Ιουλίου 2013













Διαβάστε τι ισχυρίζεται σε ένα βιβλίο του ο μακαριστός πλέον Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρός Χριστόδουλος για τις σχέσεις του διαβόλου με τις μαντείες, τα όνειρα, τις προλήψεις και τις δεισιδαιμονίες!..





ΩΣ
γνωστόν, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κι Χριστόδουλος, σ’
ένα έργο του υπό τον τίτλον: «Πόλεμος κατά του Σατανά», το οποίο εξεδόθη
περί το 2000, από τις Εκδόσεις Χρυσοπηγή, μέσα στ’ άλλα αναφέρεται και
στην απάτη του διαβόλου, που ξεγελά το άνθρωπο με μαντείες, όνειρα,
προλήψεις και δεισιδαιμονίες.
Θα ήταν ιστορική παράλειψη το γεγονός
να αποσιωπήσουμε αυτήν την σοβαρή επισήμανση του Αρχιεπισκόπου, ο
οποίος, μεταξύ άλλων, τονίζει τα εξής:
«Όσους ο διάβολος δεν μπορεί
να αγκιστρώσει με άλλους τρόπους το κάνει με μαντείες, προλήψεις,
όνειρα, δεισιδαιμονίες, πράγματα δηλαδή που ενώ εκ πρώτης όψεως
φαίνονται στους πολλούς αθώα, στην ουσία αποτελούν διαβολικά όπλα για
την ψυχι­κή μας υποδούλωση.
Κι ας αρχίσουμε από τις μαντείες που στις
ημέρες μας εμφανίζονται με τη μορφή χειρομαντευμάτων, μέντιουμ κ.λπ.
Όλα αυτά έρχονται να ικανοποιή­σουν την περιέργεια ή την ανάγκη του
ανθρώπου να γνωρίσει τα μέλλοντα. Ο Θεός με πολλή σοφία απέκρυψε από τον
άνθρωπο το μέλλον του. Το έκα­νε για να του αφαιρέσει μια φοβερή πηγή
ανησυχίας και δυστυχίας. Του χάρισε σε αντιστάθμισμα, την ελπίδα και τον
κάλεσε να αφεθεί στη στοργική πρό­νοιά Του με εμπιστοσύνη παιδιού προς
πατέρα. Αλ­λά ο διάβολος θέλοντας να μειώσει αυτή την εμπιστοσύνη, δόλια
εκμεταλλεύεται το γεγονός επειδή σαν πνεύμα μπορεί κι αυτός, όπως και
οι άγγελοι, να γνωρίζει ορισμένα πράγματα που ο άνθρωπος αγνοεί σε σχέση
με το μέλλον. Μη λησμονούμε άλλωστε ότι ο άνθρωπος είναι «βραχύ τι παρ'
αγγέλους ηλαττωμένος» (Εβρ. 2, 7).





Οι
δαίμονες λοιπόν χωρίς να είναι παντογνώ­στες, διότι η παντογνωσία είναι
ιδιότητα μόνο του Θεού, γνωρίζουν εν τούτοις μερικά γεγονότα που
πρόκειται να γίνουν. Φέρουμε ένα παράδειγμα που χρησιμοποιεί ο Μ.
Αθανάσιος. Οι δαίμονες, λέει, σαν πνεύματα που είναι, βλέπουν ότι βρέχει
τώρα τις καταρρακτώδεις ινδικές βροχές, και την ίδια στιγμή
φανερώνονται και στην Αίγυπτο και με μαντεύματα και όνειρα προλαβαίνουν
το φούσκωμα των υδάτων του Νείλου που έπειτα από λίγο πρόκειται να
συμβεί εξ αιτίας των ινδικών βροχών και το λένε στους ανθρώπους. Έτσι
όταν πράγματι πλημμυρίσει ο Νείλος, οι άνθρωποι θα εκπλαγούν για την
ακρίβεια της πληροφορίας και θα πιστέψουν στα μαντεύματα και τα όνειρα
(ΒΕΠΕΣ 35, 129-130).
Το ίδιο μπορεί να συμβεί με οιαδήποτε
πληροφο­ρία όπως π.χ. ότι ο αδελφός σου που απουσιάζει στην Αμερική σου
στέλνει επιστολή ότι είναι ασθε­νής κ.λπ. Έτσι εκμεταλλευόμενοι οι
δαίμονες μία ιδιότητά τους «προσποιούνται μαντεύεσθαι και προλέγειν τα
μεθ' ημέρας ερχόμενα» (ΒΕΠΕΣ 33, 24) όπως χαρακτηριστικά παρατηρεί ο Μ.
Αθανάσιος. «Προσποιούνται μαντεύεσθαι» δηλ. ενώ στην ουσία δεν μαντεύουν
τίποτε, εκείνοι κάνουν ότι μαντεύουν και οι άνθρωποι πιστεύουν, στις
μαντείες τους, που βέβαια δεν λένε πάντοτε αλήθεια, αφού ο διάβολος
«ψεύδεται και ουδέν όλως αληθές λαλεί» (ΒΕΠΕΣ 33, 24). Τροφή του
διαβόλου είναι το ψεύδος. Κι όταν ακόμη λέγει την αλήθεια, το κάνει για
να παρασύρει και να αιχμαλωτίσει.
«Πολλές φορές —γράφει ο Δίδυμος
Αλεξαν­δρείας— ο δαίμονας επιθυμώντας να εξαπατήσει τους ανθρώπους
αναμειγνύει με το ψέμα και κάποια αλή­θεια ως δέλεαρ» (ΒΕΠΕΣ 44, 12).
Γι' αυτό το λόγο κι εμείς δεν πρέπει να πιστεύουμε στον διάβολο ούτε
όταν λέγει αλήθεια, μιμούμενοι τον Κύριο και τους Αποστόλους, οι οποίοι
δεν δέχονταν τα όσα αληθι­νά μάντευε το δαιμόνιο, αφού προερχόταν από
τον διάβολο. Ο Κύριος τον διάβολο, ο οποίος ομολογούσε γι' αυτόν ότι
είναι Υιός Θεού, απέκρουσε (Ματθ. 4, 11) ενώ αυτό ήταν αλήθεια.
Το
ίδιο έκανε και ο απόστολος Παύλος με την έχουσα πνεύμα πίθωνος νεανίδα
των Φιλίππων, ήτις «εργασίαν πολλήν παρείχε τοις κυρίοις αυτής
μαντευομένη». Όταν η παιδίσκη φώναξε για τον Παύλο και το Σίλα «ούτοι οι
άνθρωποι δούλοι του Θεού του Υψίστου εισίν...» (Πραξ. 16, 17) είπε την
αλή­θεια. Όμως ο Παύλος δεν δέχθηκε τις συστάσεις αυτές που προέρχονταν
από τον πονηρό. Έτσι μας έδωσε το παράδειγμα να είμαστε προσεκτικοί και
να μη δίδουμε πίστη στις μαντείες που είναι των δαιμόνων έργο «...μήπως
οι δαίμονες μαζί με την μερική αλήθεια σπείρουν μέσα μας και την κακία
τους και για να μας συνετίσουν να μην προσέχουμε τους δαί­μονες ποτέ κι
αν ακόμη φαίνονται ότι λένε αλήθεια. Ακόμη δεν είναι σωστό να έχουμε τις
Άγιες Γραφές και την ελευθερία που μας χάρισε ο Χριστός και να
διδασκόμεθα από το διάβολο, ο οποίος δεν τήρη­σε την τάξη που τον
τοποθέτησε ο Θεός, αλλά σκέ­φθηκε άλλα αντ’ άλλων» καθώς ωραία λέγει ο
Μ. Αντώνιος (ΒΕΠΕΣ, 33, 25).
Έτσι γίνεται φανερό πως κανείς
χριστιανός δεν πρέπει να καταφεύγει σε μαντείες δηλ. να πηγαίνει στα
μέντιουμ, τις «χαρτορίχτρες», τις «καφετζούδες», τις «μάντισσες» που
κοιτούν τα χέρια, και γενικά ο πιστός χριστιανός δεν πρέπει να δίνει
προσοχή σ' όλα αυτά που είναι διαβολικά τεχνάσματα για να τον
παρασύρουν.
Στο σημείο αυτό χρειάζεται προσοχή, γιατί πολ­λές
γυναίκες που μαντεύουν, κάνουν το έργο αυτό λέγοντας θρησκευτικά λόγια
και προσευχές. Έτσι όταν κάποιος ακούσει πώς είναι σατανικά τεχνάσμα­τα
οι μαντείες προβάλλει την εξής ένσταση: αφού αυτά είναι σατανικά
τεχνάσματα, τότε πώς συμβιβά­ζονται με τα άγια λόγια που λέγει ή
μάντισσα; Την απάντηση στο ερώτημα αυτό δίνει ο άγιος Ιωάννης ο
Χρυσόστομος λέγοντας τα εξής: «Η μεγαλύτερη απάτη είναι η εξής: όταν
συμβουλεύουμε τους χρι­στιανούς να μην πηγαίνουν στα μαντεία και τους
αποτρέπουμε απ’ αυτά, αυτοί απολογούμενοι ισχυ­ρίζονται ότι η μάντισσα,
είναι χριστιανή και δεν χρη­σιμοποιεί τίποτε άλλο από το όνομα του Θεού.
Γι αυτό μισώ και αποστρέφομαι πολύ περισσότερο αυ­τή τη γυναίκα, διότι
χρησιμοποιεί το όνομα του Θεού με ασέβεια λέγοντας ότι είναι χριστιανή
ενώ επιδει­κνύει με τις πράξεις της την ειδωλολατρία Και ο! δαίμονες
πρόφεραν το όνομα του Θεού, αλλά ήσαν δαίμονες και έλεγαν στο Χριστό σε
γνωρίζουμε ποιος είσαι, είσαι ο άγιος του Θεού. Και όμως ο Χρι­στός τους
επιτίμησε και τους έδιωξε. Γι’ αυτό σας παρακαλώ να μείνετε καθαροί απ'
αυτή την απάτη και το ολίσθημα» (Κατήχηση Γ).





Δεν
έχουμε λοιπόν το δικαίωμα να καταφεύγουμε στις μαντείες για να
παρηγορηθούμε ή για να γλιτώσουμε από κάποιο κακό. Ούτε σε όνειρα πρέπει
να πιστεύουμε. Τα όνειρα είναι απατηλά. Ελάχιστες φορές μιλά ο Θεός δι’
αυτών. Όλες τις άλλες ομιλεί ο διάβολος, ο οποίος τα χρησιμοποιεί ως
όπλα είτε για να μας μολύνει την ψυχική καθαρότητα, είτε για να μας
ξεγελάσει. Γι’ αυτό ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακας μας συνιστά: «Κανείς να
μη σκέπτεται την ημέρα όσα είδε στον ύπνο του, διότι και αυτός είναι
σκοπός των δαιμόνων να μας μολύνουν στον ξύπνιο μας με το περιεχόμενο
των ονείρων» (Λόγος ΙΕ'). Τα όνειρα πρέπει να τα λησμονεί κανείς και να
μην τα θυμάται.
Όσον άφορα στα όνειρα του Θεού, ας είμαστε
επιφυλακτικοί. Ό Θεός θα βρει τρόπο να φανερώσει το θέλημά Του. Εκείνος
που πιστεύει στα όνειρα, λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακας «μοιάζει με
αυτόν που κυνηγά τη σκιά του και προσπαθεί να την πιάσει» (Λόγος γ').
Όταν δώσουμε προσοχή στα όνειρα, δίνουμε το δικαίωμα στους δαίμονες να
μας πειράζουν κι όταν δεν κοιμόμαστε. «Όταν αρχίζου­με να πειθώμεθα
στους δαίμονες δίνοντας προσοχή στα όνειρα, αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα
να εμπαιζόμεθα απ’ αυτούς κι όταν είμαστε ξύπνιοι. Αυτός που πιστεύει
στα όνειρα είναι τελείως ανόητος, ενώ αυτός που δεν δίνει σημασία σ'
αυτά είναι φιλόσο­φος» (Λόγος γ').
Προσοχή επίσης στις προλήψεις και
δεισιδαιμο­νίες. Είναι όπλα στα χέρια του διαβόλου που μας καθιστούν
άβουλα όργανά του. 'Υπάρχουν άνθρωποι που δεν ταξιδεύουν ημέρα Τρίτη,
δεν κοιμούνται σε δωμάτιο με αριθμό 13, ανησυχούν με την κραυγή της
κουκουβάγιας, με το ούρλιασμα του σκύλου, που θεωρούν γρουσουζιά να
συναντήσουν κάποιο πρό­σωπο, να πρωτοχαιρετίσουν κάποιον άνθρωπο. Όλοι
αυτοί, χωρίς να το θέλουν και χωρίς να το εννοούν, εμπίπτουν στις
διαβολικές παγίδες και εξαρτούν τη ζωή τους, την πρόοδο και ευτυχία τους
από πρόσωπα ή γεγονότα που δεν έχουν καμμιά λογική σχέση με την ευτυχία
τους.
Γι’ αυτό και ο Ιερός Χρυσόστομος, επικρίνων αυτούς γράφει:
«Βλέπεις άνθρωπο και σε κυριεύει δεισιδαιμονία και δεν βλέπεις τη
διαβολική παγίδα πώς σε βάζει σε έχθρα με κάποιον που δεν σου έκανε
κανένα κακό. Πώς σε έκανε εχθρό με τον αδελφό χωρίς καμία δίκαια
πρόφαση; Και δεν κα­ταλαβαίνεις πόσο γελοίος γίνεσαι, πόση ντροπή για
σένα, το χειρότερο όμως πόσος κίνδυνος εμφω­λεύει;» (Κατήχηση Γ). Και ο
ίδιος ο πατήρ θέλοντας να αποδείξει πόσο βλαβερές είναι οι προλήψεις και
ότι προέρχονται από τον διάβολο, παρατηρεί: «Πολλές φορές βγαίνοντας
κάποιος από το σπίτι του βλέπει ένα άνθρωπο αλλοίθωρο ή ανάπηρο και τον
κυριεύει δεισιδαιμονία. Αυτό είναι σατανική ενέργεια, διότι δεν γίνεται
άσχημη η ημέρα από την συνάντηση οποιουδήποτε ανθρώπου, αλλά το να ζει
κανείς στην αμαρτία. Όταν βγεις από το σπίτι σου ένα μόνο να φυλάξεις το
να μη σε συναντήσει η αμαρτία. Αυτή μόνο μας ρίχνει κάτω ηθικά. Όταν
δεν υπάρχει αυτή ούτε ο διάβολος μπορεί να μας βλάψει» (Κατήχηση 7).
Εύκολα
μπορεί κάποιος τώρα να εννοήσει, πόσο δόλια ενεργεί ο διάβολος. Κι ενώ η
A. Γραφή κα­ταδικάζει κάθε είδος μαντείας (Γ' Βασίλη. 22, 20), και ενώ
είναι γνωστό ότι ο διάβολος είναι ο πατέρας του ψεύδους, (Ηώ. 8, 44)
βρίσκονται εν τούτοις χριστια­νοί, οι οποίοι παρασύρονται σε μαντείες,
μάγια, όνειρα, προλήψεις και δεισιδαιμονίες κι αφήνουν το διάβολο να
κατευθύνει τη ζωή τους. Κι όλα αυτά ενώ σαν Χριστιανοί έχουν υποσχεθεί
το «αποτάσσομαί σοι σατανά» «Αυτή γαρ η φωνή —παρατηρεί ο Ι.
Χρυσόστομος— συνθήκη προς τον Δεσπότη εστίν». Κι ερχόμαστε εμείς να
παραβιάσουμε τη συνθήκη και να δώσουμε πίστη στα διαβολικά τεχνάσματα,
που μας καθιστούν «δούλους· και υπηρέτες» του διαβό­λου (ΒΕΣΠΕΣ 3, 167).
Αλλά
όχι. Δεν πρέπει να παραδοθούμε στον ύπουλο εχθρό μας. Μακριά μας κάθε
σατανικό όρ­γανο μαγείας, μαντείας, κλυδωνισμού. Για μας αξία έχει ο
Κύριός μας. Είναι ο Λυτρωτής και ο Σωτήρας μας. Μόνο Αυτόν
εμπιστευόμαστε, τον Σταυρό Του έχουμε ως όπλο.».

