντουράντ):
Μια από τις πιο εκτεταμένες δραστηριότητες του σύγχρονου πνεύματος υπήρξε η «Ανώτερη Κριτική» της Βίβλου, που ήταν μια προϊούσα επίθεση κατά της αυθεντικότητος και της αληθείας της. Μα αντικρούσθηκε από την ηρωϊκή εκείνη προσπάθεια, που απέδειξε ότι οι βάσεις της χριστιανικής πίστης είναι ιστορικά αξιόπιστες. Τα αποτελέσματα είναι πολύ σπουδαία. Και είναι δυνατόν να αποδειχθούν τόσο επαναστατικά, όσο υπήρξε και ο ίδιος ο Χριστιανισμός1.
Τα επιχειρήματα της «ανώτερης κριτικής» σήμερα είναι πια ξεπερασμένα. Μια για πάντα.
6. Μα αυτό δεν σημαίνει πως ξεχάστηκαν. Εξακολουθούν να κυκλοφορούν σε βιβλία με φτηνό (χωρίς επιστημονική αξία) περιεχόμενο (π.χ. Γ. Κορδάτος, Αμπελαίν, Μαράς κ.ά.), καθώς και από στόμα σε στόμα από «προοδευτικούς», που ζουν ένα αιώνα πίσω!
- Να μελετάς τα Ευαγγέλια, είπα κάποτε σε ένα «προοδευτικό». Θα ιδής, τι είναι πράγματι ο Χριστός. Και θα Τον αγαπήσης.
- Το Ευαγγέλιο; Ένα βιβλίο διάτρητο!
- Ο άνθρωπος δεν αρκεί να έχη γνώσεις. Πρέπει να έχη και γνώση. Δηλαδή πρέπει να ξέρη, αν κάτι που έμαθε είναι σωστό ή όχι. Διαφορετικά...
- Διαφορετικά;...
-... είναι ημιμαθής. Και έχοντας ημιμάθεια, είναι χειρότερος από τον εντελώς αμαθή! Λοιπόν, αυτά που άκουσες ή διάβασες, τα έλεγξες;
- Φυσικά...
- Με ποιά κριτήρια;
- Κριτήρια; Τί κριτήρια;...
- Μα είναι αυστηρά καθορισμένα! Και γενικά παραδεκτά!
Δεν ήξερε τίποτε, και ενόμιζε, πως η αξιοπιστία των βιβλίων είναι κάτι το ανάλογο με την πολιτική, που ο καθένας δέχεται ανεξέλεγκτα τα συνθήματα που του αρέσουν!
7. Τα κριτήρια, με τα οποία εξετάζομε αν ένα βιβλίο είναι έγκυρο και αξιόπιστο, είναι:
α. ο βιβλιογραφικός έλεγχος∙
β. οι εξωτερικές μαρτυρίες∙
γ. οι εσωτερικές μαρτυρίες.
Ας παρακολουθήσωμε με υπομονή, για να έχωμε σιγουριά στις απόψεις μας.
β. Ο βιβλιογραφικός έλεγχος
1. Τί σημαίνει η φράση «βιβλιογραφικός έλεγχος»; Ιδού. Ας υποθέσωμε ότι σε μία βιβλιοθήκη ευρίσκομε ένα παλαιό χειρόγραφο, που δεν έχει ακόμη εκδοθή και δεν το ξέρει κανείς! Είναι γεμάτο με πληροφορίες, διηγήσεις και ιδέες. Πώς θα τις αντιμετωπίσωμε; Θα τις δεχθούμε στα τυφλά; Ή θα τις καταφρονήσωμε στα τυφλά; Πρέπει να ελέγξωμε! Έχομε χρέος να εξετάσωμε:
• Πού βρέθηκε αυτό το βιβλίο;
• Πώς έφθασε στα χέρια μας;
• Από ποιόν προέρχεται;
• Είναι αυθεντικό; Είναι εκείνο που έγραψε ο συγγραφέας του; ή είναι αντίγραφο;
• Σαν αντίγραφο είναι παραποιημένο; Ποιάς εποχής είναι;
Η εξέταση των θεμάτων αυτών λέγεται βιβλιογραφικός έλεγχος.
2. Πώς γίνεται ο βιβλιογραφικός έλεγχος. Όταν διαπιστώσωμε, πως κάποιο κείμενο είναι το αυθεντικό πρωτότυπο, το κείμενο θεωρείται αυτόματα γνήσιο και βιβλιογραφικά αξιόπιστο. Τέτοια κείμενα είναι οι πάπυροι (= επιστολές ιδιωτών της περιόδου 100 π.Χ. – 500 μ.Χ. που βρέθηκαν θαμμένες στο χώμα της Αιγύπτου και ονομάζονται πάπυροι, επειδή είναι γραμμένες σε «πάπυρο»).
Όμως τα μεγάλα βιβλία σώθηκαν σε χειρόγραφα μεταγενέστερης εποχής, που μετά το 1500 μ.Χ. εκτυπώθηκαν σε βιβλία.
Σε τί στηριζόμαστε για να ειπούμε, αν το βιβλίο είναι αξιόπιστο; Εξετάζομε:
α. πόσοι χειρόγραφοι κώδικες έχουν σωθή (γιατί όσο πιο πολλοί και από διαφορετικά μέρη είναι οι κώδικες, τόσο πιο δύσκολο είναι να έχουν αλλοιωθή)∙
β. πόσοι αρχαίοι είναι οι σωζόμενοι κώδικες (γιατί όσο πιο κοντά στην εποχή συγγραφής του βιβλίου εγράφτηκαν, τόσο πιο απίθανο είναι να αλλοιώθηκαν στις αντιγραφές).
Α. Ο αριθμός των κωδίκων.
α. Σε τί αριθμό κωδίκων σώζονται τα βιβλία της αγίας Γραφής;
2.500 κώδικες περιέχουν ολόκληρη την αγία Γραφή. (Παλαιά και Καινή).
25.000 κώδικες περιέχουν μεγάλα κομμάτια από την αγία Γραφή. (Συνήθως μόνο την Καινή Διαθήκη).
Από πού προέρχονται οι κώδικες αυτοί;
Από ολόκληρο τον Χριστιανικό κόσμο!
β. Τί ισχύει για τους άλλους αρχαίους συγγραφείς;
Του Αισχύλου έχομε μόνο 50 χειρόγραφα.
Του Σοφοκλή 100.
Του Θουκυδίδη μόνο οκτώ (8).
Του Πλινίου 200.
Του Ορατίου 500.
γ. Άρα από πλευράς αριθμού κωδίκων η Γραφή υπερτερεί σε ασύγκριτο βαθμό από όλα τα σωζόμενα αρχαία βιβλία.
Β. Η αρχαιότητα των κωδίκων.
α. Και από πλευράς αρχαιότητος των κωδίκων υπερτερεί σε ασύγκριτο βαθμό.
• Η Ιστορία του Θουκυδίδου εξιστορεί τα γεγονότα της περιόδου 460-400 π.Χ. Δεν σώζεται το πρωτότυπο (αυτόγραφο) του Θουκυδίδη! Σώζονται μόνο οκτώ χειρόγραφα, όλα γραμμένα μετά το 900 μ.Χ., δηλαδή 1300 χρόνια τουλάχιστον μεταγενέστερα!...
• Η Ποιητική του Αριστοτέλη. Εγράφη το 343 π.Χ.
Ο αρχαιότερος κώδιξ, με την «Ποιητική» προέρχεται από το έτος 1100 μ.Χ., δηλαδή είναι 1400 χρόνια μεταγενέστερος!
• Ο Γαλατικός Πόλεμος του Ιουλίου Καίσαρος. Εγράφη το 50 μ.Χ. Σώζεται σε λίγους κώδικες, που όλοι εγράφησαν μετά το 1000 μ.Χ.
Αμφισβητεί κανείς τα βιβλία αυτά; Κανείς!
• Η Καινή Διαθήκη.
Εγράφη μεταξύ 50-70 μ.Χ. Σώζονται 25.000 κώδικες. Οι αρχαιότεροι (Σιναϊτικός, Αλεξανδρινός, Βατικανός) εγράφησαν γύρω στο 250 μ.Χ., δηλαδή λιγώτερα από 200 χρόνια αργότερα!...
Με άλλα λόγια: από απόψεως αρχαιότητος των κωδίκων της η Καινή Διαθήκη είναι το πιο αξιόπιστο βιβλίο στον κόσμο.
β. Μετά από την αγία Γραφή, δεύτερο σε αξιοπιστία από απόψεως βιβλιογραφικού ελέγχου αρχαίο βιβλίο είναι η Ιλιάδα του Ομήρου.
Σώζονται 643 κώδικες. Όλοι γραμμένοι μετά 1200 μ.Χ. Δηλαδή, η απόσταση μεταξύ συγγραφής της Ιλιάδας και γραφής των κωδίκων ξεπερνάει τα 1800 χρόνια!
Με άλλα λόγια: Οι κώδικες της Καινής Διαθήκης είναι κατά 1600 χρόνια πλησιέστεροι στην συγγραφή του πρωτοτύπου!
Σε ποιά λογική στέκει να δεχόμαστε βιβλιογραφικά την Ιλιάδα και να αμφισβητούμε τα Ευαγγέλια;
γ. Συμπέρασμα: Από απόψεως βιβλιογραφικού ελέγχου η αγία Γραφή (και ιδίως τα Ευαγγέλια) είναι το πιο αξιόπιστο βιβλίο στον κόσμο.
3. Ας ιδούμε τώρα τί λένε οι μεγάλοι επιστήμονες:
• Ο William Albright (Ουίλλιαμ Ωλμπράϊτ) γράφει:
Κανένα έργο της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητος δεν στηρίζεται τόσο γερά στην χειρόγραφη παράδοση, όσο η Καινή Διαθήκη.
