Οι δαίμονες, σέ σύγκριση μ' εμάς τους ανθρώπους, είναι πνεύματα ασώματα καί άυλα, γι' αυτό καί δέν τους αντιλαμβανόμαστε μέ τις σωματικές μας αισθήσεις. Σέ σύγκριση, όμως, μέ τόν Θεό, πού είναι τέλεια ασώματος, καί σχήμα έχουν καί σώμα. Είναι, λοιπόν, σχετικά ασώματοι καί μοιάζουν μέ τους αγγέλους, μέ τή διαφορά ότι τά «λεπτά, άερώδη καί άχραντα» σώματα, πού είχαν πρίν άπό τήν πτώση τους, ΰστερα απέκτησαν κάποια παχύτητα. "Εγιναν «ένυλά πη και εμπαθή» (Μ. Ψελλός). Ό άγιος Γρηγόριος ό Σιναΐτης λέει: «Οι δαίμονες ήταν κάποτε κι αυτοί νόες καί ξέπεσαν από εκείνη την άυλία καί τη λεπτότητα, γι' αυτό ό καθένας τους απέκτησε κάποιαν υλική πυκνότητα, παίρνοντας, ανάλογα μέ τήν τάξη ή τήν ενέργεια, σωματική μορφή αντίστοιχη της ιδιότητας του».
Κάθε "ενυλο" σώμα, όμως, είναι καί "παθητό". Επομένως, καί τά σώματα των δαιμόνων είναι δυνατόν «άφαΐς ύποπίπτειν καί πληττόμενα όδυνάσθαι καί πυρί προσομιλήσαντα καίεσθαι» (Μ. Ψελλός). Γι' αυτό βλέπουμε στο Ευαγγέλιο τους δαίμονες νά τρέμουν σέ ενδεχόμενο πρόωρο βασανισμό τους καί νά παρακαλούν τόν Κύριο «ίνα μη επίταξη αύτοΐς είς τήν άβυσσον άπελθεΐν» (Λουκ. 8:31). Στά Συναξάρια, επίσης, συναντούμε περιπτώσεις, όπου οί δαίμονες θρηνούν σπαρακτικά, πονοΰν, καίγονται καί παραλύουν από φόβο, όταν τιμωρούνται παραδειγματικά από μεγάλους άγιους, όταν μαστιγώνονται αλύπητα από αγγέλους ή όταν καταδικάζονται νά εκτελέσουν έργα αντίθετα στην πονηρή τους προαίρεση.
Ώς προς τήν εξωτερική τους εμφάνιση, οί δαίμονες είναι δύσμορφοι καί αποκρουστικοί, γιατί έχουν εντελώς γυμνωθεί από τό θειο φώς. Ό άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος, στην ερμηνεία τοϋ 41ου ψαλμού, λέει, πώς, «αν ό Θεός επέτρεπε στους δαίμονες νά μας δείξουν τις πραγματικές τους όψεις, όλοι μας θά παραφρονούσαμε».
Εμφανίζονται, όμως, μέ ποικίλες μορφές, ανάλογα μέ τίς ανάγκες, σέ κάθε περίσταση, τοΰ μισάνθρωπου έργου τους. Είναι πάρα πολλές οί βιβλικές καί συναξαριακές αναφορές σέ πονηρά πνεύματα, πού εμφανίστηκαν στους ανθρώπους μέ τίς πιό παράδοξες καί τίς πιό αντίθετες μορφές, από τήν ελκυστική τοϋ φωτεινού αγγέλου μέχρι τή φρικιαστική τού πιό αλλόκοτου ζώου. Συνήθως εμφανίζονται σάν άγγελοι, άγιοι, άνθρωποι, φίδια, δράκοντες, λιοντάρια, σκορπιοί, τράγοι, ταύροι, αρπακτικά πτηνά, τερατόμορφα ζώα και, τέλος, αόριστα υλικά στοιχεία και σχήματα. Άπό τη Γένεση, τό πρώτο βιβλικό κείμενο, όπου ό διάβολος εμφανίζεται σάν φίδι, γιά νά εξαπατήσει τήν Εύα, μέχρι τήν Αποκάλυψη, τό τελευταίο βιβλικό κείμενο, όπου ό σατανάς σάν δράκοντας αλυσοδένεται άπό άγγελο του Θεοϋ, υπάρχουν αναρίθμητες περιπτώσεις εμφανίσεως των δαιμόνων μέ ποικίλες μορφές και σχήματα. Παράλληλη ποικιλία εμφανίσεων συναντάται στους Βίους τών Άγιων και στά Γεροντικά.
Οι δαίμονες και τα έργα τους *

via