via


Στις ημέρες μας το ερώτημα για το ποιος είναι ο κύριος σκοπός της ζωής ακούγεται αδιάφορα, σ’ έναν κόσμο που δεν ενδιαφέρεται για την ουσία, την αλήθεια και την αξία των πραγμάτων. Δυστυχώς πολύς κόσμος δεν γνωρίζει γιατί ζει ακριβώς.

Ζούμε εδώ και καιρό μία κατάρρευση των αξιών της ζωής. Πρόκειται για μια σοβαρή κρίση, όχι τόσο οικονομική, κοινωνική ή πολιτισμική αλλά κύρια πνευματική. Ό,τι επί αιώνες κατακτήθηκε, υβρίζεται, χλευάζεται, ποδοπατιέται, . Καμία συγκίνηση, κανένα αίσθημα , κανένας σεβασμός για ό,τι το ιερό. Σύντομη και βάναυση αποϊεροποίηση των πάντων εδώ και τώρα. Δεν ήλθα απόψε να σας κάνω τον δάσκαλο, τον κατηχητή, τον ιεροκήρυκα, τον επιτιμητή και τον εισαγγελέα. Ήλθα να καταθέσω ταπεινά τον πόνο μου, την αγάπη μου, τον ειλικρινή λογισμό μου.

Λησμόνησε λοιπόν ο σύγχρονος άνθρωπος τον κύριο σκοπό της υπάρξεώς του. Θεώρησε ότι είναι επιγείως αθάνατος. Δέθηκε ισχυρά με την ύλη, τα χρήματα, τα κτήματα, τα πράγματα. Νόμισε την ασυδοσία ελευθερία, την ασέβεια πρόοδο, την απάτη ευφυΐα, την αμαρτία απελευθέρωση , την τιμιότητα ανοησία. Μπήκε στη ζωή των νεοελλήνων η αμφισβήτηση, η αμφιβολία, η καχυποψία, η αναίρεση, η απόρριψη. Θεοποιήθηκε η χρηματολαγνεία, η σαρκολατρεία, η επηρμένη φιλοδοξία. Ωραιοποιήθηκε η υποκρισία.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, η Εκκλησία θεωρήθηκε ενοχλητική. Έτσι, υπάρχοντα σκάνδαλα λαθεμένων εκπροσώπων της διογκώθηκαν, άλλα εφευρέθηκαν, συντηρήθηκαν και διατηρήθηκαν, ώστε ο κόσμος να δυσανασχετεί και μόνο που βλέπει ράσο στο δρόμο. Η Εκκλησία δεν είναι μικρομάγαζο. Η Εκκλησία υπήρξε πριν από εμάς και ασφαλώς θα υπάρξει και μετά από εμάς. Η ψυχή ζητά φως πέρα από το ηλιακό και το τεχνητό. Το «είναι» κάθε σοβαρού ανθρώπου αναζητά τις καθάριες πηγές των υδάτων για να ξεδιψάσει αληθινά. Οι διάφορες συνταγές για πρόσκαιρη ηδονή πρόσφεραν τελικά άφθονη οδύνη.
Πολλοί ευαίσθητοι άνθρωποι των καιρών μας κλείνονται στον εαυτό τους και αν δεν παραμιλούν και μελαγχολούν, μονολογούν στοχαστικά για την τόσο βίαιη αλλαγή των καιρών. Ένα αδιέξοδο επικρατεί στις συζητήσεις. Η πόλη κατάντησε μουντή και αφιλόξενη. Τα χωριά θεωρούνται πολύ μικρά και άχαρα. Το περιβάλλον θορυβώδες, μολυσμένο, ταραγμένο. Οι άνθρωποι ατομιστές, ιδιότροποι, βιαστικοί , επιπόλαιοι. Απαξίωση στην πολιτική και διαφθορά στους πολιτικούς. Εκκλησιαστικοί άρχοντες φωνασκούντες και απειλούντες και άλλοι σιωπώντες και κρυπτόμενοι. Οι καλλιτέχνες παρασύρονται από τη μόδα και οι επιστήμονες από την έπαρση. Τελική και οδυνηρή διαπίστωση, μια γενική φθορά που δίνει πίκρα, λύπη, πόνο βαθύ.
Ο σύγχρονος άνθρωπος ξετρελλάθηκε από τα επιτεύγματα της τεχνολογίας. Όπως λέει ένας σοφός δοκιμιογράφος «ο σύγχρονος άνθρωπος πέταξε τα χρήσιμα κάποτε για την ιδιοτέλειά του προσωπεία των ιδεών και των πίστεων και φανέρωσε το αληθινό του πρόσωπο, το πρόσωπο, που ένας λαμπρός πολιτισμός , ο οποίος (δεν ωφελεί να το κρύψουμε) πεθαίνει στις ημέρες μας, είχε με κόπο εξανθρωπίσει» ( Κώστας Χατζηαντωνίου ) . Και ο καπιταλισμός και ο σοσιαλισμός είπαν πολλές αναλήθειες κι έδωσαν πολλές υποσχέσεις, ότι όλοι θα είναι όσοι, ικανοί, τυχεροί και πλούσιοι. Σύντομα ο κόσμος απογοητεύθηκε οικτρά. Οι πολιτικές ηγεσίες στάθηκαν αρκετά ανειλικρινείς…
(συνεχίζεται)
Από το βιβλίο: «Παθοκτονία»
πρόσκληση μετανοίας
σε καιρούς κρίσεως
ΜΟΝΑΧΟΥ ΜΩΥΣΕΩΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
Εκδόσεις «εν πλω»
Πηγή
via



Τους ονομάζουν “Zabbaleen”, παρίες, σκουπιδάνθρωπους. Υπάρχουν περίπου 50.000 από αυτούς, είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου χριστιανοί και κυριολεκτικά ζουν στις χωματερές.
Ο μεγαλύτερος οικισμός των “Zabbaleen”, είναι το χωριό Mokattam, με το παρατσούκλι «η Πόλη των Σκουπιδιών» και βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Mokattam, δίπλα στο Manshiyat Naser. Η κοινότητα Zabbaleen στο Mokattam έχει πληθυσμό 20.000 με περίπου 30.000. Πάνω από το 90 τοις εκατό είναι Χριστιανοί Κόπτες. 

Στο Κάιρο, για έναν ή τον άλλο λόγο, οι μουσουλμάνοι δεν θα δουλέψουν ως συλλέκτες σκουπιδιών. Ίσως να έχει να κάνει με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις τους, ή ίσως επειδή, όπως και η πλειονότητα του πληθυσμού, απλώς αρνούνται να κάνουν μια τέτοια αηδιαστική δουλειά. Όποια και αν είναι ο λόγος, η δουλειά αυτή πέφτει στους χριστιανούς.
Οδηγώντας μέσα από τη χωματερή βρίσκεσαι σε αυτό μέρος που κυριαρχεί η απίστευτη μυρωδιά που παράγεται από τα σκουπίδια της πόλης των 16 εκατομμυρίων που συσσωρεύονται εκεί και μαζί με την ζέστη και τον καυτό ήλιο κάνουν την ατμόσφαιρα αποπνικτική. Ωστόσο, οι Χριστιανοί εργάζονται με ένα χαμόγελο στο πρόσωπό τους.

Η τοπική Κοπτική Εκκλησία στο Mokattam ιδρύθηκε το 1975. Μετά την ίδρυση του ναού, οι Zabbaleen αισθάνθηκαν πιο ασφαλείς στην περιοχή τους και μόνο τότε άρχισαν να χρησιμοποιούν πιο μόνιμη οικοδομικά υλικά, όπως πέτρα και τούβλα, για τα σπίτια τους . Λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη εμπειρία της έξωσής τους από τη Γκίζα το 1970, οι Zabbaleen ζούσαν σε προσωρινές τσίγκινες παράγκες μέχρι εκείνο το σημείο. Το 1976, μια μεγάλη πυρκαγιά ξέσπασε στο Manshiyat Nasir, η οποία οδήγησε στην έναρξη της κατασκευής της πρώτης εκκλησίας κάτω από το βουνό Mokattam σε μια περιοχή 1.000 τετραγωνικών μέτρων. Οι περισσότερες εκκλησίες έχουν χτιστεί μέσα σε σπηλιές που βρέθηκαν στο Mokattam. Επί του παρόντος, υπάρχουν επτά εκκλησίες-σπηλιές κρυμμένες ανάμεσα στις σπηλιές του βουνού Mokattam. Το Μοναστήρι του Αγίου Συμεών του βυρσοδέψη είναι η μεγαλύτερη και έχει ένα αμφιθέατρο με χωρητικότητα 20.000 ατόμων.  Αυτή η εκκλησία είναι η μεγαλύτερη εκκλησία στη Μέση Ανατολή. Είναι αφιερωμένη στον άγιο της Κοπτικής εκκλησίας, άγιο Σίμων τον βυρσοδέψη, ο οποίος έζησε στα τέλη του 10ου αιώνα, όταν η Αίγυπτος διοικούνταν από τον μουσουλμάνο Χαλίφη Fatimid Al-Muizz Lideenillah. Δίπλα στο Μοναστήρι του Αγίου Συμεών του βυρσοδέψη υπάρχουν οι εκκλησίες του αγίου Bola και του αγίου Μάρκου. Οι εκκλησίες-σπηλιές του Mokattam είναι επίσης ένα σημείο ενδιαφέροντος για πολλούς τουρίστες που επισκέπτονται το Κάιρο .
Ακολουθεί ένα οδοιπορικό από το 1999, όπως το κατέγραψε ο Glenn Penner της χριστιανικής οργάνωσης ‘The Voice of the Martyrs’:

Ήταν μια άθλια ημέρα. Το τελευταίο πράγμα που περίμενα να δω στην Αίγυπτο ήταν βροχή, αλλά έβρεχε με το τουλούμι όλο το πρωί. Ήταν ένας θλιβερός καιρός και κατευθυνόμασταν σε ένα μέρος που σίγουρα δεν ήταν να σου φτιάξει την διάθεση –στην χωματερή της πόλης, στην άκρη του Καΐρου, ένα μέρος που ονομάζεται Mokattam. Εδώ και μισή ώρα ήμουν στριμωγμένος στο πίσω κάθισμα ενός μικρού, απελπιστικού ταξί, που ήταν μια ανακούφιση για τη βροχή, αλλά τώρα πήγαινε κύκλους. Ο οδηγός φάνηκε να μην έχει καμία ιδέα που πήγαινε. Το παράθυρα του αυτοκινήτου ήταν γενάτα υδρατμούς, οι δρόμοι ήταν γεμάτοι, και από αραβικά που
μουρμούριζε, ήταν προφανές ότι δεν ήταν ιδιαίτερα χαρούμενος που έπρεπε να περάσει από αυτό το τμήμα του Καΐρου. Ξαφνικά ένα μεγάλο φορτηγό βρυχήθηκε κοντά μας στους πλημμυρισμένους δρόμους, στέλνοντας ένα κύμα βρώμικου νερού μέσα από το ανοιχτό παράθυρο του οδηγού κατευθείαν στο πίσω κάθισμα.
Έτσι τώρα, δεν ήμουν μόνο στριμωγμένος, θλιμμένος και απογοητευμένος, αλλά ήμουν και μουσκίδι από το κεφάλι μέχρι τα πόδια. Αλλά καθώς καθόμουν εκεί, ο Θεός μου θύμισε γιατί ήμουν στην Αίγυπτο. Είχα έρθει για να υπηρετήσω τους αδελφούς και τις αδελφές μου. Αν θες να υπηρετήσεις θα πρέπει να είσαι πρόθυμος να πας οπουδήποτε και να υποστείς το οτιδήποτε, ακόμη και να πας σε μια χωματερή και να γίνεις μούσκεμα. Γλιστρώντας μέσα από τα στενά δρομάκια γεμάτα λάσπη, σκουπίδια και ανθρώπους, σταματήσαμε και ρωτήσαμε πού ήταν η εκκλησία. Μας είπαν ότι την είχαμε περάσει. Γυρίσαμε και κοιτάξαμε πίσω σε ένα δρομάκι, όπου η εκκλησία έπρεπε να βρίσκεται. Το μόνο που μπορούσα να δω ήταν ένα λευκό σταυρό σε έναν τοίχο και με μια τοιχογραφία από κάτω.
Μαζί με την παρέα μου βγήκα από το ταξί και προσεκτικά περπάτησα στο βρώμικο δρόμο. Η βροχή είχε σταματήσει, και όπως περπατούσαμε μέσα από την πύλη της εκκλησίας του Αγίου Σίμωνα, εξεπλάγην από την αντίθεση ανάμεσα στην απλή ομορφιά αυτού του μικρού ναού και την ασχήμια γύρω από αυτό.