Για την Καινή Διαθήκη έχομε πολύ πιο πολλά αρχαία χειρόγραφα από ό,τι για κάθε άλλο κλασσικό συγγραφέα.
Και τα πιο παλαιά χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης, που σώζονται απέχουν από τα πρωτότυπά τους μόνο δύο αιώνες [2].
• Ο Fr. Kenyon (Φρέντερικ Κένυον), διευθυντής του Βρεττανικού Μουσείου, που ασχολήθηκε συστηματικά με τον βιβλιογραφικό έλεγχο και θεωρείται η μεγαλύτερη αυθεντία στο θέμα αυτό, γράφει:
Όταν η απόσταση μεταξύ χειρογράφων και χρόνου συγγραφής του βιβλίου είναι πολύ μεγάλη, έχομε κάθε δικαίωμα να αμφισβητούμε την αξιοπιστία του. Μα ειδικά για την Καινή Διαθήκη δεν υπάρχει καμμία δικαιολογία να αμφισβητούμε, ότι το κείμενο της που έχομε, δεν είναι το ίδιο το πρωτότυπο! Το ζήτημα γνησιότητος των βιβλίων της Καινής Διαθήκης έχει οριστικά λυθή! [3]...
• O John Harold Greenlee (Τζων Χάρολδ Γκρήνλη), ειδικός στην ελληνική γλώσσα της Καινής Διαθήκης, γράφει:
Όταν οι επιστήμονες δέχωνται σαν αξιόπιστα και γνήσια τα βιβλία των αρχαίων κλασσικών (που αναφέραμε), τότε έχομε το δικαίωμα να υποστηρίζωμε ότι:
η Καινή Διαθήκη είναι το πιο αξιόπιστο βιβλίο σε όλον τον κόσμο[4].
• Πού βρέθηκε αυτό το βιβλίο;
• Πώς έφθασε στα χέρια μας;
• Από ποιόν προέρχεται;
• Είναι αυθεντικό; Είναι εκείνο που έγραψε ο συγγραφέας του; ή είναι αντίγραφο;
• Σαν αντίγραφο είναι παραποιημένο; Ποιάς εποχής είναι;
Η εξέταση των θεμάτων αυτών λέγεται βιβλιογραφικός έλεγχος.
2. Πώς γίνεται ο βιβλιογραφικός έλεγχος. Όταν διαπιστώσωμε, πως κάποιο κείμενο είναι το αυθεντικό πρωτότυπο, το κείμενο θεωρείται αυτόματα γνήσιο και βιβλιογραφικά αξιόπιστο. Τέτοια κείμενα είναι οι πάπυροι (= επιστολές ιδιωτών της περιόδου 100 π.Χ. – 500 μ.Χ. που βρέθηκαν θαμμένες στο χώμα της Αιγύπτου και ονομάζονται πάπυροι, επειδή είναι γραμμένες σε «πάπυρο»).
Όμως τα μεγάλα βιβλία σώθηκαν σε χειρόγραφα μεταγενέστερης εποχής, που μετά το 1500 μ.Χ. εκτυπώθηκαν σε βιβλία.
Σε τί στηριζόμαστε για να ειπούμε, αν το βιβλίο είναι αξιόπιστο; Εξετάζομε:
α. πόσοι χειρόγραφοι κώδικες έχουν σωθή (γιατί όσο πιο πολλοί και από διαφορετικά μέρη είναι οι κώδικες, τόσο πιο δύσκολο είναι να έχουν αλλοιωθή)∙
β. πόσοι αρχαίοι είναι οι σωζόμενοι κώδικες (γιατί όσο πιο κοντά στην εποχή συγγραφής του βιβλίου εγράφτηκαν, τόσο πιο απίθανο είναι να αλλοιώθηκαν στις αντιγραφές).
Α. Ο αριθμός των κωδίκων.
α. Σε τί αριθμό κωδίκων σώζονται τα βιβλία της αγίας Γραφής;
2.500 κώδικες περιέχουν ολόκληρη την αγία Γραφή. (Παλαιά και Καινή).
25.000 κώδικες περιέχουν μεγάλα κομμάτια από την αγία Γραφή. (Συνήθως μόνο την Καινή Διαθήκη).
Από πού προέρχονται οι κώδικες αυτοί;
Από ολόκληρο τον Χριστιανικό κόσμο!
β. Τί ισχύει για τους άλλους αρχαίους συγγραφείς;
Του Αισχύλου έχομε μόνο 50 χειρόγραφα.
Του Σοφοκλή 100.
Του Θουκυδίδη μόνο οκτώ (8).
Του Πλινίου 200.
Του Ορατίου 500.
γ. Άρα από πλευράς αριθμού κωδίκων η Γραφή υπερτερεί σε ασύγκριτο βαθμό από όλα τα σωζόμενα αρχαία βιβλία.
Β. Η αρχαιότητα των κωδίκων.
α. Και από πλευράς αρχαιότητος των κωδίκων υπερτερεί σε ασύγκριτο βαθμό.
• Η Ιστορία του Θουκυδίδου εξιστορεί τα γεγονότα της περιόδου 460-400 π.Χ. Δεν σώζεται το πρωτότυπο (αυτόγραφο) του Θουκυδίδη! Σώζονται μόνο οκτώ χειρόγραφα, όλα γραμμένα μετά το 900 μ.Χ., δηλαδή 1300 χρόνια τουλάχιστον μεταγενέστερα!...
• Η Ποιητική του Αριστοτέλη. Εγράφη το 343 π.Χ.
Ο αρχαιότερος κώδιξ, με την «Ποιητική» προέρχεται από το έτος 1100 μ.Χ., δηλαδή είναι 1400 χρόνια μεταγενέστερος!
• Ο Γαλατικός Πόλεμος του Ιουλίου Καίσαρος. Εγράφη το 50 μ.Χ. Σώζεται σε λίγους κώδικες, που όλοι εγράφησαν μετά το 1000 μ.Χ.
Αμφισβητεί κανείς τα βιβλία αυτά; Κανείς!
• Η Καινή Διαθήκη.
Εγράφη μεταξύ 50-70 μ.Χ. Σώζονται 25.000 κώδικες. Οι αρχαιότεροι (Σιναϊτικός, Αλεξανδρινός, Βατικανός) εγράφησαν γύρω στο 250 μ.Χ., δηλαδή λιγώτερα από 200 χρόνια αργότερα!...
Με άλλα λόγια: από απόψεως αρχαιότητος των κωδίκων της η Καινή Διαθήκη είναι το πιο αξιόπιστο βιβλίο στον κόσμο.
β. Μετά από την αγία Γραφή, δεύτερο σε αξιοπιστία από απόψεως βιβλιογραφικού ελέγχου αρχαίο βιβλίο είναι η Ιλιάδα του Ομήρου.
Σώζονται 643 κώδικες. Όλοι γραμμένοι μετά 1200 μ.Χ. Δηλαδή, η απόσταση μεταξύ συγγραφής της Ιλιάδας και γραφής των κωδίκων ξεπερνάει τα 1800 χρόνια!
Με άλλα λόγια: Οι κώδικες της Καινής Διαθήκης είναι κατά 1600 χρόνια πλησιέστεροι στην συγγραφή του πρωτοτύπου!
Σε ποιά λογική στέκει να δεχόμαστε βιβλιογραφικά την Ιλιάδα και να αμφισβητούμε τα Ευαγγέλια;
γ. Συμπέρασμα: Από απόψεως βιβλιογραφικού ελέγχου η αγία Γραφή (και ιδίως τα Ευαγγέλια) είναι το πιο αξιόπιστο βιβλίο στον κόσμο.
3. Ας ιδούμε τώρα τί λένε οι μεγάλοι επιστήμονες:
• Ο William Albright (Ουίλλιαμ Ωλμπράϊτ) γράφει:
Κανένα έργο της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητος δεν στηρίζεται τόσο γερά στην χειρόγραφη παράδοση, όσο η Καινή Διαθήκη.
Για την Καινή Διαθήκη έχομε πολύ πιο πολλά αρχαία χειρόγραφα από ό,τι για κάθε άλλο κλασσικό συγγραφέα.
Και τα πιο παλαιά χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης, που σώζονται απέχουν από τα πρωτότυπά τους μόνο δύο αιώνες [2].
• Ο Fr. Kenyon (Φρέντερικ Κένυον), διευθυντής του Βρεττανικού Μουσείου, που ασχολήθηκε συστηματικά με τον βιβλιογραφικό έλεγχο και θεωρείται η μεγαλύτερη αυθεντία στο θέμα αυτό, γράφει:
Όταν η απόσταση μεταξύ χειρογράφων και χρόνου συγγραφής του βιβλίου είναι πολύ μεγάλη, έχομε κάθε δικαίωμα να αμφισβητούμε την αξιοπιστία του. Μα ειδικά για την Καινή Διαθήκη δεν υπάρχει καμμία δικαιολογία να αμφισβητούμε, ότι το κείμενο της που έχομε, δεν είναι το ίδιο το πρωτότυπο! Το ζήτημα γνησιότητος των βιβλίων της Καινής Διαθήκης έχει οριστικά λυθή! [3]...
• O John Harold Greenlee (Τζων Χάρολδ Γκρήνλη), ειδικός στην ελληνική γλώσσα της Καινής Διαθήκης, γράφει:
Όταν οι επιστήμονες δέχωνται σαν αξιόπιστα και γνήσια τα βιβλία των αρχαίων κλασσικών (που αναφέραμε), τότε έχομε το δικαίωμα να υποστηρίζωμε ότι:
η Καινή Διαθήκη είναι το πιο αξιόπιστο βιβλίο σε όλον τον κόσμο[4].