Το 1969, ο κυβερνήτης του Καΐρου ανάγκασε όλους τους συλλέκτες σκουπιδιών της πόλης να πάνε να ζήσουν σε μια περιοχή της πόλης: το Mokattam. Ανήμποροι να βρουν καλύτερη δουλειά, το 99% όσων ζουν και εργάζονται στην Mokattam είναι χριστιανοί. Ωστόσο, εν μέσω μιας τέτοιας απίστευτης φτώχειας, οι πιστοί έχτισαν μια εκκλησία και ένα μοναστήρι που συναγωνίζεται σε ομορφιά κάθε εκκλησία που έχω δει οπουδήποτε στον κόσμο. Ήμουν συγκλονισμένος από το φυσικό μεγαλείο και το μέγεθος ενός αμφιθεάτρου χωρητικότητας 5.000 ατόμων. Ένα αμφιθέατρο χτισμένο σε μια σπηλιά που οι πιστοί έσκαψαν.
Η ζωή κάτω από το Ισλάμ
Ωστόσο, καθώς έβλεπα αυτό το θαύμα, δεν μπορούσα να μην ξεχάσω πού ήμασταν. Η δυσωδία από τους κοντινούς σωρούς σκουπιδιών έξω ήταν πανταχού παρούσα. Και γνώριζα καλά το γεγονός ότι αυτοί οι συλλέκτες σκουπιδιών βρίσκονται στην πραγματικότητα σε καλύτερη κατάσταση από ό, τι πολλοί άλλοι Χριστιανοί της Αιγύπτου. Παρόλο που ζουν μέσα σε μεγάλη φτώχεια, μέσα στα σκουπίδια, τουλάχιστον έχουν μια εργασία. Πολλοί Χριστιανοί, σε όλη την Αίγυπτο, ζουν σε κατάσταση ένδειας που είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστεί κανείς, και, σε πολλές περιπτώσεις, η φτώχεια τους οφείλεται στο γεγονός ότι, ως Χριστιανοί, δεν είναι σε θέση να λάβουν την κατάλληλη επαγγελματική κατάρτιση ή τα κατάλληλες θέσεις εργασίας. Οι Χριστιανοί υφίστανται διακρίσεις στην κοινωνία, και πιέζονται να ασπαστούν το Ισλάμ, προκειμένου να ξεφύγουν από τη φτώχεια τους. Έχουν δυσφημιστεί στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, απαγορεύεται να συμμετέχουν σε εκλογική επιτροπή και απαγορεύεται να είναι υποψήφιοι σε εκτελεστικές θέσεις στην κυβέρνηση, στην αστυνομία, στο στρατό ή σε περιφέρειες. Αυτό παρά το γεγονός ότι οι χριστιανοί αποτελούν το 10% του πληθυσμού. Δεν επιτρέπεται να φτιάξουν νέα κτίρια εκκλησιών ή να ανακαινίσουν τα υφιστάμενα. Ο τεράστιος ρόλος που έχει παίξει ο Χριστιανισμός στην ιστορία της Αιγύπτου αγνοείται στο εκπαιδευτικό σύστημα. Και στην Άνω Αίγυπτο, οι Χριστιανοί έχουν υποστεί σωρεία επιθέσεων και έχουν δολοφονηθεί πολλές φορές τα τελευταία χρόνια από μουσουλμάνους εξτρεμιστές.

Κάθε χρόνο χιλιάδες Αιγύπτιοι χριστιανοί ασπάζονται το Ισλάμ, καθώς η πίεση να το πράξουν είναι σχεδόν αφόρητη. Οι νεαρές χριστιανές γυναίκες εσκεμμένα βρίσκονται στο στόχαστρο για αυτό που έχει χαρακτηρισθεί ως «προγραμματισμένες αποπλανήσεις» από μουσουλμάνους άνδρες. Ενώ οι χριστιανές γυναίκες κατά καιρούς έχουν απαχθεί, βιαστεί, και δια της βίας παντρευτεί τους μουσουλμάνους διώκτες τους, μια πιο κοινή στρατηγική είναι να μαθαίνουν κρυφά πολλά για μια νεαρή χριστιανή γυναίκα και στη συνέχεια να την αποπλανούν, χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες που έχουν συλλέξει κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εγγυάται ουσιαστικά την επιτυχία της αποπλάνησης. Καθώς πολλοί Χριστιανοί είναι απελπιστικά φτωχοί, πολλές κοπέλες είναι επιρρεπείς στο να "πέσουν" από έναν νεαρό άνδρα με χρήματα. Στη συνέχεια, όταν η νεαρή γυναίκα ερωτευτεί, ασπάζεται συνήθως το Ισλάμ, προκειμένου να ευχαριστήσει τον ‘αγαπημένο’ της και δεν υπάρχει ουσιαστικά τίποτα, που να μπορούν να κάνουν οι γονείς της και η εκκλησία για να την βοηθήσουν.

Οι Χριστιανοί, άντρες μπαίνουν στον πειρασμό να ασπαστούν το Ισλάμ, προκειμένου να πάρουν μια καλύτερη δουλειά ή να παντρευτούν μια άλλη γυναίκα. Εάν ένα ζευγάρι χωρίσει, ο ένας από τους δύο γίνεται συνήθως μουσουλμάνος, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι αυτός ή αυτή θα πάρει την επιμέλεια των παιδιών. Και το να γίνει κάποιος μουσουλμάνος είναι κάτι πολύ εύκολο. Ωστόσο, το να γίνει κάποιος Χριστιανός είναι κάτι πολύ δύσκολο και επικίνδυνο. Μουσουλμάνοι που προσηλυτίστηκαν στον χριστιανισμό δέχονται απειλές κατά της ζωής τους και έντονη παρενόχληση. Στην Αίγυπτο, δεν είναι παράνομο να είσαι Χριστιανός (αν γεννήθηκες σε μια χριστιανική οικογένεια), αλλά νομικά δεν μπορείς να γίνεις (αλλάζοντας πίστη και εγκαταλείποντας το Ισλάμ).

Στις 11 Νοεμβρίου 2011 συγκεντρώθηκαν στην εκκλησία του αγίου Σίμωνα, περίπου 70.000 χριστιανοί σε μια εκδήλωση 12 ωρών, για να προσευχηθούν, να ψάλλουν και να δοξάσουν τον Θεό. Μαζί με τους Κόπτες που ήταν η πλειοψηφία, υπήρχαν και καθολικοί και προτεστάντες.




Φωτίζεται ό νούς πού ανέβη στό ύψος της γνωστικής θεωρίας, μελετώντας αυτούς τους λόγους. Σκοτίζεται όμως πάλι, όταν κυλισθή σε πάθος.
1. Είναι ανάγκη νά γνωρίζη ό γνωστικός πότε ό νους του ευρίσκεται στον χώρο τών νοημάτων, πότε στον χώρο των λογισμών καί πότε στον χώρο της αισθήσεως. Καί σ' αυτόν τόν τελευταίον, αν είναι σε πράγματα τού καιρού, ή σε παράκαιρα μάλλον.
2. "Όταν ό νους δεν ευρίσκεται σε νοήματα, ευρίσκεται οπωσδήποτε σε λογισμούς. "Όταν ευρίσκεται σε λογισμούς, δεν ευρίσκεται σε νοήματα. "Όταν ευρίσκεται με τήν αίσθησι ευρίσκεται με όλα.
3. Με τό νόημα, ό νους περνάει στά νοητά. Με τόν λογισμό, τό λογικό περνάει στά λογικά. Ή αίσθησις μέσω της φαντασίας περνάει στά πρακτικά.
4. "Όταν ό νους συμμαζεύεται στον εαυτό του, δεν θεωρεί τίποτε ούτε από τά αισθητά, ούτε από τά λογικά, αλλά μόνον γυμνά νοερά πνεύματα καί θεϊκές λάμψεις, πού αναβλύζουν ειρήνη καί χαρά.
5. "Άλλο είναι τό περιεχόμενο τού πράγματος, άλλο ή έννοιά του καί άλλο εκείνο πού γίνεται αντιληπτό με τήν αίσθησιν. Τό πρώτο είναι ουσία, τό δεύτερο συμβεβηκός, τό τρίτο είναι ή διαφορά τού υποκειμένου.
6. Ό νους, καθώς ανοίγεται σε πολλούς δρόμους, γίνεται αχόρταστος. "Όταν συμμαζεύεται σε ενα μόνο, στον δρόμο της προσευχής, πρίν από την τελειότητα στενοχωρείται καί παρακαλεί μ' επιμονή αυτόν, στον όποιον ανήκει ν' αφεθή καί νά πάη σ' εκείνα από τά όποια ήρθε.
7. Ό νους, ενώ προέρχεται από ψηλά, δέν θά επιστρέψη πάλι εκεί, αν δέν καταφρόνηση τελείως τά κάτω με την ασχολία στά θεία.
8. "Αν δέν μπορής νά κάνης τήν ψυχή σου νά περιορισθή στους λογισμούς πού τήν αφορούν, τουλάχιστον ανάγκασε τό σώμα σου νά μονάζη, σκεπτόμενος πάντοτε τήν αθλιότητα του.
Γιατί έτσι, μέ τόν καιρό καί μέ τό έλεος τοϋ Θεού, θά μπορέσης νά επιστρέψης στό αρχικό αξίωμα της θείας ευγενείας.
9. Ό πρακτικός εύκολα μπορεί νά υποτάξει τόν νου του στην προσευχή, ενώ ό θεωρητικός τήν προσευχή στον νοϋ. Ό πρώτος μέ τό νά συμμαζεύη τήν αίσθησιν από τά φαινόμενα σχήματα, ό δεύτερος μέ τό νά μεταφέρη τήν ψυχή προς τους κρυμμένους μέσα στά σχήματα λόγους. Ό πρώτος κάνει τόν νου του νά αγνοή τους λόγους τών σωμάτων, ενώ ό δεύτερος τόν κάνει νά κατανοή τους λόγους τών ασωμάτων. Ασώματα είναι οι λόγοι τών σωμάτων, οι ιδιότητες καί οι ουσίες τους.
10. "Οταν ελευθέρωσης τόν νου σου από τήν ηδυπάθεια των σωμάτων, τών πραγμάτων καί τών φαγητών, τότε οποιοδήποτε δώρο κάνεις στον Θεό, θά σου λογαριασθή καθαρό. Ώς ανταπόδοση θά λάβης ν' ανοίξουν τά μάτια της καρδίας σου γιά νά μελετάς καθαρά τους λόγους τοϋ Θεοϋ πού είναι γραμμένοι εκεί, πού θά φανούν πιό γλυκοί από μέλι καί κηρήθρα (Ψαλμ. Ι 18, 103) στό νοητό λάρυγγα σου, από την γλυκύτητα πού βγαίνει άπ' αυτούς.
11. Δεν θά μπόρεσης νά κάνης τόν νου σου ανώτερο άπό τήν επιθυμία των σωμάτων, των πραγμάτων καί των όχι απαραίτητων φαγητών, εκτός αν τόν εισαγάγης στην καθαρή χώρα των δικαίων, οπότε θά αναπήδηση ή μνήμη τού θανάτου καί ή μνήμη τού Θεού καί θά σβήση άπό τήν γήινη καρδιά κάθε βλάστημα επιθυμίας.
12. Τίποτε άλλο δέν είναι πιό φοβερό άπό τήν μνήμη τού θανάτου, ούτε πιό θαυμάσιο άπό τήν μνήμη τού Θεού. Ή πρώτη προξενεί σωτήρια λύπη, ενώ ή άλλη χαρίζει ευφροσύνη, όπως λέει ό Προφήτης "Έμνήσθην τού Θεού καί ηυφράνθην" (Ψαλμ. 76, 4). Καί ό σοφός λέει: ""Έχε στό νου σου τά τελευταία σου, καί δέν θ' άμαρτήσης". Είναι αδύνατο νά κάνη κάποιος κτήμα του τό δεύτερο, αν δέν λάβη προηγουμένως πείρα της πικρίας τού πρώτου.
13. "Έως ότου ό νους αντικρύση τήν δόξα τού Θεού με ακάλυπτο πρόσωπον, δέ μπορεί ή ψυχή νά λέη με συναίσθησι: "Εγώ θά νιώσω αγαλλίασι εξαιτίας τού Κυρίου, θά ευφρανθώ γιά τήν σωτηρία πού θά μου στείλη". Γιατί τό κάλυμμα της φιλαυτίας της σκεπάζει τήν καρδιά, γιά νά μήν της φανερωθούν τά θεμέλια της οικουμένης, τά όποια είναι οι λόγοι τών δημιουργημάτων. Τό κάλυμμα αυτό δέν αφαιρείται άπό τήν καρδιά χωρίς θεληματικούς καί αθέλητους κόπους.
14. Ούτε μετά τήν φυγή άπό τήν Αίγυπτο, ή οποία είναι ή έμπρακτη αμαρτία, ούτε μετά τήν διάβασι της Ερυθράς Θαλάσσης, ή οποία είναι ή δουλεία στά αισθητά, άλλα μετά τήν διαμονή στην έρημο, πού βρίσκεται ανάμεσα στά ενεργήματα καί τά κινήματα της κακίας, μπορεί ό οδηγός τού Ισραήλ νά κατασκοπεύη τήν γη της επαγγελίας, ή οποία είναι ή απάθεια, αποστέλλοντας ώς κατασκόπους τήν οπτική καί τήν θεωρητική του δύναμιν.
15. Εκείνοι που κάθονται στην έρημο, δηλαδή στην απραξία των παθών, εξ ακοής μόνο μαθαίνουν τά αγαθά της μακαρίας εκείνης γης της επαγγελίας. Εκείνοι πού τά κατασκόπευσαν, πήραν κάποια απλή ιδέα μέ τήν θεωρία των ορατών. Εκείνοι, όμως πού κατηξιώθησαν νά μπουν σ' αυτήν εχόρτασαν
μέ όλη τήν αίσθηση των από όσα ρέουν σάν μέλι καί γάλα άπ' αυτήν, δηλαδή άπό τους λόγους της πρώτης καί της δευτέρας θεωρίας.
16. Δέν σταυρώθηκε ακόμη μαζί μέ τον Χριστό εκείνος πού εξακολουθεί νά έχη φυσικές κινήσεις στή σάρκα του, ούτε έχει ταφή μαζί Του εκείνος πού σέρνει μαζί του κακές ψυχικές ενθυμήσεις. Πώς λοιπόν νά αναστηθή αυτός μαζί μέ τον Χριστό γιά νά ζήση τήν καινούργια ζωή; (Ρωμ. στ', 4-6).
17. Επειδή τρείς είναι οι πιό περιεκτικές αρετές της ψυχής, ή νηστεία, ή προσευχή καί ή σιωπή, είναι ανάγκη εκείνος πού πρόκειται νά σταματήση τήν προσευχή, νά αναπαύεται σέ κάποια φυσική θεωρία• εκείνος πού πρόκειται νά λύση τήν σιωπή, νά ασχοληθή σέ κάποια ηθική ομιλία κι εκείνος πού θά καταλύση τήν νηστεία, νά λάβη κάποια τροφή πού επιτρέπεται.
18. "Οσον ό νους ευρίσκεται στά θεία, διατηρεί τήν θεία ομοίωσι, παραμένοντας αγαθός καί ευσπλαχνικός. "Όταν όμως ευρεθή στά αισθητά, αν μέν κατεβαίνη προς αυτά στον καιρό καί μέ τόν τρόπο πού πρέπει, δίνοντας καί παίρνοντας εμπειρία, επιστρέφει πάλι στον εαυτό του ξαναβρίσκοντας τήν ευρρωστία του. "Αν όμως κατεβαίνη σέ ακατάλληλον καιρό καί χωρίς ανάγκη, τότε θά ευρεθή σάν κάποιος στρατηγός απερίσκεπτος πού χάνει στη μάχη την περισσότερη δύναμί του.
19. Ό παράδεισος της απαθείας, πού είναι κρυμμένος μέσα μας, είναι εικόνα τού Παραδείσου πού μέλλει νά υποδεχθή τους ενάρετους. Άλλα θά ευρεθούν έξω άπό αυτόν όλοι όσοι δέν μπόρεσαν νά μπουν στον παράδεισο πού περιέχεται μέσα μας.
20. Ό αισθητός ήλιος κρατάει τίς ακτίνες του έξω από κλειστά σπίτια. Ό νοητός όμως ήλιος δέν θά ρίξη τίς γλυκές του ακτίνες στην ψυχή, ή οποία τόν περιμένει, αν δέν έχει κλειστές τίς αισθήσεις γιά τά ορατά.
21. Γνωστικός είναι αυτός πού ενεργεί με μεγαλοσύνη τίς καταβάσεις του στά αισθητά, καί μέ ταπείνωσι τίς αναβάσεις της ψυχής του στά νοητά.
22. Ή μέλισσα γυρίζοντας στά λιβάδια, ευρίσκει εκεί άπό που θά συγκέντρωση τό μέλι• ή ψυχή, περιδιαβάζοντας τους ποικίλους αιώνες, από εκεί χύνει τήν γλυκύτητα στη διάνοια.
23. Τό ελάφι πού έφαγε φίδια τρέχει στίς πηγές γιά νά σβήση τό κάψιμο τού δηλητηρίου. Ή ψυχή πού πληγώθηκε άπό θεϊκά βέλη, έχει ακατάπαυστον έρωτα προς τόν Θεόν πού τήν επλήγωσε.
24. Στή μοναχική ζωή γεννώνται "ψιλοί" λογισμοί, ενώ στην έγγαμη ζωή γεννώνται καί πρόσθετοι λογισμοί. Στήν πολυσχιδή όμως ψυχή, οι λογισμοί εκδιώκονται• τήν πλησιάζουν μόνον ασώματοι νόες καί της αποκαλύπτουν τους λόγους περί προνοίας καί κρίσεως, σάν κάποια θεμέλια τής γης.
25. Στήν έγγαμη ζωή, τό αρσενικό καί τό θηλυκό δε μπορούν νά βλέπωνται απαθώς. Αυτό συμβαίνει μόνο στή μοναχική ζωή, όπου, χάρι στον Ίησοϋ Χριστόν, δεν αναγνωρίζεται διαφορά αρσενικού καί θηλυκού (Γαλ. 3, 28) λόγω τής θείας ομοιώσεως.
26. Οι λογισμοί δεν προέρχονται ούτε από τό άλογο μέρος τής ψυχής (γιατί δέν υπάρχουν λογισμοί στά άλογα όντα), ούτε από τό νοερό (γιατί ούτε στους Αγγέλους υπάρχουν). Είναι γεννήματα τής λογικής της καί χρησιμοποιούν σάν σκάλα τήν φαντασία. Ανεβαίνουν δηλαδή στον νου από τήν αίσθηση καί τού μεταφέρουν τά σχετικά μέ αυτή, καί κατεβαίνουν από τόν νου στήν αϊσθησι, υποβάλλοντας τά σχετικά μέ τόν νου σ' αυτήν.
27. Σάν κάποιοι πού ανεβαίνουν από τόν βυθό καί προσπαθούν νά πιασθούν από κάπου γιά νά σωθούν, θά παρουσιασθούν οι πονηροί λογισμοί, όταν ή κακία κινδυνεύει σάν πλοίο νά βυθισθή στον κατακλυσμό των δακρύων.
28. Ανάλογα μέ τήν ποιότητα τής ψυχής, μαζεύονται γύρω από αυτήν οι λογισμοί ή ώς πειρατές νά τήν βυθίσουν, ή ώς κωπηλάτες νά τήν βοηθήσουν όταν κινδυνεύη. Οι πρώτοι τήν τραβούν προς τό πέλαγος των άπρεπων λογισμών, ενώ οι δεύτεροι, προτιμώντας τήν πλησιέστερη ακτή, κάνουν τό πλοίο ν' αράξη σέ γαλήνιες ακτές.
29. Ή ψυχή πού επιθυμεί νά αποβάλη τόν έβδομο καί τελευταϊον λογισμό τής κενοδοξίας, άν δέν ξεντυθή τους έξι προηγουμένους, δέν θά μπόρεση νά ενδυθή τόν όγδοο, τόν οποίο ό θείος Απόστολος ονομάζει "ούράνιον κατοικητήριον", (Β' Κορ. 5, 2-4) πού εξαιτίας τών στεναγμών των γίνονται ικανοί νά τό φοροϋν εκείνοι, που γιά χάρι του εγυμνώθησαν από τά υλικά πράγματα.
30. Στήν τελεία προσευχή έρχονται αγγελικοί λογισμοί" στη μέση προσευχή, πνευματικοί• καί στήν εισαγωγική, οι φυσιολογικοί.
31. "Όπως ή καλή ποιότητα τού σπόρου φανερώνεται με τό στάχυ, έτσι καί ή γνησιότητα της θεωρίας φανερώνεται με τήν προσευχή. Τό στάχυ, γιά νά εμποδίζει τά πουλιά πού τρώνε σπόρους, έχει γύρω του σάν δόρατα τά άγανα. Αντίστοιχα, ό προσευχόμενος έχει τους λογισμούς πού φιλοσοφούν τήν ώρα τών πειρασμών γιά νά τους αφανίσουν.
32. "Οσα από τήν ψυχή μπορούμε νά δούμε επειδή συνδέονται με τήν πράξη, ομοιάζουν ασημένια, σάν φτερά περιστεριού. Οι πλάτες της, δηλαδή, όσα δε φαίνονται επειδή συνδέονται με τήν θεωρία, αλλά τά εννοούμε έχουν τήν λάμψι τού χρυσαφιού. Ή ψυχή πού δέν έγινε έτσι ωραία, δέν μπορεί νά πετάξη καί ν' αναπαυθεί εκεί όπου, όλοι όσοι κατοικούν, έχουν διαρκή ευφροσύνη (Ψαλμ. 86, 7).
 



Εκείνος που αγαπά τό Θεό, πάνω από όλα τά κτίσματα Του προτίμα την γνώσιν Του κι αδιάλειπτα μέ πόθο την προσμένει.
"Αν ή ζωή τοΰ νοϋ είναι ό φωτισμός που δίνει ή πνευματική γνώσις, κι αυτόν τόν γεννά ή αγάπη προς τόν Θεόν, ορθά έχει λεχθεί πώς δέν είναι τίποτε πιό μεγάλο από τήν θεία αγάπη.
"Οταν μέ τόν ερωτά της αγάπης ό νους μεταβαίνει προς τόν Θεό, τότε δέν έχει διόλου αϊσθησι γιά κανένα από τά κτίσματα. Καθώς καταφωτίζεται από τό θείον καί άπειρον φως, γίνεται αναίσθητος γιά όλα τά κτίσματα, όπως τά μάτια δέν βλέπουν τά άστρα όταν ανατέλλει ό ήλιος.
"Ολες οι αρετές βοηθούν τόν νουν γιά νά απόκτηση τόν θείον ερωτά, περισσότερο όμως άπ' όλες ή καθαρά προσευχή. Γιατί μέ αυτήν ό νους παίρνει φτερά καί πετά προς τόν Θεόν καί βγαίνει εξω από όλα τά όντα.
"Οταν ό νους άρπαχθεΐ μέσω της αγάπης από τήν θεία γνώσι, καί άφοϋ βρεθεί εξω από τά όντα, αισθάνεται τήν απειρία τοϋ Θεοΰ• τότε, όπως συνέβη στον Ησαΐα, από τήν εκπληξι έρχεται σέ συναίσθησι της μηδαμινότητάς του καί λέει μέ κατάνυξι τά λόγια τοΰ προφήτου: '"Ώ εγώ, ό άθλιος, τί συντριβή νιώθω! Έγώ, ένας άνθρωπος που εχω χείλη ακάθαρτα, καί ανάμεσα σέ λαό πού έχει χείλη ακάθαρτα κατοικώ, είδα μέ τά μάτια μου τόν Βασιλέα, τόν Κύριον Σαββαώθ".
Μακάριος ό άνθρωπος πού μπορεί νά άγαπήση κάθε άνθρωπο στον ϊδιο βαθμό.
Μακάριος ό άνθρωπος πού δεν προσηλώνεται σε κανένα πράγμα φθαρτό ή πρόσκαιρο.
Μακάριος ό νους που προσπέρασε όλα τά όντα καί απολαμβάνει συνεχώς την θείαν ωραιότητα.
"Οπως ή μνήμη της φωτιάς δεν ζεσταίνει τό σώμα, έτσι ή πίστις χωρίς αγάπη δεν φέρνει στην ψυχή τόν φωτισμόν της γνώσεως.
"Οπως τό φως τοϋ ηλίου ελκύει τό υγιές μάτι, έτσι καί ή γνώσις τοϋ Θεοϋ τραβά φυσικώς τόν καθαρόν νουν στον εαυτό της με τήν αγάπη.
Νους καθαρός είναι ό νους πού απομακρύνθηκε από τήν άγνοια καί καταφωτίζεται από τό θείον φώς.
Τυχή καθαρή είναι εκείνη πού ελευθερώθηκε από τά πάθη καί ευφραίνεται ακατάπαυστα μέ τήν θείαν άγάπην.
Εκείνος πού απέκτησε τους καρπούς της αγάπης μέ τόν ζήλο του, δέν χωρίζεται από αυτή, ακόμη κι αν ύποφέρη μύρια κακά. "Ας σέ πείσει γι' αυτό ό Στέφανος, ό μαθητής τοϋ Χριστοϋ καί οι όμοιοί του, πού προσευχόταν γιά εκείνους πού τόν έφόνευαν καί έζητοϋσε νά τους συγχώρηση ο Θεός, επειδή ένεργοϋσαν έτσι από αγνοία.
Εκείνος πού αξιώθηκε νά λάβη τήν θεία γνώσι καί απέκτησε διά μέσου της αγάπης τόν φωτισμόν της, δέν θά παρασυρθή ποτέ από τό πνεϋμα της κενοδοξίας. Εύκολα όμως παρασύρεται άπό αυτήν οποίος δέν αξιώθηκε τήν θεία γνώσι. Άλλα αν ο άνθρωπος αυτός σέ κάθε τι πού πράττει έχει στραμμένο τό βλέμμα του στον Θεόν, μέ τήν αίσθησι ότι όλα τά πράττει γι'
Αυτόν, εύκολα με την βοήθεια τοϋ Θεοϋ θά απαλλαγή από τήν κενοδοξία.
"Οποιος δεν απέκτησε ακόμη τήν θεία γνώσι, πού εκδηλώνεται με τήν αγάπη, έχει μεγάλη ιδέα γιά όσα έργα κάνει συμφωνά μέ τό θέλημα τοϋ Θεοϋ. Εκείνος, όμως, που αξιώθηκε καί τήν απέκτησε, λέει μέ βαθιά συναίσθησι τά λόγια πού εϊπε ό πατριάρχης Αβραάμ, όταν είδε τό Θεό: "Έγώ είμαι χώμα καί στάχτη".
Διά μέσου τών εντολών Του, ό Κύριος κάνει απαθείς όσους τίς εφαρμόζουν. Διά μέσου τών θείων δογμάτων, χαρίζει σ' αυτούς τον φωτισμόν της θείας γνώσεως.
"Οπως ενα σπουργίτι δεμένο από τό πόδι, όταν πάει νά πετάξη, πέφτει στό χώμα, επειδή τό τραβάει τό σχοινί, έτσι καί ό νους πού δέν απέκτησε ακόμη τήν απάθεια καί πετά προς τήν γνώσιν τών επουρανίων, σύρεται από τά πάθη στή γη.
"Οταν ό νους έλευθερωθή τελείως από τά πάθη, τότε πορεύεται προς τήν θεωρία τών όντων χωρίς νά γυρίζει πίσω, βαδίζοντας πλέον προς τήν γνώσιν της Αγίας Τριάδος.
"Οταν πάντοτε, κατά τόν καιρό της προσευχής, δέν ενοχλεί τόν νουν σου κανένα νόημα τοϋ κόσμου, τότε νά ξέρης ότι δέν είσαι έξω άπό τά όρια της άπαθείας.
"Οταν ή ψυχή αρχίζει νά αισθάνεται τήν ϊδια τήν υγεία της, τότε καί τά όνειρα τοϋ ΰπνου τά βλέπει χωρίς εμπάθεια καί ταραχή.
"Οπως τό μάτι τό ελκύει ή ομορφιά τών ορατών, έτσι καί τόν καθαρόν νουν ή γνώσις τών αοράτων. Αόρατα εννοώ τά ασώματα.
Μεγάλο πράγμα είναι νά μην κινήται κανείς σε κάποιο πάθος άπό τά πράγματα• πολύ μεγαλύτερο, όμως, είναι νά μένη απαθής απέναντι στίς φαντασίες των πραγμάτων. Γιατί ό πόλεμος των δαιμόνων εναντίον μας μέ τους λογισμούς είναι πολύ πιό φοβερός άπό τόν πόλεμο μέσω των πραγμάτων.
Ό νους αποβάλλει μέ την έκτέλεσι των εντολών τά πάθη μέ την πνευματική θεωρία τών ορατών, τά εμπαθή νοήματα τών πραγμάτων μέ τή γνώσι τών αοράτων, τήν θεωρία τών ορατών τέλος κι αυτήν τήν αποβάλλει, μέ τήν γνώσιν της Αγίας Τριάδος.
"Οταν ό νους φθάσει στον Θεό, ζητεί πρώτα νά μάθη τους λόγους περί της ουσίας Του, καθώς φλέγεται άπό τόν πόθον. Δέν μπορεί, όμως, νά ικανοποίηση τόν πόθο του αυτόν (γιατί κάτι τέτοιο είναι τελείως αδύνατο σέ όλα γενικώς τά λογικά δημιουργήματα) • έτσι παρηγορείται άπό τήν γνώσι τών σχετικών μέ τίς ιδιότητες τοϋ Θεοϋ. Δηλαδή της αιωνιότητος, της απειρίας, της άπεριοριστίας, της άγαθότητος, της σοφίας, της δυνάμεως νά δημιουργή, νά προνοή καί νά κρίνη τά όντα. Τό μόνο πού μπορούμε νά καταλάβωμε γι' Αυτόν, είναι ή απειρία Του καί τό ότι εϊναι αδύνατο νά γίνη γνωστός, όπως έχουν ειπεί οι θεολόγοι Γρηγόριος καί Διονύσιος Αρεοπαγίτης.
Δέν φθάνει ή πρακτική έξάσκησις τών αρετών γιά νά έλευθερωθή τελείως ό νους άπό τά πάθη, ώστε νά μπόρεση νά προσεύχεται απερίσπαστα, αν δέν ακολουθούν καί διάφορες πνευματικές θεωρίες. Γιατί ή πρακτική αρετή ελευθερώνει τόν νουν μόνον άπό τήν ακράτεια καί τό μίσος, ενώ οι πνευματικές θεωρίες τόν άπαλλάσουν άπό τήν λήθη καί τήν αγνοία. Καί έτσι θά μπόρεση νά προσευχηθή όπως πρέπει.
Εκείνο πού αγαπά κανείς, σ' αυτό καί είναι προσηλωμένος και καταφρονεί όλα όσα τόν εμποδίζουν από αυτό, γιά νά μη τό στερηθή. Καί εκείνος πού αγαπά τόν Θεό, καλλιεργεί τήν καθαρά προσευχή, καί κάθε πάθος πού τόν εμποδίζει από τήν αγάπη του αυτή, τό αποδιώκει από μέσα του.
Εκείνος πού άπέβαλε τήν μητέρα των παθών, τήν φιλαυτία, εύκολα απαλλάσσεται, με τήν βοήθεια τοϋ Θεοϋ καί από τά άλλα πάθη, τήν οργή, τήν λύπη, τήν μνησικακία κ.λ.π. Έκεϊνος, όμως, πού είναι υποχείριος στό πρώτο, ακόμα καί αν δέν θέλη, πληγώνεται καί από τά άλλα πάθη. Φιλαυτία είναι ή άλογη αγάπη προς τό σώμα μας.
Ό νους όταν ασχολείται μέ τά ορατά, τά νοεί όπως είναι στην φύσι τους διά μέσου της αισθήσεως. Καί βέβαια, οΰτε ό νους είναι κακό, οΰτε ή κατά φύσιν νόησις, οϋτε τά πράγματα, οΰτε ή αϊσθησις. Επειδή αυτά είναι έργα τοϋ Θεοϋ. Ποιο εϊναι, λοιπόν, τό κακό; Εϊναι φανερό ότι είναι τό πάθος πού εισέρχεται στην κατά φύσιν νόησιν καί τό όποιο μπορεί νά μήν υπάρχη στά διάφορα νοήματα, αν ό νους εΐναι άγρυπνος.
Πάθος εϊναι μία κίνησις της ψυχής ε'ξω από τήν φυσική της κατάστασι ή προς μία αγάπη παράλογη, ή προς ενα μίσος άκριτο γιά κάποιον ή γιά κάτι από τά αισθητά. Παράλογη εϊναι ή αγάπη λ.χ. γιά φαγητά ή γιά γυναίκα ή γιά χρήματα ή γιά δόξα περαστική ή γιά κάτι άλλο από τά αισθητά πράγματα ή προς κάποιον πού εξασφαλίζει τά παραπάνω. Μίσος άκριτο εϊναι λ.χ. εϊτε γιά κάτι άπ' όσα προείπαμε, είτε εναντίον κάποιου εξαιτίας αυτών.
Ανταμοιβή της εγκράτειας είναι ή απάθεια. Ανταμοιβή της πίστεως είναι ή γνώσις. Ή απάθεια γεννά τή διάκρισι, ενώ ή γνώσις τήν αγάπη προς τόν Θεόν.
"Οταν πρόκειται νά θεολογήσης, μήν αναζήτησης τους λόγους πού άφοροϋν στην ουσία τοϋ Θεοϋ, γιατί δέν μπορεί νά τους εϋρη νους ανθρώπου, αλλά καί νους κάποιου από τά όντα πού είναι μετά τόν Θεόν, δηλαδή γιά τήν αιωνιότητα Του, τήν απειρία καί άπεριοριστία, τήν αγαθότητα, τή σοφία καί τή δύναμί Του νά δημιουργή, νά προνοή καί νά κρίνη τά όντα. Μεταξύ των ανθρώπων, μέγας Βιολόγος είναι εκείνος πού ανακαλύπτει - έστω γιά λίγο - τους λόγους αυτούς.
Δυνατός άνθρωπος είναι εκείνος πού ένωσε τήν γνώσιν με τήν πράξιν. Γιατί μέ τήν πράξιν μαραίνει τήν επιθυμία καί ημερώνει τόν θυμό, ενώ μέ τήν γνώσιν δίνει φτερά στον νουν καί υψώνεται προς τόν Θεόν.
Ό μισθός τών κόπων της αρετής είναι ή απάθεια καί ή γνώσις. Αυτές γίνονται πρόξενοι της Βασιλείας τών ουρανών, όπως αντιθέτως τά πάθη καί ή αγνοία προξενούν τήν αιώνια κόλασιν. Εκείνος λοιπόν πού κοπιάζει γιά ανθρώπινη δόξα καί όχι γιά τό αληθινό καλό, ακούει από τή Γραφή: "Ζητάτε καί δέν παίρνετε, επειδή ζητάτε μέ κακό σκοπόν".
Ό φρόνιμος άνθρωπος, επειδή αναλογίζεται τήν θεραπευτικήν ενέργεια της κρίσεως τοϋ Θεοϋ, υπομένει ευχαρίστως τίς συμφορές πού τοϋ επέρχονται καί σκέπτεται ότι κανένας άλλος δέν είναι αίτιός τους παρά μόνον οι αμαρτίες του. Ό ανόητος, όμως, επειδή δέν γνωρίζει τήν σοφότατη πρόνοια τοϋ Θεοϋ, όταν άμαρτάνει καί τιμωρείται, θεωρεί ως αιτίους τών συμφορών του ή τόν Θεόν, ή τους ανθρώπους.
Υπάρχουν μερικά μέσα πού σταματούν την πρόοδο των παθών καί δεν τά αφήνουν νά μεγαλώσουν καί άλλα πού όδηγοϋν στην έλάττωσί τους καί τά περιορίζουν. Ή νηστεία, γιά παράδειγμα, ό κόπος καί ή αγρυπνία δεν αφήνουν τήν (αισχρά) επιθυμία νά αύξηθή. Ή άναχώρησις, όμως, καί ή θεωρία, ή προσευχή καί ό έρως προς τον Θεόν τήν ελαττώνουν καί τήν όδηγοΰν στην έξαφάνισι. Τό ϊδιο συμβαίνει με τον θυμόν. Ή μακροθυμία, ή άμνησικακία καί ή πραότητα σταματούν τόν θυμόν καί δεν τόν αφήνουν νά μεγαλώνη, ενώ ή αγάπη, ή ελεημοσύνη, ή καλωσύνη καί ή φιλανθρωπία, όδηγοϋν στην έξαφάνισι τοϋ θυμοΰ.