γ. Οι εξωτερικές μαρτυρίες
1. Εξωτερικές μαρτυρίες ονομάζομε το κάθε τι, που δεν είναι γραμμένο μέσα στο βιβλίο, για το οποίο μιλάμε, αλλά προέρχεται από κάποιο άλλο βιβλίο, ή πρόσωπο, ή άλλη πηγή πληροφοριών (π.χ. αρχαιολογικά ευρήματα κλπ), και έχει κάποια σχέση με το βιβλίο, για το οποίο μιλάμε.
Τέτοιες εξωτερικές μαρτυρίες είναι:
α. Οι μαρτυρίες άλλων συγγραφέων,
β. τα αρχαιολογικά ευρήματα,
γ. η τυχόν σύμπτωση ή αναλογία με άλλα βιβλία.
Ας ιδούμε τις εξωτερικές μαρτυρίες με την σειρά:
2. Και πρώτα ας ιδούμε, τι μας λένε στα βιβλία τους οι αρχαιότεροι συγγραφείς, που μιλούν για τα Ευαγγέλια.
Αυτοί είναι ο Παπίας και ο Ειρηναίος.
α. Ο Παπίας, επίσκοπος Ιεραπόλεως της Φρυγίας, μαθητής του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, γύρω στο 130 μ.Χ. γράφει:
Ο πρεσβύτερος Ιωάννης ανάμεσα στα άλλα μας είχε ειπεί και τα εξής:
Ο Μάρκος ακολουθεί τον Πέτρο. Στο Ευαγγέλιό του καταγράφει ό,τι άκουσε από αυτόν. Τα καταγράφει με ακρίβεια και πιστότητα∙ αλλά όχι και με ακριβή χρονολογική σειρά∙ όχι με την σειρά που έλαβαν χώραν τα λόγια και τα έργα του Χριστού. Και αυτό, γιατί ο ίδιος ποτέ δεν παρακολούθησε τον Χριστό. Ούτε Τον άκουσε ποτέ να διδάσκη. Αργότερα όμως έγινε ακόλουθος του Πέτρου. Και όπως ξέρομε, ο Πέτρος έκανε κήρυγμα καθαρά πρακτικό. Χωρίς ποτέ να φροντίση να αποτελή το κήρυγμά του συστηματική έκθεση των διδασκαλιών του Κυρίου μας. Συνεπώς δεν είναι του Μάρκου λάθος, ότι μερικά τα έγραψε, όπως τα είχε από τις διδασκαλίες του Πέτρου αποστηθίσει. Και αυτό το έκανε επίτηδες: επειδή δεν ήθελε, ούτε να παραλείψη τίποτε, ούτε να αλλοιώση κάτι από αυτά που είχε ακούσει από τον Πέτρο [5].
β. Ο άγιος Ειρηναίος, επίσκοπος Λουγδούνου (177-204 μ.Χ.), γράφει:
Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, όπως ξέρετε, το έγραψε ο Ματθαίος. Το έγραψε για τους Εβραίους. Και φυσικά στην γλώσσα τους. Το έγραψε τότε, που οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος ευρίσκοντο στην Ρώμη και εθεμελίωναν την εκεί Εκκλησία (δηλ. Το έτος 61-64 μ.Χ.).
Μετά τον θάνατο των δύο αυτών αποστόλων ο Μάρκος, μαθητής και εκφραστής των θέσεων του Πέτρου, έγραψε και αυτός Ευαγγέλιο, που περιέχει αυτά που εκήρυττε ο Πέτρος (έτος 68 μ.Χ.).
Την ίδια εποχή έγραψε σε βιβλίο το Ευαγγέλιο και ο Λουκάς, που ήταν συνοδοιπόρος του Παύλου. Ο Λουκάς στο Ευαγγέλιο του έγραψε αυτά που εδίδασκε ο Παύλος (68 μ.Χ.).
Λίγο αργότερα, δηλ. τότε που έμενε στην Έφεσσο (γύρω στο 75 μ.Χ.), έγραψε Ευαγγέλιο και ο Ιωάννης, ο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου, εκείνος που στον μυστικό δείπνο ανέπεσεν επί το στήθος του Ιησού[6].
γ. Πολύ δύσκολα θα εύρη κανείς στην παγκόσμια γραμματεία άλλο βιβλίο με τόσες και τόσο αυθεντικές εξωτερικές μαρτυρίες για τον χρόνο συγγραφής του, όσο οι μαρτυρίες του Παπία και του Ειρηναίου για τα άγια Ευαγγέλια.
3. Ας ιδούμε τώρα, τι μας λένε τα αρχαιολογικά ευρήματα.
• Ο Joseph Free, (Τζόζεφ Φρη) διαπρεπής αμερικανός αρχαιολόγος, λέγει:
Η αρχαιολογία επεκύρωσε πολλές μαρτυρίες των Γραφών, ακόμη και εκείνες που οι αρνητές-κριτικοί τις απέρριπταν σαν τάχα εντελώς αντιιστορικές και σαν τάχα εξώφθαλμα αντίθετες σε ιστορικά γεγονότα[7]!
• O F. Bruce, (Φ. Μπρους) άλλος διαπρεπής αμερικανός αρχαιολόγος, γράφει:
Έχομε όλο το δίκιο να ειπούμε, ότι τα αρχαιολογικά ευρήματα επικυρώνουν την Καινή Διαθήκη. Σήμερα όλα τα χωρία του Αποστόλου Λουκά, που παλαιότερα οι ιστορικοί τα θεωρούσαν μη αληθινά, χάρις στις εξωτερικές μαρτυρίες της αρχαιολογικής έρευνας, έχει γίνει απόλυτα παραδεκτό ότι είναι αληθινά και αξιόπιστα[8].
• Ο A. N. Sherwin White, (Α.Ν. Σέρουϊν Χουάϊτ), ερευνητής της αρχαίας ιστορίας, γράφει:
Σήμερα διαθέτομε τόσα στοιχεία, που μας αποδεικνύουν ότι οι μαρτυρίες της Καινής Διαθήκης είναι αληθινές, ώστε να τα θεωρούμε απόλυτα επαρκή. Δεν χρειαζόμαστε άλλα!
Σήμερα από οποιαδήποτε απόπειρα διαμφισβήτησης της ιστορικής αξιοπιστίας – ακόμη και της πιο ασήμαντης λεπτομέρειας μέσα στις Γραφές – αποτελεί αισχρή κακοήθεια[9]!
Η αμφισβήτηση της ιστορικής αξιοπιστίας του χριστιανισμού ξεκινάει από ανθρώπους προκατειλημμένους. Και στηρίζεται σε επιχειρήματα που δείχνουν ασυνειδησία.
4. Τέλος ας δούμε, τι λένε μερικοί επιστήμονες παγκοσμίου κύρους σχετικά με τις εξωτερικές μαρτυρίες.
α. Ο Millar Burrows (Μίλλαρ Μπάρροουζ), του πανεπιστημίου Yale (Η.Π.Α.), γράφει:
Η σύγκριση της γλώσσας των Ευαγγελίων με την γλώσσα παπύρων, που προέρχονται από τον πρώτο μ.Χ. αιώνα, εστερέωσε την πεποίθησή του, ότι τα βιβλία της Καινής Διαθήκης εγράφτηκαν τον πρώτο αιώνα∙ και ότι έφθασαν σε μας, χωρίς να αλλοιωθούν. Τα ευρήματα αυτά (πάπυροι του Α' αιώνα) ανέβασαν την αξιοπιστία της Καινής Διαθήκης στα μάτια των επιστημόνων[10].
β. Ο W. Albright, παγκοσμίου φήμης βιβλικός αρχαιολόγος, γράφει:
Τώρα μπορούμε να υποστηρίζωμε με απόλυτη σιγουριά, ότι τίποτε απολύτως δεν μας υποχρεώνει να ειπούμε ότι – έστω και ένα μόνο – βιβλίο της Καινής Διαθήκης εγράφη μετά το 80 μ.Χ.[11].
Ο Albright γράφει ξεκάθαρα:
Όλα τα βιβλία της Καινής Διαθήκης εγράφτηκαν από εβραϊκής καταγωγής χριστιανούς μεταξύ 40-80 μ.Χ. Και ακριβέστερα μεταξύ 50-75 μ.Χ.[12].
γ. Ο Sir William Ramsay (Σερ Ουίλλιαμ Ράμσεη) είναι ο μέγιστος κατά κοινή ομολογία αρχαιολόγος όλου του κόσμου.
Για τις Πράξεις των αποστόλων έλεγε, ότι εγράφτηκαν μετά το 150 μ.Χ. Την άποψη ότι εγράφτηκαν γύρω στο 60 μ.Χ. δεν την εθεωρούσε σοβαρή και άξια προσοχής. Μα αναγκάστηκε να αλλάξη γνώμη. Τί τον ανάγκασε; Οι ανασκαφές του στην Μ. Ασία. Αυτά που βρήκε, τον υποχρέωσαν να διακηρύξη∙
• ότι μέχρι τότε έκανε λάθος∙
• ότι οι Πράξεις των Αποστόλων είναι πρώτου επιπέδου ιστορικό βιβλίο∙
• ότι ο συγγραφέας τους, απόστολος Λουκάς, πρέπει να καταταγή στους μέγιστους ιστορικούς συγγραφείς του κόσμου!
• ότι όλες οι πληροφορίες που μας δίνει, είναι απόλυτα ακριβείς[13]!
δ. Σήμερα όλοι οι επιστήμονες δέχονται, ότι όλα τα βιβλία της Καινής Διαθήκης είναι αυθεντικά. Δηλαδή ότι εγράφτηκαν από τους αποστόλους, των οποίων φέρουν τα ονόματα, μεταξύ των ετών 50-80 μ.Χ.
Εννοείται, ότι σ' αυτό δεν συμφωνούν εκείνοι που κάνουν αντιχριστιανική προπαγάνδα. Αυτοί εξακολουθούν να πιπιλίζουν, σε ανθρώπους που δεν ξέρουν, τι έχει στο μεταξύ διαπιστώσει η επιστήμη, τις γνώμες διαφόρων συγγραφέων του περασμένου αιώνα. Με τον τρόπο αυτό δουλεύει και ο Γιάννης Κορδάτος (μαρξιστής-αθεϊστής), ο Μάρας και άλλοι.
Τέτοιες εξωτερικές μαρτυρίες είναι:
α. Οι μαρτυρίες άλλων συγγραφέων,
β. τα αρχαιολογικά ευρήματα,
γ. η τυχόν σύμπτωση ή αναλογία με άλλα βιβλία.
Ας ιδούμε τις εξωτερικές μαρτυρίες με την σειρά:
2. Και πρώτα ας ιδούμε, τι μας λένε στα βιβλία τους οι αρχαιότεροι συγγραφείς, που μιλούν για τα Ευαγγέλια.
Αυτοί είναι ο Παπίας και ο Ειρηναίος.
α. Ο Παπίας, επίσκοπος Ιεραπόλεως της Φρυγίας, μαθητής του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, γύρω στο 130 μ.Χ. γράφει:
Ο πρεσβύτερος Ιωάννης ανάμεσα στα άλλα μας είχε ειπεί και τα εξής:
Ο Μάρκος ακολουθεί τον Πέτρο. Στο Ευαγγέλιό του καταγράφει ό,τι άκουσε από αυτόν. Τα καταγράφει με ακρίβεια και πιστότητα∙ αλλά όχι και με ακριβή χρονολογική σειρά∙ όχι με την σειρά που έλαβαν χώραν τα λόγια και τα έργα του Χριστού. Και αυτό, γιατί ο ίδιος ποτέ δεν παρακολούθησε τον Χριστό. Ούτε Τον άκουσε ποτέ να διδάσκη. Αργότερα όμως έγινε ακόλουθος του Πέτρου. Και όπως ξέρομε, ο Πέτρος έκανε κήρυγμα καθαρά πρακτικό. Χωρίς ποτέ να φροντίση να αποτελή το κήρυγμά του συστηματική έκθεση των διδασκαλιών του Κυρίου μας. Συνεπώς δεν είναι του Μάρκου λάθος, ότι μερικά τα έγραψε, όπως τα είχε από τις διδασκαλίες του Πέτρου αποστηθίσει. Και αυτό το έκανε επίτηδες: επειδή δεν ήθελε, ούτε να παραλείψη τίποτε, ούτε να αλλοιώση κάτι από αυτά που είχε ακούσει από τον Πέτρο [5].
β. Ο άγιος Ειρηναίος, επίσκοπος Λουγδούνου (177-204 μ.Χ.), γράφει:
Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, όπως ξέρετε, το έγραψε ο Ματθαίος. Το έγραψε για τους Εβραίους. Και φυσικά στην γλώσσα τους. Το έγραψε τότε, που οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος ευρίσκοντο στην Ρώμη και εθεμελίωναν την εκεί Εκκλησία (δηλ. Το έτος 61-64 μ.Χ.).
Μετά τον θάνατο των δύο αυτών αποστόλων ο Μάρκος, μαθητής και εκφραστής των θέσεων του Πέτρου, έγραψε και αυτός Ευαγγέλιο, που περιέχει αυτά που εκήρυττε ο Πέτρος (έτος 68 μ.Χ.).
Την ίδια εποχή έγραψε σε βιβλίο το Ευαγγέλιο και ο Λουκάς, που ήταν συνοδοιπόρος του Παύλου. Ο Λουκάς στο Ευαγγέλιο του έγραψε αυτά που εδίδασκε ο Παύλος (68 μ.Χ.).
Λίγο αργότερα, δηλ. τότε που έμενε στην Έφεσσο (γύρω στο 75 μ.Χ.), έγραψε Ευαγγέλιο και ο Ιωάννης, ο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου, εκείνος που στον μυστικό δείπνο ανέπεσεν επί το στήθος του Ιησού[6].
γ. Πολύ δύσκολα θα εύρη κανείς στην παγκόσμια γραμματεία άλλο βιβλίο με τόσες και τόσο αυθεντικές εξωτερικές μαρτυρίες για τον χρόνο συγγραφής του, όσο οι μαρτυρίες του Παπία και του Ειρηναίου για τα άγια Ευαγγέλια.
3. Ας ιδούμε τώρα, τι μας λένε τα αρχαιολογικά ευρήματα.
• Ο Joseph Free, (Τζόζεφ Φρη) διαπρεπής αμερικανός αρχαιολόγος, λέγει:
Η αρχαιολογία επεκύρωσε πολλές μαρτυρίες των Γραφών, ακόμη και εκείνες που οι αρνητές-κριτικοί τις απέρριπταν σαν τάχα εντελώς αντιιστορικές και σαν τάχα εξώφθαλμα αντίθετες σε ιστορικά γεγονότα[7]!
• O F. Bruce, (Φ. Μπρους) άλλος διαπρεπής αμερικανός αρχαιολόγος, γράφει:
Έχομε όλο το δίκιο να ειπούμε, ότι τα αρχαιολογικά ευρήματα επικυρώνουν την Καινή Διαθήκη. Σήμερα όλα τα χωρία του Αποστόλου Λουκά, που παλαιότερα οι ιστορικοί τα θεωρούσαν μη αληθινά, χάρις στις εξωτερικές μαρτυρίες της αρχαιολογικής έρευνας, έχει γίνει απόλυτα παραδεκτό ότι είναι αληθινά και αξιόπιστα[8].
• Ο A. N. Sherwin White, (Α.Ν. Σέρουϊν Χουάϊτ), ερευνητής της αρχαίας ιστορίας, γράφει:
Σήμερα διαθέτομε τόσα στοιχεία, που μας αποδεικνύουν ότι οι μαρτυρίες της Καινής Διαθήκης είναι αληθινές, ώστε να τα θεωρούμε απόλυτα επαρκή. Δεν χρειαζόμαστε άλλα!
Σήμερα από οποιαδήποτε απόπειρα διαμφισβήτησης της ιστορικής αξιοπιστίας – ακόμη και της πιο ασήμαντης λεπτομέρειας μέσα στις Γραφές – αποτελεί αισχρή κακοήθεια[9]!
Η αμφισβήτηση της ιστορικής αξιοπιστίας του χριστιανισμού ξεκινάει από ανθρώπους προκατειλημμένους. Και στηρίζεται σε επιχειρήματα που δείχνουν ασυνειδησία.
4. Τέλος ας δούμε, τι λένε μερικοί επιστήμονες παγκοσμίου κύρους σχετικά με τις εξωτερικές μαρτυρίες.
α. Ο Millar Burrows (Μίλλαρ Μπάρροουζ), του πανεπιστημίου Yale (Η.Π.Α.), γράφει:
Η σύγκριση της γλώσσας των Ευαγγελίων με την γλώσσα παπύρων, που προέρχονται από τον πρώτο μ.Χ. αιώνα, εστερέωσε την πεποίθησή του, ότι τα βιβλία της Καινής Διαθήκης εγράφτηκαν τον πρώτο αιώνα∙ και ότι έφθασαν σε μας, χωρίς να αλλοιωθούν. Τα ευρήματα αυτά (πάπυροι του Α' αιώνα) ανέβασαν την αξιοπιστία της Καινής Διαθήκης στα μάτια των επιστημόνων[10].
β. Ο W. Albright, παγκοσμίου φήμης βιβλικός αρχαιολόγος, γράφει:
Τώρα μπορούμε να υποστηρίζωμε με απόλυτη σιγουριά, ότι τίποτε απολύτως δεν μας υποχρεώνει να ειπούμε ότι – έστω και ένα μόνο – βιβλίο της Καινής Διαθήκης εγράφη μετά το 80 μ.Χ.[11].
Ο Albright γράφει ξεκάθαρα:
Όλα τα βιβλία της Καινής Διαθήκης εγράφτηκαν από εβραϊκής καταγωγής χριστιανούς μεταξύ 40-80 μ.Χ. Και ακριβέστερα μεταξύ 50-75 μ.Χ.[12].
γ. Ο Sir William Ramsay (Σερ Ουίλλιαμ Ράμσεη) είναι ο μέγιστος κατά κοινή ομολογία αρχαιολόγος όλου του κόσμου.
Για τις Πράξεις των αποστόλων έλεγε, ότι εγράφτηκαν μετά το 150 μ.Χ. Την άποψη ότι εγράφτηκαν γύρω στο 60 μ.Χ. δεν την εθεωρούσε σοβαρή και άξια προσοχής. Μα αναγκάστηκε να αλλάξη γνώμη. Τί τον ανάγκασε; Οι ανασκαφές του στην Μ. Ασία. Αυτά που βρήκε, τον υποχρέωσαν να διακηρύξη∙
• ότι μέχρι τότε έκανε λάθος∙
• ότι οι Πράξεις των Αποστόλων είναι πρώτου επιπέδου ιστορικό βιβλίο∙
• ότι ο συγγραφέας τους, απόστολος Λουκάς, πρέπει να καταταγή στους μέγιστους ιστορικούς συγγραφείς του κόσμου!
• ότι όλες οι πληροφορίες που μας δίνει, είναι απόλυτα ακριβείς[13]!