Ή αγάπη προς τόν Θεόν πείθει εκείνον πού τήν έχει νά καταφρονή κάθε ηδονή πού είναι περαστική, καί κάθε κόπο καί λύπη. "Ας σε πείσουν όλοι οί άγιοι, οι όποιοι τόσα έπαθαν γιά τόν Χριστόν.
Πρόσεχε τόν εαυτό σου από τήν μητέρα τών κακών, τήν φιλαυτία, ή οποία είναι ή παράλογη αγάπη τοϋ σώματος. Άπό αυτή γεννώνται, μοιάζοντας εύλογοι, οί πρώτοι καί εμπαθείς καί γενικότατοι τρεις μανιώδεις λογισμοί: της γαστριμαργίας, της φιλαργυρίας καί της κενοδοξίας, ξεκινώντας άπό τήν ανυπέρβλητη τάχα ανάγκη τοϋ σώματος, κι άπό αυτούς γεννάται όλος ό κατάλογος τών κακών. Πρέπει, λοιπόν, όπως είπαμε, νά προσέχωμε καί νά τήν πολεμούμε με μεγάλη νήψιν. Καί όταν άφα-νισθή ή φιλαυτία, αφανίζονται μαζί της καί ολα όσα γεννώνται άπό αυτήν.
Εκείνα πού ευρίσκονται στή φύσι τών πραγμάτων, αναφέρονται ή στην ψυχή, ή στό σώμα, ή γύρω άπό τό σώμα. "Οσα αναφέρονται στην ψυχή είναι ή γνώσις καί ή αγνοία, ή λήθη καί ή μνήμη, ή αγάπη καί τό μίσος, ή λύπη καί ή χαρά καί τά λοιπά. "Οσα αναφέρονται στό σώμα εϊναι ή ηδονή καί ό πόνος, ή αισθησις καί ή αναισθησία, ή υγεία καί ή αρρώστια, ή ζωή καί ό θάνατος καί τά όμοια. Γύρω από τό σώμα είναι ή άπόκτησις τέκνων καί ή άτεκνία, ό πλούτος καί ή φτώχεια, ή δόξα καί ή αφάνεια καί τά λοιπά. Άπό αυτά, άλλα νομίζονται καλά από τους ανθρώπους κι άλλα κακά. Κανένα, όμως, άπ' αυτά δέν εϊναι κακό άπό τόν εαυτό του, αλλά ανάλογα με τή χρήσι τους γίνονται πράγματι κακά ή καλά.
Ή γνώσις εϊναι άπό τή φύσι της καλή, όπως καί ή υγεία• αλλά τά αντίθετα τους ωφέλησαν πολλούς περισσότερο άπό ο,τι αυτά. Στούς κακούς ή γνώσις δέν βγαίνει σέ καλό, αν καί φύσει είναι καλή. Όμοίως ούτε ή υγεία, οΰτε ό πλούτος, οΰτε ή χαρά, γιατί δέν τά χρησιμοποιούν γιά τό συμφέρον της ψυχής. "Αρα λοιπόν τους συμφέρουν τά αντίθετα. Επομένως οΰτε τά αντίθετα εϊναι φύσει κακά, αν καί νομίζονται κακά.
Μερικοί λένε οτι δέν θά υπήρχε τό κακό στον κόσμο, αν δέν υπήρχε κάποια άλλη δύναμις πού μας τραβά σ' αυτό. Αυτή ομως δέν εϊναι τίποτε άλλο παρά ή αμέλεια των φυσικών ενεργειών τοϋ νοΰ. Γι' αυτό εκείνοι πού έχουν επιμέλεια στίς ενέργειες του νοΰ, πράττουν πάντοτε τά καλά καί ουδέποτε τά κακά. "Αν θέλης καί σύ, διώξε τήν αμέλεια καί διώχνεις μαζί μέ αυτή καί τήν κακία, πού εϊναι ή εσφαλμένη χρήσις των νοημάτων, τήν οποία ακολουθεί ή κακή χρήσις τών πραγμάτων.
Τό φυσικό τοϋ λογικού μας εϊναι νά υποτάσσεται στον θείο λόγο, αλλά καί νά έξουσιάζη τό άλογο στοιχείο μέσα μας. "Ας φυλαχθή σέ όλα αυτή ή τάξις, καί τότε οΰτε τό κακό θά ύπάρχη στον κόσμο, οΰτε ή δύναμις πού τραβάει σ' αυτό θά εύρεθή.
Εκείνοι πού στη ζωή αύτη γυμνάζονται από την θεία Πρόνοια στην ευσέβεια, δοκιμάζονται με τους έξης πειρασμούς: ή μέ την δωρεά αγαθών, όπως είναι ή υγεία, ή ομορφιά, ή εύτεκνία, τά χρήματα, ή δόξα καί τά όμοια, ή μέ τό χτύπημα από λυπηρά, όπως ή στέρησις τέκνων καί χρημάτων καί δόξας• ή μέ όσα προκαλούν πόνο στό σώμα, π.χ. ασθένεια, βάσανα καί τά λοιπά. Καί προς τους πρώτους ό Κύριος λέει: ""Οποιος δέν απαρνείται όλα τά υπάρχοντα του, δέν μπορεί νά είναι μαθητής μου". Προς τους δεύτερους καί τους τρίτους: "Μέ τήν υπομονή σας θά κερδίσετε τίς ψυχές σας".
"Τόπος χλόης" είναι ή πρακτική αρετή, "Ύδωρ αναπαύσεως", ή γνώσις των δημιουργημάτων.
Ό καθαρός νους βλέπει ορθά τά πράγματα. Τό γυμνασμένο λογικό φέρνει μπροστά του εκείνα πού είδε. Ή καθαρή ακοή τά δέχεται. Εκείνος πού στερείται αυτά τά τρία, κατηγορεί αυτόν πού διδάσκει ορθά.
Ή "ράβδος", λένε, σημαίνει τήν κρίσι τοϋ Θεού, καί ή "βακτηρία" τήν πρόνοια Του. Εκείνος λοιπόν πού απέκτησε τήν γνώσι αυτών των δύο, μπορεί νά λέη: "Ή ράβδος σου καί ή βακτηρία σου, αΰταις με παρεκάλεσαν (παρηγόρησαν)".
"Ήτοίμασας ενώπιον μου τράπεζαν" (Ψαλμ. 21, 5). Τό τραπέζι εδώ σημαίνει τήν πρακτική αρετή, γιατί αυτή ετοιμάσθηκε από τόν Χριστό κατά πρόσωπο αυτών πού μας θλίβουν. Τό λάδι πού λιπαίνει τόν νουν σημαίνει τήν θεωρία τών δημιουργημάτων. Τό ποτήρι τοΰ Θεοϋ σημαίνει τήν γνώσι τοϋ Θεοϋ, ενώ τό "ελαιον" Αυτοϋ σημαίνει τόν Λόγον τοΰ Θεοϋ καί Θεόν. Γιατί Αυτός μέ τήν ένανθρώπησί Του, καταδιώκει καθημερινά μέχρις ότου πιάσει όλους εκείνους πού θά σωθοϋν, όπως π.χ. τον Παΰλο. Ό οίκος σημαίνει, την βασιλεία, όπου καταλήγουν όλοι οί, άγιοι. Και ή "μακαριότης των ημερών" σημαίνει την αιώνια ζωή.
Οί κακίες προέρχονται από την κακή χρήσι των δυνάμεων της ψυχής, δηλαδή της λογιστικής καί τής έπιθυμητικής. Τής λογιστικής δυνάμεως κακή χρήσις είναι ή άγνοια καί ή αφροσύνη. Τής θυμοειδοΰς καί τής έπιθυμητικής είναι τό μίσος καί ή ακολασία. Καλή χρήσις τους είναι ή γνώσις καί ή φρόνησις, ή αγάπη καί ή σωφροσύνη. "Αν αυτό είναι αλήθεια, τότε κανένα κτίσμα τοϋ Θεοϋ καί δημιούργημα δεν είναι κακό.
Δεν είναι κακά τά φαγητά, αλλά ή γαστριμαργία' οΰτε ή παιδοποι'ί'α, αλλά ή πορνεία• οΰτε τά χρήματα, αλλά ή φιλαργυρία• οΰτε ή δόξα, αλλά ή κενοδοξία. "Αν είναι έτσι, κανένα από τά όντα δέν είναι κακό• κακό είναι ή εσφαλμένη χρήσις τους, πού οφείλεται στην αμέλεια τοϋ νοϋ γιά τήν καλλιέργεια των φυσικών του δυνάμεων.
Φιλαυτία είναι ή προς τό σώμα εμπαθής καί παράλογη αγάπη, τήν οποία αντιμάχεται ή αγάπη καί ή εγκράτεια. Έκεϊνος πού έχει τήν φιλαυτία, είναι φανερό ότι έχει όλα τά πάθη.
Μή συγκρίνης τον εαυτό σου μέ τους πιό ασθενείς ανθρώπους, αλλά νά αύξάνης τήν αγάπη σου σύμφωνα μέ τήν εντολή. Γιατί μέ τή σύγκρισι πέφτεις στό λάκκο τής οιήσεως, ενώ μέ τήν αΰξησι τής αγάπης ανεβαίνεις στό ϋψος τής ταπεινοφροσύνης.
Ό φιλήδονος αγαπά τά χρήματα γιά νά ζή μέ απολαύσεις. Ό κενόδοξος γιά νά δοξασθή μέ αυτά, καί ό άπιστος γιά νά τά κρύψη καί νά τά φυλάξη, επειδή φοβάται πείνα, γηρατειά, άσθένεια ή ξενιτεμό, καί ελπίζει πιό πολύ στά χρήματα, παρά στον Θεό, τόν Δημιουργό όλης της Κτίσεως που προνοεί καί γιά τά πιό μικρά όντα.
Τέσσερις είναι εκείνοι που μαζεύουν χρήματα• οι τρεις πού αναφέραμε, καί τέταρτος ό οικονομικός (αυτός πού οικονομεί τίς ανάγκες των άλλων). Κι αυτός μόνο είναι φανερό ότι τά μαζεύει ορθά, γιά νά βοηθή πάντοτε καθένα στίς ανάγκες του.
Γνωρίζει ό Θεός τόν εαυτό Του καί τά δημιουργήματα Του. Γνωρίζουν καί οι αγγελικές δυνάμεις τόν Θεό, γνωρίζουν καί όσα έχει δημιουργήσει, αλλά δεν γνωρίζουν τόν Θεό, όπως αυτός γνωρίζει τόν εαυτό Του, οΰτε γνωρίζουν τά δημιουργήματα Του όπως τά γνωρίζει ό Θεός.
Ό Θεός γνωρίζει τόν εαυτό Του από τή μακαριά ουσία Του. Τά δημιουργήματα Του τά γνωρίζει μέ τή σοφία Του, με τήν οποία καί μέσω της οποίας έδημιούργησε τά πάντα. Οί αγγελικές όμως δυνάμεις γνωρίζουν τόν Θεό μέ τήν μετοχή των ενεργειών Του (ενώ Αυτός είναι πέρα από κάθε μετοχή), καί τά δημιουργήματα Του μέ τήν θεωρητική τους έξέτασιν.
Τά δημιουργήματα ευρίσκονται εξω από τόν νουν, αυτός δέχεται όμως μέσα του τήν θεωρητική τους γνώσιν. Δέν συμβαίνει όμως τό ίδιο μέ τόν αίώνιον καί άπειρον καί άπερίγραπτον Θεόν, ό όποιος έχάρισε στά όντα τήν υπαρξι καί τήν ευδαιμονία καί τήν αιωνιότητα.
Ό Θεός, καθώς είναι αύτούπαρξις καί αύτοαγαθότης καί αύτοσοφία, ή μάλλον, γιά νά ποΰμε όλη τήν αλήθεια, εϊναι καί πάνω άπ' όλες αυτές τίς ιδιότητες, δέν έχει τίποτε απολύτως τό αντίθετο σ' αυτές. Τά κτίσματα όμως, πού έχουν στό σύνολο
τους κατά μετοχήν καί χάριν την ΰπαρξι, καί τά λογικά καί νοερά που έχουν επιπλέον καί την ελευθερία γιά αγαθότητα καί σοφία, έχουν αντίθετα δηλαδή στην ΰπαρξι έχουν αντίθετη την μη ΰπαρξι, καί αντίθετα στην αγαθότητα καί την σοφία έχουν την κακία καί την άγνωσία. Καί τό νά υπάρχουν αυτά ή νά μην υπάρχουν, είναι στην εξουσία τοϋ Δημιουργού. Τό νά μετέχουν όμως στην αγαθότητα καί την σοφία Του ή όχι, εξαρτάται άπό τή βούλησι των λογικών κτισμάτων.
ΟΊ "Ελληνες σοφοί, λέγοντας οτι προαιωνίως συνυπάρχει με τόν Θεό ή ουσία των όντων, καί ότι μόνο οι Ιδιότητες τους δέχθηκαν την ΰπαρξι άπό Αυτόν, λένε ότι στην ουσία δέν υπάρχει τίποτε ενάντιο, καί έναντίωσι υπάρχει μόνο προς τίς ιδιότητες. Έμεϊς όμως λέμε οτι μόνο ή θεία Ουσία δέν έχει τίποτε τό αντίθετο, επειδή είναι αιώνια, άπειρη καί χαρίζει τήν αιωνιότητα στά αλλά όντα. Ένώ στην ουσία των όντων είναι αντίθετο ή ανυπαρξία, καί είναι στην εξουσία τοϋ κυρίως "Οντος τό νά ύπάρχη αύτη αιώνια ή νά μην ύπάρχη. Επειδή όμως ό Θεός δέν ανακαλεί τά χαρίσματα Του (Ρωμ. 11, 29), γι' αυτό τά όντα καί υπάρχουν πάντοτε καί θά υπάρχουν, συγκρατούμενα άπό τήν παντοκρατορική δύναμι, αν καί ή ουσία τους έχει ώς αντίθετο τήν ανυπαρξία, όπως είπαμε, γιατί άπό αυτήν ήρθε στην ΰπαρξι, καί εξαρτάται άπό τή βούλησι τοϋ Θεοΰ τό νά ΰπάρχη αυτή ή νά μήν ΰπάρχη.
Ακαθαρσία τοϋ νοϋ είναι πρώτον ή ψευδής γνώσις. Δεύτερον, ή αγνοία κάποιου άπό τά γενικά" εννοώ σε σχέσι με τόν άνθρώπινον νουν, γιατί είναι ιδίωμα αγγέλου τό νά μήν άγνοή τίποτε άπό τά μερικά. Τρίτον, τό νά εχη εμπαθείς λογισμούς. Τέταρτον νά συγκατατίθεται στην αμαρτία.
Αγαπά την ησυχία εκείνος που δεν επηρεάζεται, από τά κοσμικά. Καί αγαπά όλους τους ανθρώπους εκείνος που δεν αγαπά κάτι ανθρώπινο. Κι έχει γνώσι τοϋ Θεοϋ και των θείων εκείνος πού δεν σκανδαλίζεται από άλλον, εΐ'τε γιά αμαρτίες, ε'ίτε γιά συμπερασμούς από υποψίες.