δ. Σήμερα όλοι οι επιστήμονες δέχονται, ότι όλα τα βιβλία της Καινής Διαθήκης είναι αυθεντικά. Δηλαδή ότι εγράφτηκαν από τους αποστόλους, των οποίων φέρουν τα ονόματα, μεταξύ των ετών 50-80 μ.Χ.
Εννοείται, ότι σ' αυτό δεν συμφωνούν εκείνοι που κάνουν αντιχριστιανική προπαγάνδα. Αυτοί εξακολουθούν να πιπιλίζουν, σε ανθρώπους που δεν ξέρουν, τι έχει στο μεταξύ διαπιστώσει η επιστήμη, τις γνώμες διαφόρων συγγραφέων του περασμένου αιώνα. Με τον τρόπο αυτό δουλεύει και ο Γιάννης Κορδάτος (μαρξιστής-αθεϊστής), ο Μάρας και άλλοι.
δ. Οι εσωτερικές μαρτυρίες
1. Εσωτερικές λέγονται οι μαρτυρίες που μας δίνει για τον εαυτό του το ίδιο το βιβλίο.
Οι εσωτερικές μαρτυρίες έχουν ιδιαίτερη αξία. Γιατί εγράφτηκαν, χωρίς οι συγγραφείς να έχουν υπ' όψιν τους τα δικά μας προβλήματα.
Ας ιδούμε λοιπόν∙
• τί πληροφορίες μας δίνουν οι συγγραφείς των βιβλίων της Καινής Διαθήκης; και
• έχομε δικαίωμα να αμφισβητούμε την φιλαλήθειά τους;
2. Στην Καινή Διαθήκη διαβάζομε ότι όλα όσα γράφει προέρχονται απ' ευθείας από αυτόπτες και αυτήκοους μάρτυρες.
Ας ιδούμε μερικά παραδείγματα:
α. Λουκά 1,1-3.
Πολλοί προσπάθησαν να συντάξουν μια καλή διήγηση για αυτά που πιστεύομε, με βάση αυτά που μας παρέδωκαν εκείνοι που υπήρξαν από αρχής αυτόπτες στα γεγονότα και στη συνέχεια κήρυκες της χριστιανικής πίστης. Για τον ίδιο λόγο αποφάσισα και εγώ, μια και τα παρακολούθησα όλα αυτά από την αρχή, να τα καταγράψω συστηματικά, για να καταλάβης, εξοχώτατε Θεόφιλε, πόσο σοβαρά είναι αυτά που εδιδάχθης.
β. Β' Πέτρου 1,1-16.
Δεν πιστεύσαμε σε όμορφα και συναρπαστικά παραμύθια, κατασκευάσματα λογοτεχνών και φιλοσόφων! Δεν είναι μια στοχαστική σύλληψη φαντασίας η προσωπικότητα του Χριστού! Εμείς εκηρύξαμε, ότι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός έζησε ανάμεσά μας γεμάτος δύναμη θεϊκή. Την μεγαλωσύνη Του εμείς την είδαμε με τα ίδια μας τα μάτια.
γ. Α' Ιωάννου 1,1-3.
Δεν κηρύττομε ιδέες και φιλοσοφικούς στοχασμούς. Κηρύττομε αυτό που ακούσαμε∙ αυτό που όχι μόνο το είδαμε, αλλά και το ψηλαφήσαμε με τα χέρια μας. Σας μιλάμε για τον Λόγο της Ζωής, που υπάρχει απ' αρχής∙ που σαν προαιώνιος Θεός είναι η ζωή∙ και που ήλθε και εφανερώθη σε εμάς τους ανθρώπους. Αυτόν εμείς τον είδαμε. Και γι' αυτό τώρα εμείς σας δίνομε την μαρτυρία μας∙ και σας πληροφορούμε, ότι η Αιώνιος Ζωή (= ο Χριστός), που πρώτα ήταν κοντά στον Ουράνιο Πατέρα, αόρατος και αυτός, εφανερώθη σ' εμάς. Τον είδαμε. Τον ακούσαμε. Και σας Τον κηρύττομε.
δ. Ιωάννου 19,34-35.
Ένας στρατιώτης χτύπησε με την λόγχη του τον Χριστό στο πλευρό, και αμέσως εβγήκε από εκεί αίμα και ύδωρ. Το είδα με τα μάτια μου. Και το διακηρύττω. Η διακήρυξή μου αυτή είναι μια απλή περιγραφή της πραγματικότητας. Εγώ επειδή το είδα, ξέρω ότι αυτό είναι αληθινό. Και σας το λέγω, για να πιστεύσετε.
ε. Λουκά 3,1.
Τον δέκατο πέμπτο χρόνο της βασιλείας του Τιβερίου (14-37 μ.Χ.), ενώ ηγεμόνας της Ιουδαίας ήταν ο Πόντιος Πιλάτος, τετράρχης της Γαλιλαίας ο Ηρώδης, τετράρχης της Ιτουραίας και Τραχωνίτιδος ο Φίλιππος, αδελφός του Ηρώδου, και τετράρχης της Αβιληνής ο Λυσανίας, επί αρχιερέως Άννα και Καϊάφα...
Παρατήρηση: όχι «κάποτε»∙ όχι «μια φορά και έναν καιρό»∙ αλλά το 15 έτος του Τιβερίου∙ το έτος 29 μ.Χ.!
3. Όταν κάποιος λέγη, ότι άκουσε κάτι με τα ίδια του τα αυτιά και το είδε με τα ίδια του τα μάτια, δεν αποκλείεται και να παραποιή μερικά γεγονότα.
Μα οι Απόστολοι μιλώντας για τα γεγονότα, στα οποία στήριζαν την πίστη τους και τα οποία εκήρυτταν, δεν περιορίζονται να λένε «εμείς τα ακούσαμε και τα είδαμε»... αλλά στρεφόμενοι στους διώκτες και αντιπάλους τους τους υπενθυμίζουν:
- Σεις το ξέρετε καλά, πως αυτά είναι αλήθεια! Δεν πρόκειται, ούτε για λάθη, ούτε για κάποια ασήμαντη λεπτομέρεια!...
Ας ιδούμε μερικά τέτοια λόγια:
α. Πράξ. 2,22
Άνδρες ισραηλίτες, ακούστε αυτά που θέλω να σας ειπώ: τι είναι ο Ιησούς ο Ναζωραίος, σας το έδειξε ο ίδιος ο Θεός με τα διάφορα θαύματα («δυνάμεις, τέρατα και σημεία»), που έκαμε δι' Αυτού ανάμεσά σας και τα ξέρετε όλοι σας. Αυτόν σεις – έτσι είχε ορίσει ο Θεός – τον παραδώσατε σε χέρια ανόμων και τον εσταυρώσατε. Μα ο Θεός τον ανέστησε. Ναι ο Θεός τον απάλλαξε από την θλιβερή κατάσταση του θανάτου, γιατί δεν ήταν δυνατό να μείνη αυτός (ο Χριστός) στην εξουσία του.
β. Πράξ. 26,24-28.
Όταν ο Απόστολος Παύλος μιλούσε για την ανάσταση του Χριστού εκ νεκρών ο ηγεμών Φήστος του είπε «μεγάλη τη φωνή»:
- Τρελλάθηκες, Παύλε! Φαίνεται, τα πολλά γράμματα σε έκαναν και έχασες τα λογικά σου!
Ο Παύλος απάντησε:
- Δεν είμαι τρελλός, εξοχώτατε Φήστε. Αυτά που λέγω, είναι όλα αληθινά. Είναι λόγια που, μόνο αν κανείς έχη τα μυαλά του τετρακόσια, μπορεί να τα ειπή. Επικαλούμαι σ' αυτό την μαρτυρία του βασιλιά Ηρώδη. Γιατί σαν Εβραίος αυτός αυτά τα καταλαβαίνει πολύ καλά. Γι' αυτό άλλωστε και εγώ του ομιλώ με αυτό το θάρρος. Γιατί τίποτε δεν θα μπορέση ποτέ να με κάμη να παραδεχθώ, ότι υπάρχει από αυτά που εγώ κηρύττω κάτι που να μη το ξέρη: Γιατί δεν είναι πράγματα που έγιναν σε κάποια σκοτεινή γωνιά, στα κρυφά!
Από τα λόγια αυτά γίνεται φανερό, ότι η ζωή, τα θαύματα, ο θάνατος και η ανάσταση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού είχαν προσλάβει πολύ μεγάλη δημοσιότητα[14].
4. Με άλλα λόγια οι απόστολοι μας λέγουν:
• Τον είδαμε με τα μάτια μας.
• Τον ακούσαμε με τα αυτιά μας.
• Τον εψηλαφήσαμε με τα χέρια μας.
• Το κήρυγμά μας είναι μια – έξω από κάθε δυνατότητα αμφισβήτησης – πραγματικότητα.
• Αυτό το ξέρουν πολύ καλά οι αντίπαλοί μας.
Οι εσωτερικές μαρτυρίες έχουν ιδιαίτερη αξία. Γιατί εγράφτηκαν, χωρίς οι συγγραφείς να έχουν υπ' όψιν τους τα δικά μας προβλήματα.
Ας ιδούμε λοιπόν∙
• τί πληροφορίες μας δίνουν οι συγγραφείς των βιβλίων της Καινής Διαθήκης; και
• έχομε δικαίωμα να αμφισβητούμε την φιλαλήθειά τους;
2. Στην Καινή Διαθήκη διαβάζομε ότι όλα όσα γράφει προέρχονται απ' ευθείας από αυτόπτες και αυτήκοους μάρτυρες.
Ας ιδούμε μερικά παραδείγματα:
α. Λουκά 1,1-3.
Πολλοί προσπάθησαν να συντάξουν μια καλή διήγηση για αυτά που πιστεύομε, με βάση αυτά που μας παρέδωκαν εκείνοι που υπήρξαν από αρχής αυτόπτες στα γεγονότα και στη συνέχεια κήρυκες της χριστιανικής πίστης. Για τον ίδιο λόγο αποφάσισα και εγώ, μια και τα παρακολούθησα όλα αυτά από την αρχή, να τα καταγράψω συστηματικά, για να καταλάβης, εξοχώτατε Θεόφιλε, πόσο σοβαρά είναι αυτά που εδιδάχθης.
β. Β' Πέτρου 1,1-16.
Δεν πιστεύσαμε σε όμορφα και συναρπαστικά παραμύθια, κατασκευάσματα λογοτεχνών και φιλοσόφων! Δεν είναι μια στοχαστική σύλληψη φαντασίας η προσωπικότητα του Χριστού! Εμείς εκηρύξαμε, ότι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός έζησε ανάμεσά μας γεμάτος δύναμη θεϊκή. Την μεγαλωσύνη Του εμείς την είδαμε με τα ίδια μας τα μάτια.
γ. Α' Ιωάννου 1,1-3.
Δεν κηρύττομε ιδέες και φιλοσοφικούς στοχασμούς. Κηρύττομε αυτό που ακούσαμε∙ αυτό που όχι μόνο το είδαμε, αλλά και το ψηλαφήσαμε με τα χέρια μας. Σας μιλάμε για τον Λόγο της Ζωής, που υπάρχει απ' αρχής∙ που σαν προαιώνιος Θεός είναι η ζωή∙ και που ήλθε και εφανερώθη σε εμάς τους ανθρώπους. Αυτόν εμείς τον είδαμε. Και γι' αυτό τώρα εμείς σας δίνομε την μαρτυρία μας∙ και σας πληροφορούμε, ότι η Αιώνιος Ζωή (= ο Χριστός), που πρώτα ήταν κοντά στον Ουράνιο Πατέρα, αόρατος και αυτός, εφανερώθη σ' εμάς. Τον είδαμε. Τον ακούσαμε. Και σας Τον κηρύττομε.
δ. Ιωάννου 19,34-35.
Ένας στρατιώτης χτύπησε με την λόγχη του τον Χριστό στο πλευρό, και αμέσως εβγήκε από εκεί αίμα και ύδωρ. Το είδα με τα μάτια μου. Και το διακηρύττω. Η διακήρυξή μου αυτή είναι μια απλή περιγραφή της πραγματικότητας. Εγώ επειδή το είδα, ξέρω ότι αυτό είναι αληθινό. Και σας το λέγω, για να πιστεύσετε.
ε. Λουκά 3,1.
Τον δέκατο πέμπτο χρόνο της βασιλείας του Τιβερίου (14-37 μ.Χ.), ενώ ηγεμόνας της Ιουδαίας ήταν ο Πόντιος Πιλάτος, τετράρχης της Γαλιλαίας ο Ηρώδης, τετράρχης της Ιτουραίας και Τραχωνίτιδος ο Φίλιππος, αδελφός του Ηρώδου, και τετράρχης της Αβιληνής ο Λυσανίας, επί αρχιερέως Άννα και Καϊάφα...
Παρατήρηση: όχι «κάποτε»∙ όχι «μια φορά και έναν καιρό»∙ αλλά το 15 έτος του Τιβερίου∙ το έτος 29 μ.Χ.!
3. Όταν κάποιος λέγη, ότι άκουσε κάτι με τα ίδια του τα αυτιά και το είδε με τα ίδια του τα μάτια, δεν αποκλείεται και να παραποιή μερικά γεγονότα.
Μα οι Απόστολοι μιλώντας για τα γεγονότα, στα οποία στήριζαν την πίστη τους και τα οποία εκήρυτταν, δεν περιορίζονται να λένε «εμείς τα ακούσαμε και τα είδαμε»... αλλά στρεφόμενοι στους διώκτες και αντιπάλους τους τους υπενθυμίζουν:
- Σεις το ξέρετε καλά, πως αυτά είναι αλήθεια! Δεν πρόκειται, ούτε για λάθη, ούτε για κάποια ασήμαντη λεπτομέρεια!...
Ας ιδούμε μερικά τέτοια λόγια:
α. Πράξ. 2,22
Άνδρες ισραηλίτες, ακούστε αυτά που θέλω να σας ειπώ: τι είναι ο Ιησούς ο Ναζωραίος, σας το έδειξε ο ίδιος ο Θεός με τα διάφορα θαύματα («δυνάμεις, τέρατα και σημεία»), που έκαμε δι' Αυτού ανάμεσά σας και τα ξέρετε όλοι σας. Αυτόν σεις – έτσι είχε ορίσει ο Θεός – τον παραδώσατε σε χέρια ανόμων και τον εσταυρώσατε. Μα ο Θεός τον ανέστησε. Ναι ο Θεός τον απάλλαξε από την θλιβερή κατάσταση του θανάτου, γιατί δεν ήταν δυνατό να μείνη αυτός (ο Χριστός) στην εξουσία του.
β. Πράξ. 26,24-28.
Όταν ο Απόστολος Παύλος μιλούσε για την ανάσταση του Χριστού εκ νεκρών ο ηγεμών Φήστος του είπε «μεγάλη τη φωνή»:
- Τρελλάθηκες, Παύλε! Φαίνεται, τα πολλά γράμματα σε έκαναν και έχασες τα λογικά σου!
Ο Παύλος απάντησε:
- Δεν είμαι τρελλός, εξοχώτατε Φήστε. Αυτά που λέγω, είναι όλα αληθινά. Είναι λόγια που, μόνο αν κανείς έχη τα μυαλά του τετρακόσια, μπορεί να τα ειπή. Επικαλούμαι σ' αυτό την μαρτυρία του βασιλιά Ηρώδη. Γιατί σαν Εβραίος αυτός αυτά τα καταλαβαίνει πολύ καλά. Γι' αυτό άλλωστε και εγώ του ομιλώ με αυτό το θάρρος. Γιατί τίποτε δεν θα μπορέση ποτέ να με κάμη να παραδεχθώ, ότι υπάρχει από αυτά που εγώ κηρύττω κάτι που να μη το ξέρη: Γιατί δεν είναι πράγματα που έγιναν σε κάποια σκοτεινή γωνιά, στα κρυφά!
Από τα λόγια αυτά γίνεται φανερό, ότι η ζωή, τα θαύματα, ο θάνατος και η ανάσταση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού είχαν προσλάβει πολύ μεγάλη δημοσιότητα[14].
4. Με άλλα λόγια οι απόστολοι μας λέγουν:
• Τον είδαμε με τα μάτια μας.
• Τον ακούσαμε με τα αυτιά μας.
• Τον εψηλαφήσαμε με τα χέρια μας.
• Το κήρυγμά μας είναι μια – έξω από κάθε δυνατότητα αμφισβήτησης – πραγματικότητα.
• Αυτό το ξέρουν πολύ καλά οι αντίπαλοί μας.
ε. Έχομε το δικαίωμα να αμφισβητούμε την φιλαλήθεια των αγίων αποστόλων;
1. Έχομε λόγο, να λέμε, ότι ενδέχεται να παραποίησαν οι μαθητές τα λόγια του Χριστού;
Σαν απάντηση, ας θυμηθούμε πρώτα όλα εκείνα που είπαμε μέχρι τώρα (παράγρ. γ'-δ'). Και έχοντάς τα υπ' όψη μας, ας ιδούμε, τι απάντηση δίνουν στο ερώτημα αυτό τρεις διαπρεπείς παγκοσμίου κύρους επιστήμονες:
2. Ο Bruce, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Manchester, λέγει:
Οι πρώτοι κήρυκες ήσαν αναγκασμένοι να αντιμετωπίσουν όχι μόνο φίλους, αλλά και εχθρούς, που ήξεραν εξ ίσου με αυτούς καλά όλα τα περιστατικά της ζωής και του θανάτου του Ιησού. Οι μαθητές δεν είπαν ποτέ στα κηρύγματά τους πράγματα ανακριβή. Αν έκαναν κάτι τέτοιο, οι εχθροί τους θα τους ετίναζαν στον αέρα, γιατί κάτι τέτοιο το περίμεναν με λαχτάρα.
Η δύναμη του κηρύγματος των αγίων αποστόλων βρισκόταν στο ότι απευθύνονταν σε ανθρώπους που ήξεραν τα πράγματα καλά!
Ακριβώς για αυτό δεν τους έλεγαν: «εμείς ξέρομε...», αλλά «όπως το ξέρετε και σεις πολύ καλά...» (Πράξ. 2,22).
Είναι βέβαιο, πώς, αν έστω και στο ελάχιστο παραποιούσαν την αλήθεια, οι αντίπαλοί τους δεν θα έχαναν την ευκαιρία να τους πλήξουν, κατηγορώντας τους ότι παραποιούν τα γεγονότα [15].
3. O Lawrence Mc Ginley, (Λώρενς Μακ Τζίνλεη) καθηγητής στο St. Peter College, γράφει:
Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε, ότι όταν άρχισαν οι απόστολοι να κηρύττουν και όταν έγραψαν τα ευαγγέλια, ζούσαν ακόμη αυτόπτες! Και οι αυτόπτες δεν ήσαν μόνο φίλοι και πιστοί. Ήσαν και έξαλλοι και φανατικοί αντίπαλοι της νέας θρησκευτικής κίνησης.
Η παράδοση μας βεβαιώνει, πως το κήρυγμα της χριστιανικής πίστης γινόταν κατά κανόνα σε ανοιχτό χώρο και ενώπιον ανθρώπων με εχθρική απέναντι του Χριστού στάση, που θα μπορούσαν να παρέμβουν και να αναπτύξουν αντίθετες απόψεις, αν οι απόστολοι δεν περιέγραφαν ξερά τα γεγονότα[16].