Μεγάλο πράγμα νά μην έχει κανείς πάθος προς τά πράγματα. "Ομως πολύ μεγαλύτερο άπ' αυτό είναι νά μένη απαθής προς τά νοήματα τους.
Οι αρετές είναι γιά την γνώσι των δημιουργημάτων. Ή γνώσις γιά εκείνον πού τήν απέκτησε. Εκείνος πού έχει την γνώσι, τήν έχει γιά τόν Θεό, ό όποιος γνωρίζεται χωρίς νά γνωρίζωμε πώς, καί γνωρίζει πέρα από κάθε γνώσιν.
Ό Θεός πού είναι πέρα από κάθε πληρότητα, δέν έφερε στην ΰπαρξι τά δημιουργήματα γιατί είχε ανάγκη άπό κάτι, αλλά γιά νά απολαύσουν αυτά τόν Θεό, μετέχοντας Τον αναλόγως, καί Αυτός γιά νά εύφρανθή γιά τά έργα του (Ψαλμ. 103, 31), βλέποντας τα νά εύφραίνωνται καί νά χορταίνουν αδιάκοπα άπό εκείνα πού δέ χορταίνονται.
Εκείνος πού εκρίθη άξιος νά λάβη γνώσιν τοϋ Θεοϋ, καί έδοκίμασε γνήσια τήν ηδονή πού προέρχεται άπ' αυτήν, αυτός καταφρονεί όλες τίς ηδονές πού γεννώνται άπό τό έπιθυμητικόν.
Εκείνος πού επιθυμεί τά επίγεια, επιθυμεί ή τροφές, ή σαρκικές ηδονές, ή δόξα ανθρώπινη, ή χρήματα, ή κάτι άλλο σχετικό μέ αυτά. Καί αν ό νους δέν εύρη κάτι ανώτερο γιά νά μεταφέρη σ' αυτό τήν επιθυμία του, δέν θά πεισθή ποτέ νά καταφρόνηση τά παραπάνω. Καί άσυγκρίτως ανώτερο άπ' αυτά είναι ή γνώσις τοΰ Θεοΰ καί των θείων.
"Οπως ό ψιλός λογισμός των ανθρωπίνων πραγμάτων δεν εξαναγκάζει τόν νουν νά καταφρονή τά θεία, έτσι καί ή ψιλή γνώσις των θείων δεν πείθει τελικά νά καταφρόνηση κανείς τά ανθρώπινα. Γιατί ή αλήθεια, τώρα υπάρχει ώς σκιά καί σε εικασίες, καί γι' αυτό χρειάζεται τό μακάριο πάθος της αγίας αγάπης, ή οποία δεσμεύει τόν νοϋ μέ τίς πνευματικές θεωρίες καί τόν πείθει νά προτίμα τά αϋλα από τά υλικά, καί τά νοητά καί θεία από τά αισθητά.
Στή ζωή αυτή, στηριζόμαστε στην πίστι, όχι στην αϊσθησι καί έχομε την αρετή αμυδρά, όπως μέσα σέ καθρέπτη (Β' Κορ. 5, 7) καί γι' αυτό έχομε ανάγκη νά ασχολούμεθα πολύ μέ τά θεία, ώστε μέ την πολυχρόνια καί εμπεριστατωμένη μελέτη, νά άποκτήσομε συνήθεια των θείων θεωριών, πού δύσκολα αποσπάται.
"Αν κόψωμε τίς αιτίες των παθών καί ασχοληθούμε μέ τίς πνευματικές θεωρίες γιά λίγο μόνο, χωρίς νά έπιμείνωμε σ' αυτές καί νά τίς κάνωμε κύριο έργο μας, εύκολα πάλι ξαναγυρίζομε στά σαρκικά πάθη, χωρίς νά κερδίσωμε τίποτε άλλο από γυμνή γνώσι καί οϊησι. Τό τέλος της είναι ό σκοτισμός σιγά-σιγά καί της ψιλής γνώσεως καί τό ολοκληρωτικό παραστράτημα τοϋ νοϋ προς τά υλικά.
Άξιοκατηγόρητο πάθος αγάπης απασχολεί τόν νουν μέ τά υλικά πράγματα, ενώ αξιέπαινο πάθος αγάπης τόν δένει μέ τά θεία. Γιατί έχει συνήθεια ό νους, στά πράγματα μέ τά όποια ασχολείται πολύν καιρό, σ' αυτά καί νά απλώνεται. Καί σέ έκεϊνα πού απλώνεται, σ' εκείνα νά στρέφη τήν επιθυμία καί την άγάπη' είτε στά θεία καί συγγενή του καί νοητά, εϊτε στά πράγματα καί τά πάθη της σαρκός.
Ό Θεός έκτισε τόν ορατό καί τόν αόρατο κόσμο καί ό ίδιος έπλασε καί την ψυχή καί τό σώμα. Καί αν ο ορατός κόσμος είναι τόσο ωραίος, πόσο άραγε είναι ό αόρατος; Καί αν ό αόρατος είναι ωραιότερος άπό τόν ορατό, πόσο τους ξεπερνά καί τους δύο ό Δημιουργός τους Θεός; "Αν, λοιπόν, ανώτερος άπ' όλα τά δημιουργήματα είναι ό Δημιουργός όλων τών καλών, με ποιο λόγο ό νους εγκαταλείπει τό καλύτερο καί ασχολείται με τά χειρότερα άπ' όλα, δηλαδή με τά πάθη της σαρκός; "Η είναι φανερό, επειδή αυτά άπό την γέννησί του τά συναναστράφηκε καί τά συνήθισε, ενώ τόν Θεό, τόν ανώτερο άπ' όλα καί πάνω άπ' όλα, δεν Τόν έγνώρισε ακόμη τελείως. "Αν, λοιπόν, με πολύκαιρη άσκησι στην εγκράτεια τών ηδονών καί με τήν μελέτη τών θείων, λίγο-λίγο τόν χωρίσωμε άπό αύτη τήν σχέσι με τά πάθη, τότε εκτείνεται προς τά θεια καί σιγά-σιγά προοδεύει καί γνωρίζει τήν θεϊκή αξία του. Καί τέλος όλον τόν πόθον του τόν μεταφέρει στον Θεό.
Εκείνος πού εργάζεται τήν αρετή άπό κενοδοξία, είναι φανερό ότι καί τήν γνώσι γιά λόγους κενοδοξίας τήν επιδιώκει. Αυτός οΰτε λέει, οΰτε κάνει κάτι γιά πνευματική οικοδομή τών άλλων, αλλά σε όλα κυνήγα τήν δόξα εκείνων πού τόν βλέπουν ή τόν άκοΰνε. Τό πάθος του ελέγχεται, όταν μερικοί άπ' αυτούς τόν κατηγορήσουν γιά τά έργα του ή γιά τά λόγια του. Τότε λυπάται υπερβολικά, όχι διότι δέν ωφελήθηκαν εκείνοι πού τόν άκουσαν, γιατί δέν ήταν αυτός ό σκοπός του, αλλά γιατί έξευτελίσθηκε.
"Αν θέλης νά εχης έπίγνωσι καί μετριοφροσύνη καί νά μήν είσαι δοϋλος στό πάθος της οιήσεως, νά άναζητής στά όντα τί είναι εκείνο πού διαφεύγει τήν γνώσιν σου. Θά εΰρης τότε, ότι σοϋ διαφεύγουν πάρα πολλά καί διάφορα, καί θά θαυμάσης για την άγνοια σου καί θά ταπεινωθής. Καί άφοϋ γνωρίσης τόν εαυτό σου, θά κατανόησης πολλά καί σπουδαία καί θαυμαστά πράγματα. Γιατί ή φανταστική γνώσις δεν αφήνει κανένα νά προχώρηση στην πραγματική γνώσιν.
Ό νους πού αξιώθηκε νά απόκτηση τήν πνευματική γνώσιν, πρέπει νά διατηρή απαθή τά νοήματα των πραγμάτων, τά αντικείμενα της θεωρίας ασφαλισμένα άπό λάθος, καί τήν κατά-στασι της προσευχής άθόλωτη. Αυτά, όμως, δέν μπορεί νά τά φυλάγη πάντοτε, καθώς τόν θολώνουν οι αναθυμιάσεις της σαρκός μέ τήν επιβουλή τών δαιμόνων.
Νους τέλειος είναι εκείνος, ό όποιος μέ τήν αληθινή πίστι του έγνώρισε πάνω άπό κάθε γνώσι, μέ τρόπον ϋπεράγνωστο, τόν Ύπεράγνωστο, καί είδε καθολικά τά δημιουργήματα Του, καί έλαβε άπό τόν Θεόν τήν περιεκτική γνώσιν περί Προνοίας καί Κρίσεως τών δημιουργημάτων Του• εννοώ βέβαια όσο αυτό είναι δυνατόν σέ ανθρώπους.
Δέν έχει ακόμη τέλεια αγάπη, οΰτε βαθιά γνώσι της θείας Προνοίας, εκείνος πού σέ καιρό πειρασμού δέν κάνει υπομονή γιά οσα λυπηρά τοϋ συμβαίνουν, αλλά αποκόβεται άπό τήν αγάπη τών πνευματικών αδελφών.
"Οπως τήν υγεία καί τήν νόσο τήν αναφέρομε στό σώμα τοϋ ζώου, καί τό φώς καί τό σκοτάδι στό μάτι, έτσι ή αρετή καί ή κακία αναφέρονται στην ψυχή καί ή γνώσις καί ή άγνωσία στον νουν.
Ή πνευματική ένασχόλησις τοϋ χριστιανού στρέφεται στά έξης τρία: στίς εντολές, στά δόγματα καί στην πίστι. Οι εντολές χωρίζουν τόν νουν άπό τά πάθη, τά δόγματα τόν εισάγουν
στη γνώσι των όντων, ενώ ή πίστις στη θεωρία της Αγίας Τριάδος.
"Ολος ό σκοπός των εντολών τοϋ Σωτήρος είναι νά ελευθερώσουν τον νουν από την άκρασία καί τό μίσος, καί νά τόν φέρουν στην αγάπη Αύτοϋ καί τοϋ πλησίον, από τά όποια γεννάται τό φώς της ένεργοϋ αγίας γνώσεως.
"Οταν κριθής άξιος καί λάβης από τόν Θεό μία μερική πνευματική γνώσι, μήν αμελείς την αγάπη καί την εγκράτεια. Γιατί αυτές καθαρίζουν τό παθητικό μέρος της ψυχής καί διαρκώς ανοίγουν τόν δρόμο προς τήν πνευματική γνώσιν.
Δρόμος γιά τήν γνώσι είναι ή απάθεια καί ή ταπείνωσις" χωρίς αυτά κανείς δεν θά Ίδή τόν Κύριον.
Επειδή ή γνώσις "φουσκώνει", ένώ ή αγάπη οικοδομεϊ, ένωσε με τήν γνώσιν τήν αγάπη καί θά είσαι ταπεινός καί πνευματικός οικοδόμος, που θά οικοδομής καί τόν εαυτό σου καί όλους εκείνους πού σέ πλησιάζουν.
Ή αγάπη κάνει τόν άνθρωπο νά μη φθονή, μήτε νά πικραίνεται προς εκείνους πού τόν φθονούν, μήτε νά κοινολογή επιδεικτικά τό προτέρημα πού προκαλεί φθόνο, μήτε νά νομίζη ότι επέτυχε πιά τόν σκοπό του, καί γιά όσα δέν γνωρίζει, νά ομόλογη χωρίς νά ντρέπεται τήν αγνοιά του. "Ετσι ή αγάπη κάνει τόν νουν ταπεινό καί νά προχωρή συνεχώς στην πνευματική γνώσιν.
Είναι κατά κάποιο τρόπο φυσικά παρεπόμενα της γνώσεως ή οίησις καί ό φθόνος, καί μάλιστα στην αρχή. Καί ή οίησις φυτρώνει μέσα μας μόνο, ένώ ό φθόνος καί εσωτερικά καί εξωτερικά" εσωτερικά εναντίον εκείνων πού έχουν γνώσιν έξωτερικά, από εκείνους που έχουν αγνοία. Ή αγάπη λοιπόν ανατρέπει καί τά τρία: την οΐησι, γιατί ή αγάπη δε "φουσκώνει"" τόν εσωτερικό φθόνο, γιατί ή αγάπη δε ζηλεύει- τόν εξωτερικό, επειδή ή αγάπη δείχνει μακροθυμία καί αγαθότητα (Α' Κορ. 13, 4). Είναι αναγκαίο λοιπόν, εκείνος πού έχει γνώσι, νά πρόσθεση σ' αυτή καί τήν αγάπη, γιά νά διατηρή πάντοτε τό νουν του άπλήγωτον.
Εκείνος πού κατηξιώθη καί έλαβε τό χάρισμα της γνώσεως, έχει όμως εναντίον ανθρώπου λύπη ή μνησικακία ή μίσος, είναι όμοιος μ' εκείνον πού τρυπά τά μάτια του με αγκάθια καί τριβόλια. Γι' αυτό ή γνώσις έχει ανάγκη απαραιτήτως από τήν άγάπην.
Τό θυμικό μέρος της ψυχής, χαλιναγώγησε το με τήν αγάπη• τό έπιθυμητικό, μάρανε το με τήν εγκράτεια• καί τό λογιστικό, φτέρωσε το μέ τήν προσευχή. Έτσι τό φως τοϋ νοϋ δεν σκοτεινιάζει ποτέ.
Ή αγάπη καί ή εγκράτεια ελευθερώνουν τήν ψυχή από τά πάθη. Ή άνάγνωσις καί ή θεωρία ελευθερώνουν τόν νουν άπό τήν άγνοια. Ή αληθινή προσευχή τόν φέρνει μπροστά στον ϊδιο τόν Θεό.
Οι εντολές τοΰ Κυρίου μας διδάσκουν νά χρησιμοποιούμε λογικά τά πράγματα πού δέν όδηγοϋν σε πάθος. Ή λογική χρήσις αυτών των πραγμάτων κάνει καθαρή τήν κατάστασι της ψυχής. Ή καθαρή κατάστασις γεννά τήν απάθεια, άπό τήν οποία γεννάται ή τελεία αγάπη.
Πολλοί έχουν ειπεί πολλά περί αγάπης, αν όμως τήν άναζητήσης, θά τήν ευρης μόνο στους μαθητάς τοϋ Χριστού, επειδή
μόνο αυτοί εϊχαν την αληθινή Αγάπη δάσκαλο της αγάπης, γιά την οποία έλεγαν: ""Αν εχω τό χάρισμα της προφητείας καί αν γνωρίζω όλα τά μυστήρια τοϋ Θεοϋ, καί εχω ολη τήν γνώσι, αλλά δεν εχω αγάπη, δεν ωφελούμαι τίποτε" (Α' Κορ. 13, 2-3). Εκείνος λοιπόν πού απέκτησε τήν αγάπη, απέκτησε τον Θεό, επειδή ό Θεός είναι αγάπη (Α' Ίωάν. 4, 8).