4. Ο περίφημος William Durant, που αφιέρωσε ολόκληρη την ζωή του στην ανάλυση των ντοκουμέντων της αρχαιότητος, γράφει:
«Οι Ευαγγελιστές περιγράφουν και γεγονότα, τα οποία, εκείνοι που θέλουν να εξιδανικεύσουν μια κατάσταση, τα αποκρύπτουν! Π.χ. τον πόθο των αποστόλων να καταλάβουν μεγάλα αξιώματα∙ την άρνηση του Πέτρου∙ την συζήτηση μεταξύ των Εβραίων για τον Χριστό, ότι είναι τρελλός∙ ότι τους αποστόλους κάποτε ο Χριστός τους ωνόμασε ανόητους και βραδείς τη καρδία∙ και πολλά άλλα.
Όποιος διαβάζει τα κείμενα αυτά καταλαβαίνει, ότι οι απόστολοι δείχνουν το αληθινό πρόσωπο (του Χριστού και του εαυτού τους).
Και οπωσδήποτε, το πιο απίθανο και απαράδεκτο θαύμα θα ήταν, να δεχθούμε, ότι μια ομάδα τόσο απλοϊκών ανθρώπων – όσο ήταν οι δώδεκα απόστολοι, όπως τους βλέπομε στα ευαγγέλια – κατώρθωσαν να επινοήσουν∙
• μια τόσο φωτεινή μορφή, σαν του Ιησού∙
• μια τόσο υψηλή ηθική, όσο η χριστιανική∙
• μια τόσο εμπνευσμένη εικόνα ανθρωπίνης αδελφοσύνης, που καλλίτερη της δεν ξαναεπινοήθηκε ποτέ!
Παρ' ότι προηγήθηκαν δύο αιώνες μιας αφ' υψηλού κριτικής εναντίον των αγίων ευαγγελίων, μένει τόσο υπέροχη η εικόνα που μας δίνουν για την ζωή, τον χαρακτήρα και την διδασκαλία του Ιησού Χριστού, που αποτελεί την πιο γοητευτική σελίδα στην ιστορία του δυτικού ανθρώπου[17]!
5. Τί άλλο μπορούσε να ειπή ο μεγαλύτερος απολογητής;
Σαν απάντηση, ας θυμηθούμε πρώτα όλα εκείνα που είπαμε μέχρι τώρα (παράγρ. γ'-δ'). Και έχοντάς τα υπ' όψη μας, ας ιδούμε, τι απάντηση δίνουν στο ερώτημα αυτό τρεις διαπρεπείς παγκοσμίου κύρους επιστήμονες:
2. Ο Bruce, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Manchester, λέγει:
Οι πρώτοι κήρυκες ήσαν αναγκασμένοι να αντιμετωπίσουν όχι μόνο φίλους, αλλά και εχθρούς, που ήξεραν εξ ίσου με αυτούς καλά όλα τα περιστατικά της ζωής και του θανάτου του Ιησού. Οι μαθητές δεν είπαν ποτέ στα κηρύγματά τους πράγματα ανακριβή. Αν έκαναν κάτι τέτοιο, οι εχθροί τους θα τους ετίναζαν στον αέρα, γιατί κάτι τέτοιο το περίμεναν με λαχτάρα.
Η δύναμη του κηρύγματος των αγίων αποστόλων βρισκόταν στο ότι απευθύνονταν σε ανθρώπους που ήξεραν τα πράγματα καλά!
Ακριβώς για αυτό δεν τους έλεγαν: «εμείς ξέρομε...», αλλά «όπως το ξέρετε και σεις πολύ καλά...» (Πράξ. 2,22).
Είναι βέβαιο, πώς, αν έστω και στο ελάχιστο παραποιούσαν την αλήθεια, οι αντίπαλοί τους δεν θα έχαναν την ευκαιρία να τους πλήξουν, κατηγορώντας τους ότι παραποιούν τα γεγονότα [15].
3. O Lawrence Mc Ginley, (Λώρενς Μακ Τζίνλεη) καθηγητής στο St. Peter College, γράφει:
Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε, ότι όταν άρχισαν οι απόστολοι να κηρύττουν και όταν έγραψαν τα ευαγγέλια, ζούσαν ακόμη αυτόπτες! Και οι αυτόπτες δεν ήσαν μόνο φίλοι και πιστοί. Ήσαν και έξαλλοι και φανατικοί αντίπαλοι της νέας θρησκευτικής κίνησης.
Η παράδοση μας βεβαιώνει, πως το κήρυγμα της χριστιανικής πίστης γινόταν κατά κανόνα σε ανοιχτό χώρο και ενώπιον ανθρώπων με εχθρική απέναντι του Χριστού στάση, που θα μπορούσαν να παρέμβουν και να αναπτύξουν αντίθετες απόψεις, αν οι απόστολοι δεν περιέγραφαν ξερά τα γεγονότα[16].
4. Ο περίφημος William Durant, που αφιέρωσε ολόκληρη την ζωή του στην ανάλυση των ντοκουμέντων της αρχαιότητος, γράφει:
«Οι Ευαγγελιστές περιγράφουν και γεγονότα, τα οποία, εκείνοι που θέλουν να εξιδανικεύσουν μια κατάσταση, τα αποκρύπτουν! Π.χ. τον πόθο των αποστόλων να καταλάβουν μεγάλα αξιώματα∙ την άρνηση του Πέτρου∙ την συζήτηση μεταξύ των Εβραίων για τον Χριστό, ότι είναι τρελλός∙ ότι τους αποστόλους κάποτε ο Χριστός τους ωνόμασε ανόητους και βραδείς τη καρδία∙ και πολλά άλλα.
Όποιος διαβάζει τα κείμενα αυτά καταλαβαίνει, ότι οι απόστολοι δείχνουν το αληθινό πρόσωπο (του Χριστού και του εαυτού τους).
Και οπωσδήποτε, το πιο απίθανο και απαράδεκτο θαύμα θα ήταν, να δεχθούμε, ότι μια ομάδα τόσο απλοϊκών ανθρώπων – όσο ήταν οι δώδεκα απόστολοι, όπως τους βλέπομε στα ευαγγέλια – κατώρθωσαν να επινοήσουν∙
• μια τόσο φωτεινή μορφή, σαν του Ιησού∙
• μια τόσο υψηλή ηθική, όσο η χριστιανική∙
• μια τόσο εμπνευσμένη εικόνα ανθρωπίνης αδελφοσύνης, που καλλίτερη της δεν ξαναεπινοήθηκε ποτέ!
Παρ' ότι προηγήθηκαν δύο αιώνες μιας αφ' υψηλού κριτικής εναντίον των αγίων ευαγγελίων, μένει τόσο υπέροχη η εικόνα που μας δίνουν για την ζωή, τον χαρακτήρα και την διδασκαλία του Ιησού Χριστού, που αποτελεί την πιο γοητευτική σελίδα στην ιστορία του δυτικού ανθρώπου[17]!
5. Τί άλλο μπορούσε να ειπή ο μεγαλύτερος απολογητής;
στ. Αλλοιώθηκαν τα λόγια του Χριστού;
1. Μπορούμε να είμαστε σίγουροι, ότι τα λόγια του Χριστού δεν τα παραποίησαν οι μαθητές Του; Δεν έχομε δικαίωμα να κάνωμε την σκέψη, ότι άλλα άκουσαν και άλλα έγραψαν;
2. Ας ιδούμε, τι μας λένε επάνω στο θέμα αυτό δύο μεγάλοι επιστήμονες:
α. Ο A.H. Mc Neile (Α.Χ. Μακ Νήηλ), καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Δουβλίνου Αγγλίας, γράφει:
Σήμερα έχομε μάθει να μη σεβόμαστε τα λόγια των διδασκάλων μας, Και συνηθίζομε να τα μεταφέρωμε, όπως μας έρθει την κάθε φορά! Μα αυτό απαγορευόταν αυστηρά από την εβραϊκή Πνευματική Παράδοση του Ταλμούδ (Μίσνα, Αβόθ 2,8), που λέγει:
Ο καλός μαθητής πρέπει να μοιάζη με σφραγισμένο δοχείο, από το οποίο, όσο και αν το ανακινής, δεν είναι δυνατόν να χυθή ούτε μία σταγόνα[18].
Η ευαισθησία αυτή, να μην αλλοιωθή ο λόγος του Κυρίου, είναι σαφέστατη στα λόγια του απ. Παύλου: Για τους παντρεμένους χριστιανούς η εντολή (του Κυρίου, όχι δική μου) είναι: να μη χωρίζουν! Για τους μη χριστιανούς γνώμη δική μου, όχι εντολή του Κυρίου, είναι... Για εκείνους, που θέλουν να ζήσουν με αγνότητα και παρθενία, δεν έχομε εντολή από τον Κύριο. Μα εγώ σαν άνθρωπος, που ελεήθηκα από τον Κύριο μας να πιστεύω σ' Αυτόν, έχω την εξής γνώμη (Α' Κορ. 7,10-12).
β. Ο γνωστός Albright γράφει:
Μόνο οι σύγχρονοί μας τάχα «ανθρωπιστές» λόγιοι, (έτσι σεμνύνονται να αυτοονομάζωνται οι άθεοι, είτε είναι μαρξιστές, είτε είναι καπιταλιστές), που δεν ξέρουν, ούτε τι είναι ιστορία, ούτε τι είναι ιστορική μέθοδος, ούτε τι είναι ιστορικές προοπτικές, μπορούν και λένε τέτοιες φλυαρίες, με τις οποίες (τάχα σαν μορφή κριτικής!) έχουν κυριολεκτικά κατακλύσει τα μέσα ενημερώσεως, (εφημερίδες, περιοδικά, κλπ.) σχετικά με τα άγια Ευαγγέλια[19].