via


OΛΟΙ μας ψηλαφοϋμε τις κοσμογονικές αλλαγές πού συντελούνται γύρω μας. Ή "έκρηξη" της τεχνολογίας τόν προηγούμενο αιώνα καί οι εκπληκτικές κατακτήσεις της άλλαξαν ριζικά τόν τρόπο της ζωής μας. Ό τεχνικός πολιτισμός, μέ τίς δελεαστικές υποσχέσεις του γιά έναν παγκόσμιο υλικό ευδαιμονισμό, κυριάρχησε σάν νέο είδωλο, πού στό βωμό του θυσιάστηκαν διαχρονικές πνευματικές αξίες καί παραδόσεις αιώνων. Ό Θεός απορρίφθηκε καί ο άνθρωπος αυτοθεώθηκε. Ή έπιστήμη θεοποιήθηκε, ό ορθολογισμός άπολυτοποιήθηκε καί, μέ τό μανδύα της φιλοσοφίας, της κοινωνιολογίας καί της ψυχολογίας, χλεύασε τήν πίστη.
Ό άνθρωπος, γιά μιαν ακόμη φορά, έπεσε στην άρχαία παγίδα του διαβόλου καί προσπάθησε να γίνει θεός χωρίς τόν Θεό, με αποτέλεσμα νά οδηγηθεί καί πάλι σέ υπαρξιακό αδιέξοδο: Τά εναγώνια ερωτήματα του, πού σχετίζονται μέ τό νόημα της ζωής καί τό γεγονός τού θανάτου, έμειναν αναπάντητα, ενώ τά κοινωνικά του προβλήματα -αδικία, βία, ανισότητα, καταστροφή τού περιβάλλοντος κ.ά- οξύνθηκαν καί περιπλέχθηκαν. Έτσι, ή αρχική αισιοδοξία καί εμπιστοσύνη στό είδωλο τού τεχνικού πολιτισμού μεταβλήθηκε σέ αβεβαιότητα καί απελπισία. Τό είδωλο γκρεμίστηκε. Καί όσοι ως τώρα τό λάτρευαν, αντί νά μετανοήσουν καί ν αναζητήσουν τόν αληθινό Θεό, σπεύδουν νά υψώσουν στή θέση του τά παλαιά είδωλα, δηλαδή τά δαιμόνια.
Ή εποχή μας μπήκε πιά σέ νέα πνευματική κρίση, πού τή χαρακτηρίζουν έκδηλα ή αντιφατικότητα καί ή σύγχυση: Συνδυάζει παράδοξα τήν ανάπτυξη μέ τήν όπισθοδρομικότητα, τόν πολιτισμό μέ τόν πρωτογονισμό, τήν εκπληκτική πρόοδο τών τεχνικών επιστημών μέ τήν άλογη επιστροφή σέ αρχαίες λατρείες ανύπαρκτων θεών ή, τό φοβερότερο, στή λατρεία τού υπαρκτού άντίθεου, τού σατανά.
Σήμερα ό διάβολος προτείνει ώς εναλλακτική λύση στά αδιέξοδα, στά όποια ό Ιδιος οδήγησε τήν ανθρωπότητα, τό "πακέτο" της Νέας Εποχής. Μέσα σ αυτό περιλαμβάνονται ό νεοσατανισμός, ή νεοειδωλολατρία, ό αποκρυφισμός, ό πνευματισμός, ή μαγεία καί κάθε λογής παραθρησκεία. Καθένα από τά νεοεποχίτικα αυτά κινήματα προωθεί τό σκοπό του μέ βιβλία καί περιοδικά, μέ ραδιοφωνικά καί τηλεοπτικά προγράμματα, μέ τήν τέχνη καί τή μουσική, μέ τή διαφήμιση, μέ παιδικά παιχνίδια κ. ά.
Οι συνέπειες γι αυτούς πού τυλίγονται σέ κάποιο άπό τά δίχτυα τού διαβόλου είναι τραγικές:  οίκονομική εξουθένωση, αλλοίωση της προσωπικότητας, καταστροφή της σωματικής καί ψυχικής υγείας, απώλεια της ψυχής! Μοναδικός δρόμος καί τρόπος σωτηρίας των απατημένων ανθρώπων είναι η απομάκρυνση από τό ψεύδος καί τό θάνατο, τό σατανά, καί η επιστροφή στην Αλήθεια καί τη Ζωή, τόν Χριστό.
Όσα περιέχονται στίς επόμενες σελίδες έχουν αντληθεί από την άγιοπνευματική γνώση καί την έμπονη εμπειρία των πατέρων της Εκκλησίας μας -καρπό της πολυχρόνιας πάλης τους με τά πονηρά πνεύματα— καί σκοπό έχουν νά χειραγωγήσουν σ αύτη τη σωτήρια επιστροφή κάποιους αδελφούς μας, πού πλανήθηκαν από τόν «άρχαϊον όφιν», νά συγκρατήσουν άλλους, πού κινδυνεύουν νά πέσουν στίς παγίδες του, καί, γενικότερα, νά ενημερώσουν όλους όσοι θά πάρουν στά χέρια τους τούτο τό βιβλίο, γιά τό διάβολο καί τους δαίμονες -τή δημιουργία καί την πτώση τους, τίς ιδιότητες καί τίς δυνατότητες τους, τόν αριθμό καί τά ονόματα τους, τό έργο καί τά τεχνάσματα τους- καθώς καί γιά τους τρόπους αντιμετωπίσεως τους.
Στό πρώτο μέρος, παρουσιάζεται συνοπτικά ή διδασκαλία της Εκκλησίας μας γιά τά πονηρά πνεύματα. Καί στό δεύτερο παρατίθεται, σέ τέσσερα κεφάλαια, μιά συλλογή διηγήσεων από τήν Αγία Γραφή, τους Βίους των Αγίων καί άλλα εκκλησιαστικά κείμενα, πού αποκαλύπτουν μέ ενάργεια τήν ποικιλότροπη δράση τους. Οι αριθμοί, πού σημειώνονται μέσα σέ αγκύλες στό τέλος κάθε διηγήσεως, παραπέμπουν είτε σέ αγιογραφικές περικοπές είτε σέ κάποιαν ή κάποιες άπό τίς πηγές, πού βρίσκονται αριθμημένες μέ αλφαβητική σειρά στό τέλος τοϋ βιβλίου.
Παραδίνοντας τό ταπεινό τούτο πόνημα μας στούς αγαπητούς αναγνώστες, παρακαλούμε θερμά τόν φιλάνθρωπο Κύριο νά μας ενισχύει όλους με την παντοδύναμη χάρη Του «προς τό δύνασθαι ημάς στήναι προς τάς μεθοδείας του διαβόλου» (Έφ. 6:11), ό οποίος πάντοτε, μά πιό πολύ στους χαλεπούς καιρούς μας, « ώς λέων ώρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη» (Α' Πέτρ. 5:8).

Οι δαίμονες και τα έργα τους - Περιεχόμενα:






Οι δαίμονες και τα έργα τους *


ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ


via


Συμφωνα με τη βιβλική και πατερική διδασκαλία της εκκλησίας μας, οι δαίμονες ανήκαν αρχικά στις τάξεις των ασωμάτων αγγελικών δυνάμεων καί δημιουργήθηκαν, οπως όλοι οι άγγελοι, από τόν Θεό. Ό Θεός, δηλαδή, από άπειρη αγαθότητα τους έφερε στην ύπαρξη, με σκοπό να  συμμεριστοΰν κι αυτοί, ώς λογικά όντα, τή μακαριότητα Του.
Πλάστηκαν, λοιπόν, άκακοι καί αγαθοί, με ελεύθερη βούληση καί επιθυμία. Δέν υπήρχε ϊχνος πονηρίας καί ακαθαρσίας στή φύση τους, γιατί ό Θεός δέν δημιούργησε δαίμονες αλλά αγγέλους. Ποτέ, άλλωστε, δέν δημιούργησε ό Θεός κάτι «κατ' ούσίαν» κακό όλα τά δημιουργήματα Του ήταν «καλά λίαν» (Γεν. 1:31).
Ό αρχηγός των δαιμόνων, μάλιστα, ό Εωσφόρος, ήταν ο λαμπρότερος καί σοφότερος άπ' όλους τους αγγέλους. ΙΙαρ' όλα τά χαρίσματα, όμως, μέ τά όποια ήταν προικισμένος, έπεσε σ’ ένα τραγικό καί συνάμα μοιραίο σφάλμα: Σκέφτηκε αλαζονικά ν’ αναρριχηθεί στό θρόνο τοϋ Θεοΰ, νά γίνει από μόνος του θεός, όμοιος μέ τόν Δημιουργό του.
Δεν θέλησε, δηλαδή, ν' ακολουθήσει, όπως οί άλλοι άγγελοι, τό δρόμο της τελειότητας με τή μετοχή του στις άκτιστες ενέργειες τοΰ Θεοϋ, αλλά προτίμησε τήν αύτοθέωση, τήν ίσοθεΐα.
Ή σκέψη του, βέβαια, αυτή σήμανε και τήν καταστροφή του: "Επεσε σάν αστραπή από τόν ουρανό, όπως μαρτυρεί τό Ευαγγέλιο (Λουκ. 10:18). Κι ήταν ή πτώση του τρομακτική. Κατασυντρίφτηκε εξαιτίας της αλαζονείας του. "Εχασε τό υψηλό, ουράνιο αξίωμα του. Άπό φωτεινότατος αρχάγγελος έγινε σκοτεινότατος δαίμονας.
Ή τραγική αυτή πτώση περιγράφεται αλληγορικά, σύμφωνα μέ πολλούς πατέρες, άπό τόν προφήτη Ησαΐα, στην προρρησή του γιά τήν πτώση τοϋ βασιλιά της Βαβυλώνας: «Πώς έπεσε άπό τόν ουρανό ό Εωσφόρος, πού ανατέλλει τό πρωί; Πάνω στή γη συντρίφθηκε...Είπες μέσα σου: "Στόν ουρανό θ' ανέβω, τό θρόνο μου θά στήσω πάνω άπό τ' αστέρια τ' ούρανοϋ... Θ' ανέβω πάνω άπό τά σύννεφα και μέ τόν "Υψιστο όμοιος θά γίνω"» (Ήσ. 14: 12-14).
Περιγράφεται, επίσης, άπό τόν προφήτη Ιεζεκιήλ στό θρήνο του γιά τήν καταστροφή τοΰ βασιλιά της Τύρου: «Ύπερηφανεύθηκε ή καρδιά σου καί είπες: "Θεός είμαι εγώ, κάθησα στό θρόνο τοΰ Θεοϋ"... Έσύ ήσουν υπόδειγμα τελειότητας καί στεφάνι ομορφιάς. Ζοΰσες μέσα στην τρυφή τοϋ παραδείσου τοΰ Θεοΰ. Φορούσες κάθε πολύτιμο πετράδι... "Ησουν άμεμπτος στή ζωή σου άπό τήν ήμερα πού πλάστηκες, ωσότου αμάρτησες... Επειδή ήσουν όμορφος, ύπερηφανεύθηκε ή καρδιά σου' έτσι, ή σοφία σου διαφθάρηκε μαζί μέ τήν ομορφιά σου. Γιά τις πολλές σου αμαρτίες σε πέταξα στή γη...» (Ίεζ. 28: 2,12-15,17).
Πλήθος αγγέλων ακολούθησε τόν αποστάτη θεληματικά στην πτώση καί χωρίστηκε άπό τόν Θεό. Οί άγγελοι αυτοί, κατά τόν άγιο Ιωάννη τόν Δαμασκηνό, άνηκαν στό ένατο τάγμα, πού, μέ αρχηγό τόν Εωσφόρο, είχε αναλάβει τή φύλαξη «της περιγείου τάξεως και της γης».
Κατά τους αγίους, όμως, Τερώνυμο και Κασσιανό, προέρχονταν από διάφορα τάγματα, και κατεξοχήν από τά τάγματα των Άρχων καί των Εξουσιών, σύμφωνα μέ τό λόγο τοϋ αποστόλου Παύλου: «Ουκ εστίν ημϊν ή πάλη προς αίμα και σάρκα, αλλά προς τάς αρχάς, προς τάς εξουσίας... προς τά πνευματικά της πονηρίας» (Έφ. 6:12).
Ό Εωσφόρος, μάλιστα, κατά τη δεύτερη αυτή εκδοχή, ξέπεσε από τό τάγμα των Σεραφείμ. Μιά τρίτη εκδοχή θέλει ένα ξεχωριστό δέκατο αγγελικό τάγμα, πού ξέπεσε μαζί μέ τόν αρχηγό του (όσιος Πέτρος ό Δαμασκηνός). Τή θέση τοϋ τάγματος αύτοϋ στον ουρανό θά τήν αναπληρώσει τό τάγμα των μοναχών, μέ αρχηγό του τόν Τίμιο Πρόδρομο (μοναστική παράδοση). "Ετσι εξηγούνται, κατά τήν εκδοχή αυτή, ό ιδιαίτερος φθόνος καί τό άσπονδο μίσος των δαιμόνων εναντίον της ίσάγγελης μοναχικής πολιτείας.
Γεγονός, πάντως, είναι ότι από τους αποστάτες αγγέλους δημιουργήθηκε ενα νέο τάγμα, τό τάγμα τών πονηρών πνευμάτων, τών δαιμόνων.
"Αν καί οι δαίμονες συνειδητοποίησαν αμέσως ότι μέ τήν ανταρσία τους δέν κατόρθωσαν νά γίνουν «λησταί Θεότητος» (Τατιανός), ωστόσο δέν μετανόησαν. Παρέμειναν αντίπαλοι καί εχθροί τοΰ Θεοϋ (Ματθ. 13:39). Μήν μπορώντας, όμως, νά βλάψουν τόν Ίδιο τόν Θεό, στράφηκαν εναντίον της δημιουργίας Του καί κατεξοχήν εναντίον τοϋ ανθρώπου, πού ήταν τό τελειότερο επίγειο δημιούργημα Του.
"Ετσι, μέ πονηρό καί ύπουλο τρόπο, προκάλεσαν τήν ανθρώπινη τραγωδία. Κατάφεραν, δηλαδή, μέ δόλωμα τήν Ίσοθεΐα (Γέν. 3:5), ν' απογυμνώσουν τόν άνθρωπο από τή θεία χάρη καί νά τόν βγάλουν από τόν παράδεισο. Καί φυσικά, μέχρι σήμερα, κύριο μέλημα τους είναι νά τόν κρατοΰν μακριά από τόν Θεό, εμποδίζοντας τον νά επιστρέψει κοντά Του από τό δρόμο πού γιά χάρη του άνοιξε ό Χριστός, μέ τήν ενανθρώπηση καί τή θυσία Του.
Οι δαίμονες, λοιπόν, αφότου έγιναν «οικεία βουλήσει» κακοί -μολονότι είχαν γευθεί πλούσια τή χάρη, τήν αγαθότητα καί τή μακαριότητα τοΰ Θεοΰ-, έχασαν κάθε ελπίδα μετάνοιας καί επιστροφής: «Μετά γάρ τήν έκπτωσιν ουκ εστίν αύτοΐς μετάνοια, ώσπερ ουδέ τοις άνθρώποις μετά τον θάνατον» (άγιος Ιωάννης ό Δαμασκηνός).
Σύμφωνα, ωστόσο, μέ άλλη πατερική εκδοχή, «πρίν από τήν πλάση τοΰ ανθρώπου, υπήρχε κάποια δυνατότητα στό διάβολο νά μετανοήσει. Αφότου, όμως, δημιουργήθηκε ό κόσμος, φυτεύθηκε ό παράδεισος, πλάστηκε ό άνθρωπος, δόθηκε ή θεϊκή εντολή καί ακολούθησε άπό φθόνο δαιμονικό ό "φόνος" τοΰ τιμημένου πλάσματος, αποκλείστηκε ολότελα τό ενδεχόμενο της μετάνοιας του» (Μέγας Βασίλειος). Ό άγιος Κασσιανός διατυπώνει ως έξης τήν άποψη αυτή: «Τό πρώτο αμάρτημα τοΰ διαβόλου ήταν ό εγωισμός καί αυτό τοΰ στοίχισε τήν πτώση. Δεύτερο άμάρτημά του ήταν ό φθόνος εναντίον τοΰ ανθρώπου, πού μόλις είχε πλαστεί καί είχε δεχθεί τήν κλήση γιά μιά δόξα ίδια μ' αυτήν πού εκείνος απολάμβανε πρίν άπό τήν πτώση του. Τό πάθος, λοιπόν, τοΰ φθόνου βρήκε τό διάβολο, όταν ακόμα είχε τή δυνατότητα νά σηκωθεί καί ν' ανοίξει διάλογο μέ τόν άνθρωπο. Ή δίκαιη, όμως, απόφαση τοΰ Θεοΰ τόν γκρέμισε οριστικά. Δέν θά μπορεί στό έξης νά ορθοποδήσει οΰτε νά στρέψει τό βλέμμα του προς τά πάνω».
"Αν, πραγματικά, μποροΰσε νά μετανοήσει ό διάβολος, ό Θεός θά οίκονομοΰσε τή λύτρωση του, όπως οικονόμησε καί τοΰ ανθρώπου τή λύτρωση. Δέν τό έκανε, όμως, γιατί ή φύση του είχε πιά οριστικά διαφθαρεί. Καί είναι γνωστό, πώς ή δαιμονική φύση είναι τελείως διαφορετική άπό τήν ανθρώπινη. Ό διάβολος, δηλαδή, «ως πνεΰμα είναι άσύνθετος. Δέν διαιρείται σε μέρη ή φύση του. "Οταν θέλει καί ότι θέλει, τά θέλει ολόκληρη ή ουσία του... Μέ τή θέληση του τό πνεΰμα εκφράζει τό είναι του, τό βάθος τής ουσίας του.
"Οταν, λοιπόν, ελεύθερα αποστάτησε άπό τόν Θεό, δεν έφθάρη μονάχα ή βούληση του, αλλά καί ή φύση του, με την όποια εκείνη ταυτίζεται... Τό χάλασμα ήταν ολοκληρωτικό καί τέλειο... Ό αγαθός άγγελος έγινε κακός, χωρίς νά έχει στό έξης τη δυνατότητα μετάνοιας καί επιστροφής στον θεό» (καθηγητής Ά. Θεοδώρου).
Ό άνθρωπος, αντίθετα, μετά τήν πτώση του είχε δυνατότητα μετάνοιας, γιατί ή φύση του δεν ήταν απλή. "Ηταν σύνθετη από ψυχή καί σώμα. Ή ελεύθερη βούληση του μπορούσε νά επηρεαστεί καί από εξωτερικούς παράγοντες, πράγμα πού συνέβη μέ τήν πτώση του: Δέν έπεσε από μόνος του, όπως ό διάβολος, αλλά παρασύρθηκε. Γι' αυτό μετάνιωσε πικρά, ελεήθηκε από τόν Θεό καί μπόρεσε νά επιστρέψει «είς τό άρχαΐον κάλλος» μέ τήν ενανθρώπηση τοΰ Χριστού.
Οι δαίμονες και τα έργα τους *


via