2. Ας ιδούμε, τι μας λένε επάνω στο θέμα αυτό δύο μεγάλοι επιστήμονες:
α. Ο A.H. Mc Neile (Α.Χ. Μακ Νήηλ), καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Δουβλίνου Αγγλίας, γράφει:
Σήμερα έχομε μάθει να μη σεβόμαστε τα λόγια των διδασκάλων μας, Και συνηθίζομε να τα μεταφέρωμε, όπως μας έρθει την κάθε φορά! Μα αυτό απαγορευόταν αυστηρά από την εβραϊκή Πνευματική Παράδοση του Ταλμούδ (Μίσνα, Αβόθ 2,8), που λέγει:
Ο καλός μαθητής πρέπει να μοιάζη με σφραγισμένο δοχείο, από το οποίο, όσο και αν το ανακινής, δεν είναι δυνατόν να χυθή ούτε μία σταγόνα[18].
Η ευαισθησία αυτή, να μην αλλοιωθή ο λόγος του Κυρίου, είναι σαφέστατη στα λόγια του απ. Παύλου: Για τους παντρεμένους χριστιανούς η εντολή (του Κυρίου, όχι δική μου) είναι: να μη χωρίζουν! Για τους μη χριστιανούς γνώμη δική μου, όχι εντολή του Κυρίου, είναι... Για εκείνους, που θέλουν να ζήσουν με αγνότητα και παρθενία, δεν έχομε εντολή από τον Κύριο. Μα εγώ σαν άνθρωπος, που ελεήθηκα από τον Κύριο μας να πιστεύω σ' Αυτόν, έχω την εξής γνώμη (Α' Κορ. 7,10-12).
β. Ο γνωστός Albright γράφει:
Μόνο οι σύγχρονοί μας τάχα «ανθρωπιστές» λόγιοι, (έτσι σεμνύνονται να αυτοονομάζωνται οι άθεοι, είτε είναι μαρξιστές, είτε είναι καπιταλιστές), που δεν ξέρουν, ούτε τι είναι ιστορία, ούτε τι είναι ιστορική μέθοδος, ούτε τι είναι ιστορικές προοπτικές, μπορούν και λένε τέτοιες φλυαρίες, με τις οποίες (τάχα σαν μορφή κριτικής!) έχουν κυριολεκτικά κατακλύσει τα μέσα ενημερώσεως, (εφημερίδες, περιοδικά, κλπ.) σχετικά με τα άγια Ευαγγέλια[19].
ζ. Συμπέρασμα
Αντί για συμπέρασμα, παραθέτομε τα λόγια του P.Parente (Πιέτρο Παρέντε), διαπρεπούς ερευνητού της ζωής και προσωπικότητας του Κυρίου:
Σήμερα κανένας άνθρωπος με μόρφωση και σοβαρότητα ΔΕΝ αρνείται την εγκυρότητα και αξιοπιστία των Ευαγγελίων.
Τα Ευαγγέλια άντεξαν σε όλες τις μορφές της πιο απαίσιας κριτικής[20]!
Σήμερα κανένας άνθρωπος με μόρφωση και σοβαρότητα ΔΕΝ αρνείται την εγκυρότητα και αξιοπιστία των Ευαγγελίων.
Τα Ευαγγέλια άντεξαν σε όλες τις μορφές της πιο απαίσιας κριτικής[20]!
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
[1] Durant, Will (ιστορικός-ερευνητής), Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού, τόμ. Γ', Αθήναι 1958, σελ. 648.
[2] Albright, William Foxwell (διαπρεπής σύγχρονος αρχαιολόγος), L' Archéologie de la Palestine (traduit de l' anglais par R. Alapetite), Paris (Gd. Du Cerf) 1955, p. 259-260.
[3] Kenyon, Fr. The Bible and Archaeology, New York 1940, p. 288-289.
[4] Greenlee, J.H., Introduction to the New Testament Textual (Criticism), Grand Rapids 1964, p. 16.
[5] Το απόσπασμα αυτό σώζεται στο βιβλίο: Ευσεβίου, Εκκλησιαστική Ιστορία Γ, 39,15 (P.G. τ. 20,299 εξ.).
[6] Ειρηναίου, επισκόπου Λουγδούνου, Γ, 1,1,4-7 (P.G. τόμ. 7. 844 εξ).
[7] Free, J., Archaeology and Bible History, Wheaton III. 1969, p. 1.
[8] Bruce, F.F., Archaeological Confirmation of the New Testament, εν Carl Henry, Revelation and the Bible, Grand Rapids 1969, p. 331
[9] Sherwin White, A.N., Roman Society and Roman Law in the New Testament, Oxford 1963, p. 189.
[10] Burrows, Millar, What mean these stones, New York 1956, p. 52.
[11] Albright, W.F. Recent Discoveries in Bible Lands, New York 1955, p. 136.
[12] Albright, W.F. Christianity Today, Vol. 7, Jan. 18,1963, p. 3.
[13] Ramsay, William, The Bearing of Recent Discovery on the Trustworthiness of the New Testament, London 1915, p. 222.
[14] Schneider, Gerhardt, Die Apostelgeschichte, 2 Teil, Herders Theologischer Kommentar zum N.T., Herder V., Freiburg 1982, s. 377. Βλ. και αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις τας Πράξεις Ομιλία ΝΒ, 4.
[15] Bruce, F.F.: The New Testament Documents: Are They Reliable? Downers Grove and Leicester, Inter Varsity Press, 1961, p. 16,33.
[16] Mc Ginley, Lawrence, Form Griticism of the Synoptic Healing Narrations, Woodstock Maryland 1944, p. 25.
[17] Durant, Will., Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού, τόμ. Γ', Αθήναι 1958, σελ. 648-649 (απλοποιημένο φραστικά).
[18] Mc Neile, A.H., An Introduction to the Study of the New Testament, London, Oxford University Press 1953, p. 54.
[19] Albright, W.F., From the Stone Age to Christianity (second edition), Baltimore 1946, p. 297-298.
[20] P.Parente, L' Io di Cristo, Brescia 1958², p. 14.
[2] Albright, William Foxwell (διαπρεπής σύγχρονος αρχαιολόγος), L' Archéologie de la Palestine (traduit de l' anglais par R. Alapetite), Paris (Gd. Du Cerf) 1955, p. 259-260.
[3] Kenyon, Fr. The Bible and Archaeology, New York 1940, p. 288-289.
[4] Greenlee, J.H., Introduction to the New Testament Textual (Criticism), Grand Rapids 1964, p. 16.
[5] Το απόσπασμα αυτό σώζεται στο βιβλίο: Ευσεβίου, Εκκλησιαστική Ιστορία Γ, 39,15 (P.G. τ. 20,299 εξ.).
[6] Ειρηναίου, επισκόπου Λουγδούνου, Γ, 1,1,4-7 (P.G. τόμ. 7. 844 εξ).
[7] Free, J., Archaeology and Bible History, Wheaton III. 1969, p. 1.
[8] Bruce, F.F., Archaeological Confirmation of the New Testament, εν Carl Henry, Revelation and the Bible, Grand Rapids 1969, p. 331
[9] Sherwin White, A.N., Roman Society and Roman Law in the New Testament, Oxford 1963, p. 189.
[10] Burrows, Millar, What mean these stones, New York 1956, p. 52.
[11] Albright, W.F. Recent Discoveries in Bible Lands, New York 1955, p. 136.
[12] Albright, W.F. Christianity Today, Vol. 7, Jan. 18,1963, p. 3.
[13] Ramsay, William, The Bearing of Recent Discovery on the Trustworthiness of the New Testament, London 1915, p. 222.
[14] Schneider, Gerhardt, Die Apostelgeschichte, 2 Teil, Herders Theologischer Kommentar zum N.T., Herder V., Freiburg 1982, s. 377. Βλ. και αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις τας Πράξεις Ομιλία ΝΒ, 4.
[15] Bruce, F.F.: The New Testament Documents: Are They Reliable? Downers Grove and Leicester, Inter Varsity Press, 1961, p. 16,33.
[16] Mc Ginley, Lawrence, Form Griticism of the Synoptic Healing Narrations, Woodstock Maryland 1944, p. 25.
[17] Durant, Will., Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού, τόμ. Γ', Αθήναι 1958, σελ. 648-649 (απλοποιημένο φραστικά).
[18] Mc Neile, A.H., An Introduction to the Study of the New Testament, London, Oxford University Press 1953, p. 54.
[19] Albright, W.F., From the Stone Age to Christianity (second edition), Baltimore 1946, p. 297-298.
[20] P.Parente, L' Io di Cristo, Brescia 1958², p. 14.
- Τι είναι ο Χριστός - Περιεχόμενα
- Τι είναι ο Χριστός - Πρόλογος - Εισαγωγή
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Α' - Τι μας λέει η επιστήμη;
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Β' - Τι θα ερευνήσωμε;
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Γ' - Τι λέγει ο ίδιος για τον εαυτό Του
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Δ' - Τι έλεγε το τότε περιβάλλον
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Ε' - Η Ανάσταση του Χριστού
- Τι είναι o Χριστός - Κεφ. ΣΤ' - Η μεταστροφή του Παύλου
- Τι είναι o Χριστός - Κεφ. Ζ' - Οι προφητείες
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Η' - Γιατί σταυρώθηκε ο Χριστός
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Θ' - Ο Χριστός στην λογοτεχνία
- Τι είναι ο Χριστός - Κεφ. Ι' - Πίστη και Ελευθερία
- Τι είναι ο Χριστός - Αντί επιλόγου